Hubert van Humbeeck

Over de grens

Joodse nederzettingen in bezet Palestijns gebied blijven een struikelblok voor vredesgesprekken in het Midden-Oosten.

De Amerikaanse gezant George Mitchell en de Europese Hoge Vertegenwoordiger Catherine Ashton liepen zich vorige week het vuur uit de sloffen. Ze moesten voorkomen dat de pas opgestarte gesprekken tussen Israël en de Palestijnen al over de eerste horde zouden struikelen. Diplomatiek is er vooral voor de Amerikanen veel aan gelegen dat deze onderhandelingen een ernstige kans krijgen. Washington heeft vrede tussen Israël en de Palestijnen nodig, als opmaat naar rust in de hele regio.

Premier Benjamin Netanyahu en president Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit spraken gemoedelijk met elkaar in Washington en in het Egyptische Sharm el-Sheikh. Maar vooruitgang zat er niet in. Het was wachten op de afloop van het Israëlische moratorium, waarbij de nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever een bouwstop was opgelegd. Toen Netanyahu begin vorige week besliste om dat moratorium niet te verlengen – wat de Palestijnen en de Amerikanen nochtans hadden geëist – zaten de gesprekken meteen in het slop.

De VS proberen Israël met een batterij veiligheidsgaranties en beloften van militaire steun tot een nieuwe bouwstop van twee maanden te verleiden. Ze hopen dat de gesprekken tegen dan zo ver zullen zijn gevorderd dat beide partijen ze hoe dan ook zullen willen voortzetten. Netanyahu liet zich niet vermurwen: zijn rechtse coalitie heeft de steun van de kolonisten nodig, en van de partijen die ze vertegenwoordigen. Anderzijds heeft Netanyahu ook veel politiek krediet. Links legt hem niets in de weg, terwijl er zich rechts op dit moment geen concurrent aandient.

De Palestijnen van hun kant kunnen een verdere uitbouw van de nederzettingen op het land waar hun staat moet komen onmogelijk accepteren. Abbas wacht een bijeenkomst van de Arabische Liga af om zijn houding te bepalen. De kans bestaat dat hij dreigt met ontslag. Dat zou de zo al fel verdeelde Palestijnse Autoriteit nog verder in chaos storten. Het anderhalf miljoen Palestijnen in de Gazastrook praat nu al niet mee omdat de moslimbeweging Hamas het daar voor het zeggen heeft. Als de gesprekken nu mislukken, is dat koren op de molen van Hamas. En dat kan ook niet de bedoeling zijn van Israël.

Dat het zo loopt, is jammer. Informele contacten brachten de partijen de voorbije jaren op een aantal punten dicht bij elkaar. Palestijnse bronnen houden vol dat er over de grenzen binnen twee weken een akkoord kan worden bereikt. Als de Amerikanen er niet in slagen om Israël tot een toegeving te verleiden, kunnen ze nog proberen om de Palestijnen gerust te stellen.

Maar ook als Washington belooft dat er voor het vastleggen van de grens wordt uitgegaan van de situatie in 1967, voor Israël de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem veroverde, zitten de nederzettingen in de weg. Die mogen er, volgens het internationale recht, ook gewoon niet zijn. Daarop toegeven zou, volgens de hervormingsgezinde Palestijnse politicus en mensenrechtenactivist Mustafa Barghouti, betekenen dat de dief wordt beloond voor zijn diefstal. Om maar te zeggen dat een akkoord toch niet voor morgen is.

Hubert van Humbeeck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content