Gewezen CVP-voorzitter Johan Van Hecke verlaat de Wetstraat. Met de hulp van de Europese Volks- partij (EVP) wil hij zich terugtrekken in Afrika.

In Wetstraat-kringen circuleerden al langer geruchten over een nakend vertrek van gewezen CVP-voorzitter Johan Van Hecke uit de nationale politiek. Sommige partij-instanties waren al gepolst over een mogelijke verkiesbare plaats op de Europese CVP-lijst. Er was ook sprake van een christen-democratisch geïnspireerde denktank gericht op Afrika, met standplaats in Zuid-Afrika.

Vorige week dan moest het bureau van de Europese Volkspartij, bijeen in het Spaanse Compostela, zich buigen over Van Heckes voorstel tot oprichting van zijn vormingscentrum. Eigenlijk liet de omgeving van Van Hecke het nieuws te vroeg uitlekken. Bovendien geraakte EVP-leider Wilfried Martens niet snel genoeg in Compostela om het project te verdedigen, waardoor de ultieme beslissing naar 8 september werd verschoven. Dan zal de voltallige EVP-fractie het plan bestuderen en, al dan niet, goedkeuren.

Sommige leden van de EVP-fractie bleken niet eens op de hoogte van Van Heckes Afrikaanse project. Wel stond bekend dat de EVP op zoek was naar een steunpunt in Afrika. Anderen betwijfelen dan weer dat de leiding van het vormingscentrum zonder meer aan een Belg wordt toevertrouwd. Want de financiële middelen zullen zoals steeds van de Duitse christen-democraten moeten komen en bovendien vinden de Spaanse EVP-leden het tijd worden dat ook zij in de leidende functies delen.

AANVALLEN OP VERMEENDE VIJANDEN

Midden 1996 nam Johan Van Hecke plotseling ontslag als CVP-voorzitter. Aanvankelijk heette het dat hij als voorzitter van de Vlaamse christen-democraten geplaagd door echtelijke moeilijkheden niet in dubbelzinnigheid wilde leven. Een aannemelijke houding die hem ook sierde. Maar binnen de kortste keren veranderde die versie van de feiten en ging het gerucht dat de rechtervleugel van de CVP het niet kon hebben dat de partijvoorzitter, die een buitenechtelijke relatie was begonnen, zou scheiden. Die versie werd naderhand nog aangedikt, want niet alleen wilde die rechtervleugel niet weten van een gescheiden voorzitter, ze wilde ook de ?vernieuwingsoperatie?, die Van Hecke had ingezet, in de kiem smoren.

De waarheid lag enigszins anders. Toen hij voor het eerst zijn privé-moeilijkheden voorlegde aan premier Jean-Luc Dehaene en vice-premier Herman Van Rompuy, één van ?de integristen? die Van Hecke achteraf graag onderuit wilde halen, werden alle argumenten aangewend om zijn ontslag te voorkomen.

Feitelijk kwam het opstappen van Van Hecke neer op één grote misrekening. Hijzelf en zijn omgeving hielden vol dat het slechts om een tijdelijk terugtreden ging en dat de retour in de herfst van dat jaar was gepland. Dat pakte snel verkeerd uit omdat premier Dehaene, die zijn coalitie drijvende moest houden, zonder omkijken overging tot de orde van de dag met de nieuwe CVP-voorzitter Marc Van Peel. Die werd van meet af aan door de premier niet als een interimaris maar als een volwaardige voorzitter beschouwd. Met als gevolg dat voor hem Van Hecke politiek ophield te bestaan.

Die neergang werd nog bespoedigd doordat Van Hecke zelf door een voortdurende afwezigheid elke kans op een politieke retour via het parlementaire werk liet liggen. Bij zijn kortstondige verblijven alhier liet hij zich vooral opmerken door uitvallen naar vermeende tegenstanders. Die agitatie kende een hoogtepunt met ?de onthullingen? van zijn vriend en woordvoerder Willy Buijs over financieel gepruts van gewezen minister en CVP-secretaris Leo Delcroix. Een doorzichtig manoeuvre dat in werkelijkheid was gericht tegen vice-premier Herman Van Rompuy, CVP-voorzitter in de periode die door Buijs werd aangeklaagd. Met die laatste strapatsen van Buijs intussen ook via de EVP heropgevist werd het laatste restje van Van Heckes invloed in de CVP weggeblazen.

HET KERSTPROGRAMMA VAN 1945

Sommigen vrezen nu dat met het vertrek van Van Hecke de kans op vernieuwing van de CVP miniem wordt. Maar de snelheid waarmee die vernieuwing werd teruggedraaid, doet de vraag rijzen of van vernieuwing ooit sprake was. Het is in elk geval moeilijk die met één of twee voorbeelden te illustreren. De teksten die onder Van Heckes voorzitterschap werden geproduceerd, komen eigenlijk neer op het Kerstprogramma van 1945, maar dan in nieuwe spelling en met enkele toevoegingen uit Nederlandse CDA-teksten.

De vernieuwers door hem binnengehaald, hebben op, staatssecretaris Reginal Moreels na en die werd vooral aangetrokken door Wilfried Martens en Jaak Berkvens van de Gentse CVP , geen onuitwisbaar spoor nagelaten. Of de overstap van Agalev’er Paul Staes een verrijking is, moet nog blijken in Agalev-kringen werd diens vertrek in elk geval nooit als een verarming aangevoeld.

Zelfs zijn laatste vernieuwingspoging, de gesprekken met Guy Verhofstadt in Zaal F van de Senaat, wist Van Hecke niet tot een goed einde te brengen. De jonge CVP’ers die hij bij het initiatief had betrokken en die enkele wetsvoorstellen hebben ondertekend, blijven intussen achter met de broek op de enkels, want werden nooit op de hoogte gebracht van de Afrikaanse plannen van hun wispelturige mentor.

De hele episode doet bij sommigen de mening groeien dat Van Hecke in tegenstelling tot Verhofstadt intellectueel onvoldoende is uitgerust om zoiets als een vernieuwingsoperatie door te voeren. Wat zijn vlucht naar Afrika kan verklaren. Dat hij om te kunnen ontkomen, financiële steun moet inroepen van de partij waarmee hij mentaal geen uitstaans meer heeft, is bijzonder pijnlijk.

R.V.C.

Johan Van Hecke zet zichzelf buiten de Wetstraat.