Knack sprak met Sergei Kalenik, blogger en comicauteur. Zijn comic Superputin werd online al meer dan twaalf miljoen keer bekeken, maar werd in de Russische media doodgezwegen.
Sergei Kalenik is een van die Russische jongeren die hongeren naar verandering. Als secretaris van de Piratenpartij, een internationale groepering die pleit voor vrijheid van informatie, ijvert hij voor vrije meningsuiting – in Rusland nog lang geen verworven recht.
In zijn strip schildert hij een satirisch beeld van de Russische politiek. Vladimir Poetin is een held in kimono, die een in een bus vol explosieven een leger Kremlinkritische zombies verslaat. Medvedev is een ‘gnoom, grootgebracht door beren’, die alle problemen oplost met zijn Ipad.
Sergei Kalenik: Superputin is een held die wij in Rusland elke dag op televisie zien. Telkens als je hier de tv aanzet, zie je Poetin die met een speedboot over een of andere rivier scheurt of een of ander prangend probleem oplost. Daardoor zou je op de duur denken dat hij echt superkrachten heeft, ook al is hij, zoals hij zelf graag benadrukt, een doodgewone man. Eigenlijk hebben we alles wat we dagelijks op tv zien verwerkt in een strip. Het is een schets van de Russische politiek, maar dan origineel weergegeven. We hoefden voor deze strips niets te bedenken.
De reacties in Rusland waren eerder negatief. Hoe komt dat?
Kalenik: Satire ligt moeilijk in Rusland. Dat komt door de media tijdens het communisme. Het publiek kreeg altijd nadrukkelijk te horen of iets goed of slecht was. In de strip geven we een voorstelling van de feiten. We wilden vooral tonen dat de politieke wereld niet wit of zwart is. Politici zijn nooit helemaal slecht of goed. We hebben een soort dialectiek nodig, die mensen doet inzien dat veel charisma niet automatisch minder democratie hoeft te betekenen.
Verenigd Rusland raakte bij de laatste verkiezingen verrassend genoeg zijn absolute meerderheid kwijt. Is dit het begin van een nieuw tijdperk?
Kalenik: In Rusland bestaan verrassingen niet. De enige verrassing was dat de verkiezingen eigenlijk perfect verlopen zijn zoals verwacht. De resultaten geven de realiteit niet echt weer. In Tsjetsjenië heeft meer dan 99 procent van de kiezers op Verenigd Rusland gestemd. Ik vrees dat ze daar niet eens de stemmen hebben vervalst, maar gewoon met de computer een vinkje hebben aangebracht. De politieke strategen van de andere partijen zijn jong, en hebben een echte anticampagne gevoerd: ‘Stem op gelijk welke partij, maar niet op Verenigd Rusland.’ Ergens vóór stemmen kon niet. De andere partijen hadden niet eens een politiek programma.
Moet het politieke systeem van Rusland veranderen?
Kalenik: Poetin heeft zichzelf niet verkozen, dat heeft de maatschappij gedaan. Bij de verkiezingen in 1999 hadden de Russen kunnen kiezen voor democratische vrijheid. Poetin beloofde orde en rust te brengen, zijn tegenstanders beloofden democratische vrijheden. Ze hebben voor Poetin gekozen. We moeten de maatschappij veranderen, niet de macht. (JZU)
