Duitse regering krijgt zware klappen, extreemrechtse AfD wordt in een klap derde grootste partij

AfD-lijsttrekkers Alexander Gauland en Alice Weidel © Belga

De CDU/CSU van uittredend kanselier Angela Merkel blijft de grootste partij van Duitsland. De regeringspartijen, de SPD en de Union (CDU/CSU), krijgen zware klappen. Verrassing van de verkiezingen is Alternative für Deutschland (AfD). De rechtspopulistische partij haalt ongeveer 13% van de stemmen en maakt daarmee comfortabel haar intrede in het federale parlement.

De SPD van Angela Merkels grote uitdager Martin Schulz haalt volgens de prognoses 20 tot 21 procent van de stemmen, dat is het slechtste resultaat voor de sociaaldemocraten sinds 1949. De SPD heeft al laten weten voor de oppositie te kiezen. Dat betekent dat een voortzetting van de grote coalitie tussen CDU en SPD bij onze oosterburen uitgesloten is. De ‘Groko’ verliest bij deze stembusgang in vergelijking met 2013 meer dan 14 procent: CDU/CSU haalde toen 41,5 pct van de stemmen, SPD 25,7 procent.

Dat met AfD voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog opnieuw een extreemrechtse partij haar intrede zou maken in het Duitse parlement, viel te verwachten. Met een score rond de 13 pct scoort de antimigrantenpartij rond het topduo Alexander Gauland en Alice Weidel echter verrassend goed. Gauland liet al optekenen dat zijn partij ‘dit land zal veranderen’. AfD miste in 2013 nog net de kiesdrempel. Nu stuurt ze een stevige delegatie van rond de 90 parlementsleden naar de Bondsdag.

De liberale FDP werd vier jaar geleden nog weggevaagd bij de verkiezingen, na vier jaar in een coalitie met CDU/CSU te hebben gezeten. Nu komt de partij onder leiding van Christian Lindner terug in het parlement, met 10 tot 10,5 pct van de stemmen. Ook Die Grünen (9 tot 9,5 pct) en Die Linke (9 pct) treden toe tot de Bondsdag.

Als het van Merkel afhing, werkte ze in haar vierde regering samen met de FDP. Op basis van de prognoses halen de CDU/CSU en de liberalen samen echter geen meerderheid. Dat doet de combinatie christendemocraten-groenen ook niet, zodat een zogenaamde Jamaica-coalitie (zwart-geel-groen) een optie wordt. De onderhandelingen zullen dan wellicht een tijd aanslepen, want tussen FDP en Die Grünen is het water heel diep en de verwachting is ook dat de twee partijen hun huid duur zullen verkopen. Op federaal niveau is er in Duitsland nog nooit een dergelijke coalitie geweest. Na de deelstaatverkiezingen eerder dit jaar in Sleeswijk-Holstein kwam een Jamaica-coalitie uit de bus.

De 63-jarige Merkel regeert Duitsland sinds 2005. Twee keer had ze de leiding over een ‘zwart-rode’ coalitie met de SPD. Van 2009 tot 2013 leidde ze een ‘zwart-gele’ coalitie met de FDP. De nieuwe Bondsdag moet binnen de 30 dagen samengesteld zijn. Het parlement kiest ook de nieuwe bondskanselier. Die keuze kan echter pas plaatsvinden als de onderhandelingen over een nieuwe coalitie afgerond zijn, en dat belooft een zware brok te worden. Tegen Kerstmis moet er een nieuwe Duitse regering zijn.

Op basis van de prognoses krijgen we de volgende zetelverdeling in het parlement: 217 tot 220 afgevaardigden voor CDU/CSU, 134 tot 138 voor SPD, 87 à 88 voor AfD, 65 tot 70 voor FDP, 60 à 62 voor Die Linke en 62 voor Die Grünen.

Partner Content