Blinde meisjes zien zoals een vleermuis

© Thinkstock

Twee Berlijnse meisjes kunnen binnenkort, net als een vleermuis, zien door te horen.

Zien door te horen. Het lijkt op het eerste gezicht misschien een vreemde stelling, maar voor twee Berlijnse meisjes van 2,5 en 4,5 jaar oud wordt het stilaan werkelijkheid. Net zoals een vleermuis ‘zien’ ze via echolocatie.

Via echolocatie kunnen vleermuizen voorwerpen lokaliseren door zelf geluid uit te zenden en vervolgens te luisteren naar de echo. Op die manier kunnen ze inschatten waar bepaalde obstakels zich bevinden. Ook dolfijnen, sommige walvissen en bepaalde vogelsoorten maken gebruik van deze techniek om zowel hun jagers als hun prooien op te sporen. Op het vlak van echolocatie komt hun genetisch profiel dan ook overeen.

Net zoals deze dieren leren sommige blinde mensen zich oriënteren met deze techniek. Daarvoor maken ze klakgeluiden met hun tong. Net zoals wij lichtstralingen waarnemen, nemen zij geluidsgolven waar. Hoewel de mens nooit het niveau van een vleermuis kan halen, werkt de techniek toch verrassend goed.

Grotere leefwereld

Momenteel leren twee Berlijnse meisjes, namelijk Juli Schweizer en Frida Capellmann, al spelend de techniek aan. “Ze kunnen al goed hun plan trekken”, stelt hun Amerikaanse trainer Juan Ruiz in het Duitse blad Der Spiegel. “Door de echolocatie zullen ze veel zelfstandiger kunnen leven, waardoor hun leefwereld veel groter wordt.”

Om ergens heen te gaan tellen heel veel blinde mensen namelijk hun stappen. Ze weten perfect hoe ze naar het station, naar de bakker of naar hun werk moeten wandelen. Met als gevolg dat hun leefwereld vaak vrij beperkt blijft. De echolocatie stelt hen in staat om letterlijk overal zelfstandig heen te gaan. Een voordeel van het klakken met de tong ten opzichte van andere technieken is dat het geluid altijd hetzelfde blijft. Bij het gebruik van een stok varieert de ondergrond, bij het knippen met de vingers varieert de afstand tot de oren. Bovendien is de nabijheid van de oren bij de mond een groot voordeel.

Dat de techniek niet meer inburgering vindt, ligt wellicht aan het feit dat blinde mensen bang zijn om raar bekeken te worden. Net omdat ze de reactie van de buitenwereld niet zelf kunnen zien, is hun schrik om raar bekeken te worden erg groot. Die angst speelt kinderen minder parten.

Geoefende klakkers

Ruiz leerde het vak bij Daniel Kisch, oprichter en voorzitter van de organisatie World Access for the Blind die strijdt voor een betere interactie tussen blinde en niet-blinde mensen. Kisch verrichtte pionierswerk op het vlak van onderzoek naar de techniek en heeft een trainingsprogramma voor blinde kinderen opgesteld. Hij werkte samen met het National Institute of Health om te bestuderen hoe het menselijke brein akoestische input omzet in ruimtelijke afbeeldingen. Intussen werken al 500 blinden en 5000 leerkrachten in 18 landen met deze techniek.

Zijn lijfspreuk ‘No limits’ brengt Kisch bijvoorbeeld in de praktijk tijdens zijn mountainbiketochtjes. Op basis van echolocatie rijdt hij zonder probleem op eigen houtje in de bergen. Ook de hoogte van een boom en bepaalde soorten struiken weet hij perfect te onderscheiden. Andere blinden kunnen bijvoorbeeld de korf van een basketbalterrein situeren door middel van de techniek. Via zijn organisatie wil Kisch blinde mensen meer zelfvertrouwen geven, hij wil ze ‘bevrijden’ uit hun vaak te enge leefwereld.

Elien Haentjens

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content