In tegenstelling tot papier leent een elektronisch beeldscherm zich niet voor brailleschrift. Toch kunnen ook blinde mensen met een computer werken, dankzij screen reader software. Die leest niet alleen de tekst op het scherm voor, maar beschrijft ook wat er op het scherm gebeurt (keuzemenu’s, iconen…) en zegt welke commando’s worden uitgevoerd. Het werken is aangenamer als aan de schermlezersoftware extra hardware wordt toegevoegd, zoals een hernieuwbaar braillebeeldscherm. Dat is het best te omschrijven als een wat groot uitgevallen toetsenbord waarmee je niet alleen kunt schrijven, maar ook lezen. Die (erg dure) toestellen zijn ook apart te gebruiken, als een soort draagbare computer. Gekoppeld aan een computer met screen reader software, vertaalt de machine de scherminhoud van de computer rechtstreeks naar het vernieuwbare display, in brailleschrift. Bij die configuratie kan eventueel nog een speciale printer worden aangesloten die in reliëf kan afdrukken. Een gedetailleerd overzicht van dat soort hard- en software vindt u onder meer op de site van Freedom Scientific ( www.freedomsci.com).
De computer biedt een blinde of slechtziende dus veel mogelijkheden. Hij of zij kunnen allerlei teksten automatisch naar braille omzetten, en dat betekent veel meer beschikbare informatie. De hoge prijs van de hardware is echter niet het enige probleem. De schermlezers hebben het ook moeilijk met de wirwar van kolommen, kadertjes, onderverdelingen en links op webpagina’s. Vaak gebeurt het dat een webpagina van links naar rechts gelezen wordt, met een nietsbetekenende woordenbrij tot gevolg. Ook de hyperlinks leveren problemen op, omdat de software in feite niet de tekst zelf, maar de onderliggende code leest. Internet blijft voor blinden dus moeilijk terrein. Webontwikkelaars kunnen dat soort problemen vermijden, maar weinigen hebben eraan gedacht om hun site ook voor visueel gehandicapten toegankelijk te maken (voor alle informatie: geef accessability in als zoekterm op www.macromedia.com).
Een grote stap vooruit is de nieuwe versie van de Acrobat Reader software. Fabrikant Adobe heeft daarmee zijn pdf-bestandsformaat compatibel gemaakt met de screen reader software ( http://access.adobe.com). Zowel de software voor het aanmaken van pdf-documenten als de informatie in de documenten zelf is nu toegankelijk voor blinden en slechtzienden. Daarmee komt een heleboel informatie op internet ter beschikking van blinden. Toch is dat niet de eerste bedoeling van Adobe. De op één na grootste softwarefabrikant ter wereld lonkt met de nieuwe software vooral naar overheden, die bij de uitbouw van een digitale overheid natuurlijk met álle burgers moeten kunnen communiceren.
Kris De Decker
