Het geval Roy Moore: hoe evangelische kiezers ineens geen probleem meer hebben met ‘zondige’ kandidaten

Roy Moore © REUTERS
Rudi Rotthier

Het zal met Donald Trump te maken hebben maar het helpt ook andere kandidaten: evangelische christenen in de VS hebben hun langlopende weerzin voor kandidaten met een ‘zondige’ levenswandel laten varen.

Dezer dagen verkeert rechter Roy Moore in het centrum van de aandacht. Moore, 70, is de favoriet om in de staat Alabama een ‘speciale verkiezing’ voor de Senaat te winnen. De verkiezing werd nodig omdat Jeff Sessions minister van Justitie onder Donald Trump is geworden en zijn Senaatszetel moest opgeven.

Alabama is geen doordeweekse staat, maar zelfs in die excentrieke staat is Moore geen doordeweekse kandidaat. Hij wil homoseksuele daden opnieuw strafbaar maken, hij is er nog altijd tegen dat een moslim verkozen kan worden tot het VS-parlement, hij verkondigt de suprematie van Gods wet boven die van de mens, en werd om die reden twee keer uit zijn job gezet als voorzitter van het Hooggerechtshof van Alabama. De eerste keer omdat hij weigerde een standbeeld met de Tien Geboden uit het atrium van zijn gerechtsgebouw te verwijderen, de tweede keer omdat hij weigerde de wet inzake holebihuwelijken uit te voeren. Dat alles is niet van aard om hem minder populair te maken bij zijn overwegend witte, evangelische, conservatieve achterban in Alabama. Tijdens Republikeinse voorverkiezingen versloeg hij met verve een iets minder radicale tegenstander, Luther Strange, die nochtans de steun kreeg van president Trump. En in peilingen voor de Senaatsverkiezing, die op 12 december zal worden gehouden, ligt hij 13 procent voor op zijn Democratische tegenstander Doug Jones.

Het geval Roy Moore: hoe evangelische kiezers ineens geen probleem meer hebben met ‘zondige’ kandidaten

Jones wil een Alabama dat eindelijk de ‘spoken van het verleden achter zich laat’. Enkele van die spoken: de Ku Klux Klan, racistische aanslagen tegen zwarten en racisme in het algemeen (Martin Luther King had zijn kerk in de staat, Rosa Parks rebelleerde in Alabama tegen de buswetten), om te zwijgen van economische achterstand…

Seksuele handelingen met minderjarigen?

Die peiling over kiesintenties werd afgenomen voor The Washington Posteen artikel publiceerde waarin vrouwen met naam en toenaam uitleggen hoe de kandidaat-senator in 1979, als 32-jarige, zijn oog liet vallen op minderjarige meisjes. Het meest uitgesproken geval betreft een 14-jarige. Terwijl haar moeder in een echtscheidingsprocedure voor de rechtbank moest verschijnen, beloofde Moore, die op dat moment adjunct-procureur was, op de dochter te passen. Het kantoor van Moore was in het gerechtsgebouw ondergebracht.

https://twitter.com/washingtonpost/status/928682153063452672Washington Posthttps://twitter.com/washingtonpost

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

Hij wisselde, volgens het relaas in de Post, telefoonnummers uit met de dochter, en nam haar in zijn auto enkele keren mee naar zijn afgelegen huis, een rit van een halfuur. Tijdens de tweede ‘date’ kleedden ze zich allebei gedeeltelijk uit. Hij betaste haar over haar ondergoed, en gidste haar hand zodat ze door zijn strakke witte onderbroek zijn erectie betastte.

Het meisje is intussen een vrouw van boven de vijftig. Ze vond de ervaring traumatisch maar ondernam nooit juridische stappen – gedeeltelijk omdat ze geen exemplarische levenswandel heeft gehad, en altijd vreesde weggelachen te zullen worden.

Maar haar kinderen zijn nu volwassen, en toen de krant haar contacteerde, vond ze dat het moment gekomen is. Ze is, meldt ze aan de Post, Republikeins, en heeft een jaar geleden op Trump gestemd.

De Post heeft haar getuigenis en dat van haar moeder in de mate van het mogelijke nagetrokken. De moeder moest inderdaad die dag verschijnen in de rechtbank waar Moore werkte. De dochter had in die periode zelf met vriendinnen over de affaire met een oudere man gesproken. Een van die vriendinnen wist dat het om Moore ging.

Andere minderjarige vrouwen getuigen in de krant onder meer dat Moore hen alcohol liet drinken, hoewel ze wettelijk gesproken te jong waren voor alcohol.

De feiten zijn, als ze nog bevestigd kunnen worden, verjaard en niet meer vervolgbaar.

Toegejuicht

Moore ontkende de aantijgingen tijdens een meeting, en in een interview met Sean Hannity, een coryfee van Fox News. Hij ontkende in dat interview dat hij het 14-jarige meisje of haar moeder ooit gekend of zelfs maar ontmoet heeft. Of hij als jonge dertiger verhoudingen had met tieners? ‘Dat was niet gebruikelijk’, aldus de kandidaat. Moore kondigde eigen bewijsmateriaal aan, klaarblijkelijk om te bewijzen dat de geciteerde vrouwen en de Washington Post (‘Fake News!’) deel uitmaken van een complot tegen hem. Waarom zouden ze anders bijna veertig jaar wachten om hun grieven openbaar te maken, en wachten tot goed vier weken voor de verkiezingen?

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Wanneer hij die bewijzen op tafel zal leggen, is niet duidelijk. ‘Weldra’.

Maar het opmerkelijke is: het doet er voor zijn aanhang niet zoveel toe of het waar is. Rechtse radioster Laura Ingraham liet luisteraars inbellen en ‘geen enkele’ beller was van plan een andere stem uit te brengen. Niemand overwoog een stem voor de Democraat. Bellers legden de fout bij de Democraten, bij de Washington Post, zelfs bij de Republikeinse Senaatsleider Mitch McConnell, maar niet bij Moore. Sommigen zeiden dat ze zelfs als de feiten bevestigd zouden worden op Moore zouden stemmen.

Plaatselijke partijbonzen blijven hun kandidaat ondersteunen, in de verwachting dat er geen ‘ergere’ beschuldigingen opduiken

Tijdens zijn meeting werd Moore onthaald op twee staande ovaties, als we Breitbart News mogen geloven. Op tv waren in elk gevallen juichende supporters te zien.

De nationale partijtop, die niet staat te springen om een ongeleid projectiel als Moore in de Senaat te zien verschijnen, maar die evenmin staat te springen om een zetel kwijt te spelen in een Senaat met een nipte meerderheid (52 Republikeinen op 100 zetels), oefent druk uit op Moore om terug te treden. De financiële steun van de nationale partij en de individuele ondersteuning van vele senatoren is stopgezet. In quasi éénstemmige verklaringen leggen Republikeinse senatoren uit dat ‘als de aantijgingen bevestigd worden’ Moore niet anders kan dan een stap terugzetten. Dat was ook wat Trumps woordvoerster Sarah Huckabee Sanders verkondigde. De president heeft zich nog niet uitgesproken.

Wat met Jozef en Maria?

Die stap terug is technisch gesproken niet zo makkelijk. De stembulletins liggen vast. De opties zijn: alles gewoon laten doorgaan, met de huidige kandidaten (dat is wat Moore wil); uitstel van de verkiezingen, zodat de Republikeinen een andere kandidaat kunnen verkiezen; een officieuze terugtreding van Moore waarbij zijn naam nog altijd op het stembiljet blijft staan maar hij kiezers oproept een naam van een alternatieve kandidaat op het biljet in te vullen (ze stellen dan liefst iemand met een eenvoudige naam voor, want bij de minste spellingsfout is het bulletin ongeldig).

Plaatselijke partijbonzen blijven hun kandidaat ondersteunen, in de verwachting dat er geen ‘ergere’ beschuldigingen opduiken.

De meest opmerkelijke steunbetuiging kwam van Jim Zeigler, State Auditor. De State Auditor is een verkozen ambt, met bevoegdheid in fiscale aangelegenheden.

‘Er is hier niets te zien’, verklaarde Zeigler in gesprek met The Washington Examiner, ‘De beschuldiging is dat een jonge dertiger uitging met tienermeisjes. Zelfs The Washington Post schrijft dat hij nooit geslachtsgemeenschap had met een van die meisjes, en nooit aandrong op geslachtsgemeenschap’. Zeigler vond ook steun voor Moore in de Bijbel. ‘Zacharias was uitermate oud toen hij met Elizabeth huwde, en zij werden de ouders van Johannes de Doper. En neem Jozef en Maria. Maria was een tiener en Jozef een volwassen timmerman. Zij werden de ouders van Jezus’.

Zoals komiek Stephen Colbert in zijn programma The Late Show aangaf: was Maria dan geen maagd?

Ommezwaai

In meerdere artikels is al gewezen op de ongelofelijke ommezwaai bij evangelische kiezers, het stevigste blok in de achterban van Moore.

Die kentering is in een peiling gestaafd. Het Public Religion Research Institute (PRRI) liet in 2011 en kort voor de verkiezingen van 2016 nagaan hoe evangelische kiezers staan tegenover kandidaten die in hun privéleven ‘immorele daden’ stellen. Kunnen dergelijke politici, was de vraag, toch op een ‘ethische wijze’ hun publieke taken vervullen?

In 2011 was slechts 30 procent van de evangelische kiezers het eens met de stelling dat een ‘zondig’ privéleven een politicus niet hindert om toch een ethisch beleid te voeren.

Maar in 2016 geloofde ineens 72 procent van de evangelische christenen dat het best doenbaar is om ‘een dijk’ te bouwen tussen privémoraliteit en publiek optreden.

In 2011 ware de evangelische christenen (herboren christenen, die doorgaans ferventer zijn in hun geloof, en conservatiever dan leden van de klassieke protestantse kerken) de groep die het meest belang hechtte aan persoonlijke deugdzaamheid. In 2016 waren ze ineens de groep geworden die daar het minst mee inzat.

George W. Bush, minder populair bij evangelische christenen dan Donald Trump
George W. Bush, minder populair bij evangelische christenen dan Donald Trump© Reuters

De reden: Donald Trump. Deze groep, voorheen bestaande uit moraalridders, stemde in overgrote meerderheid (80 procent tegen 16 voor Hillary Clinton) op de huidige president, die drie keer trouwde, die met volle goesting op de cover stond van Playboy, die casino’s bezit, geen enkele passage uit de Bijbel kan citeren, en volgens zijn eigen op tape vastgelegde uitspraken geslachtsdelen van wildvreemde vrouwen kan vastgrijpen omdat hij beroemd is. Terwijl Hillary naar eigen zeggen elke ochtend begon met een korte Bijbelmeditatie. Trump deed het het in deze groep beter dan born again christen George W. Bush.

Toen Trumps beroemde tape ook via The Washington Post publiek werd, probeerden vele Republikeinse verkozenen zich van de toenmalige presidentskandidaat te distantiëren. Intussen zijn de meesten van hen weer trouwe Trumpaanhangers geworden.

Tribalisme

In het onderzoek van het PRRI naar veranderende houdingen bij evangelische kiezers kwamen nog andere zaken aan het licht. Deze kiezers stonden het dichtst bij Trump inzake de muur, het geloof dat het met het land de verkeerde kant uitgaat, dat migratie nadelige effecten heeft en de eigen cultuur bedreigt. Zij waren het overweldigend eens met de ‘moslimban’ die Trump voorstelde.

Het gaat niet alleen om gelijkgestemdheid tussen de evangelische christenen en Trump. En het beperkt zich niet tot evangelische christenen maar breidt zich uit tot andere conservatieve groepen.

John Sides, politiek wetenschapper van George Washington University, zegt aanThe New Yorker dat het vooral om ‘emotie’ gaat, en ‘identiteit’. ‘Partijdigheid leidt tot gemotiveerd redeneren. We herschikken onze observaties en overtuigingen zodat ze in overeenstemming zijn met onze sociale identiteit’. Een beetje zoals we emotioneel met sportploegen omgaan, fouten van het eigen team vergeven, en bij de opponent fouten zien die er niet zijn. Dat is wat kiezers in Alabama doet zeggen dat ze liever op een Republikein stemmen met strafbare feiten in zijn verleden dan op een Democraat. ‘Dat is tribalisme dat ertoe leidt dat elke soort van gedrag verschoond wordt’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content