Sire, blijf thuis of spreek!

In Congo werd de belangrijkste mensenrechtenactivist vermoord.

In Congo werd de belangrijkste mensenrechtenactivist vermoord. De opdrachtgever wordt gezocht in de entourage van president Joseph Kabila. Kan koning Albert nog zwijgen?

Het waren onze confraters van LeVif die voor het weekend meldden dat het hof zich zorgen maakt over de recente gebeurtenissen in Congo. Kabinetschef Jacques van Ypersele de Strihou zou zich afvragen of koning Albert II nog wel naar Congo kan afreizen na de moord op Floribert Chebeya, de voorzitter van De Stem van de Stemlozen.

Chebeya is de belangrijkste mensenrechtenactivist van de voormalige Belgische kolonie. Hij werd dood teruggevonden in Kinshasa. Politiechef Daniel Mukalay bekende ondertussen dat hij de man zou hebben vermoord in opdracht van John Numbi. Dat is de chef van de speciale ordediensten van de Congolese politie en een vertrouwensman van president Joseph Kabila.

De moord kan voor Kabila op geen slechter moment komen. Op 30 juni is hij de gastheer van de viering van 50 jaar Congolese onafhankelijkheid, waar koning Albert II een van de eregasten zou zijn. De meeste Congolese mensenrechtenorganisaties sturen nu aan op een begrafenis van Chebeya op… 30 juni. Een explosieve situatie, zeker met de camera’s van de wereldmedia gericht op Kinshasa.

Kabila had zaterdag weinig keuze. Hij liet Numbi schorsen en onder huisarrest plaatsen. Dat moet geen eenvoudige beslissing geweest zijn. Numbi is een van Kabila’s belangrijkste militaire adviseurs. Hij leidde de operaties tegen de rebellen in Oost-Congo, hij sloeg een opstand neer in Neder-Congo en haalde de banden met Rwanda aan, waarna rebellenleider Laurent Nkunda werd gearresteerd. Ondertussen werkt de internationale gemeenschap mee aan een onafhankelijk onderzoek. Nederland levert een wetsdokter, de Verenigde Staten geven geld. De Belgische diplomatie aarzelt voorlopig. De zenuwachtigheid is groot. De informatieve gesprekken die Van Ypersele de Strihou voert, wijzen daarop.

Koning Albert II staat voor de keuze: ofwel blijft hij weg uit Congo, ofwel bezoekt hij ook de begrafenis van Chebeya. Het minste wat hij kan doen, is de lamentabele mensenrechtensituatie in Congo krachtig aanklagen. En de stemlozen opnieuw een stem geven.

Een andere optie is thuisblijven en kroonprins Filip naar Kinshasa sturen. Die lijkt zich dezer dagen op te maken voor de troonopvolging. Tijdens een handelsmissie in Dubai voerden hij en prinses Mathilde een ongezien charmeoffensief. Dat resulteerde in haast lyrische artikels in de gespecialiseerde pers, tot een heuse special annex modereportage over Mathilde in Het Laatste Nieuws.

De boodschap was duidelijk: Filip kan het wél (met de hulp van Mathilde). Enkele maanden geleden werd Filip, veel vroeger dan gebruikelijk, bevorderd tot driesterrengeneraal. Alleen zijn vader heeft nog één ster meer. Bij een eventuele troonafstand kan Filip nu gewoon doorschuiven en opperbevelhebber van het leger worden.

Er is wel één immens obstakel voor dit scenario. De Wetstraat is er als de dood voor dat niet Albert II maar Filip I de volgende regeringsonderhandelingen in goede banen zou moeten leiden. De vorst maakt zich dus op voor alweer een lange zomer in Laken.

Bedenking. Is die regeringsvorming niet hét gedroomde alibi om die vervelende reis naar Kinshasa alsnog af te blazen?

Karl van den Broeck