Droom van een idee

Verhalenverteller-schrijver Peter Terrin doet zijn petje af voor ‘Inception’ van verhalenverteller-regisseur Christopher Nolan.

Iemand moet het me ooit eens zo hebben verteld: het is een algemene spiercontractie. Omdat je erg diep slaapt, klopt je hart steeds trager. Op een gegeven ogenblik bestaat het gevaar dat je hart tot stilstand komt. Om dat te voorkomen sturen de hersenen één sterke puls naar alle spieren van het lichaam. In je droom val je. Je ontwaakt, je hartslag herstelt zich. Alles wordt terug normaal…

Christopher Nolan. Was het een quizvraag, dan had ik, tot voor kort, moeten passen. Toch heeft deze man minstens drie films geregisseerd die ik me levendig herinner. Mensen met een beter begrip van de hedendaagse film weten dat ik het over ‘Memento’ moet hebben, een intellectueel uitdagende film, althans een doordenkertje, doordat het verhaal omgekeerd verteld wordt, van achter naar voor, en niettemin ontiegelijk spannend is. Of over ‘The Prestige’, waarin twee concurrerende illusionisten op zoek gaan naar de ultieme zinsbegoocheling, een fantastische film, hoewel die mening niet door alle critici werd gedeeld. En natuurlijk heb ik het over ‘The Dark Knight’, mogelijk de beste aller Batmanfilms. Die Christopher Nolan dus heeft nu alle registers waarover hij beschikt, opengetrokken. Het beoogde resultaat is wat mij op de radio wordt aangeprezen als een kaskraker met een existentiële inslag. Een filosofische prent met special effects.

Met dat filosofische valt het in ‘Inception’ wel mee. Dat onze grootste geheimen in ons onderbewustzijn te vinden zijn, dat je de grootste avonturen in je dromen beleeft, filosofische mokerslagen zijn het niet. Maar hoe inventief Nolan er mee aan het werk is gegaan, daar sta ik wél van te kijken.

Leonardo DiCaprio speelt het prototype van de goedaardige boef, een type dat we uitentreuren op het witte doek krijgen voorgeschoteld. Neem Clooney, neem Pitt, neem Travolta of Willis of Cage. DiCaprio en zijn bende beschikken over de techniek om in te breken in dromen, en daar de diepste geheimen van hun slachtoffer te stelen. Informatie. U moet dit in de wereld van de bedrijfsspionage situeren, geld is het doel. Nu staat DiCaprio voor een nieuwe uitdaging. Met dezelfde techniek moet hij niet iets stelen, maar iets via

een droom in een droom in een droom binnensmokkelen: een idee. En wel zo dat de ontvanger er niet aan twijfelt dat zijn idee, zijn ingeving, helemaal van hemzelf is.

Op zich een erg origineel idee, een echte uitdaging voor Nolan de scenarist. Precies de sterke scenario’s vielen me op bij de eerder vermelde films. Het is voor een verhalenmaker als uw dienaar op een bepaalde manier geruststellend, dat deze super-megaproductie met verbluffende special-effects, tenslotte uitblinkt door een scenario dat het betrekkelijk simpel houdt en teert op vernuft. Met een film over dromen in dromen is het noorden namelijk vlug verloren.

Hoe diep DiCaprio en co ook in de droomwerelden van hun slachtoffer doordringen, ‘vallen’ brengt hen altijd terug naar de oppervlakte. Dit gegeven heeft Nolan schitterend gecombineerd met de bekende gewaarwording dat de tijd in een droom langer lijkt te duren dan de droomtijd – de droom in een droom dus nog langer. En dat wat in de wereld van de dromer gebeurt – denk aan geluiden – invloed kan hebben op, of verwerkt wordt in de wereld van de droom. Op het toppunt van de film jongleert Nolan met vier verhaallijnen die ‘gelijktijdig’ gebeuren en onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Petje af.

En dan heb ik het nog niet over de muziek van Hans Zimmer, waarmee Nolan, net zoals Lynch met vrijwel industriële geluiden, rechtstreeks contact maakt met ons onderbewustzijn.

Ofschoon ik zo ongeveer om de vijf jaar één actie-thriller zie, derhalve bezwaarlijk een expert kan worden genoemd, toch deze boude stelling: in zijn genre is ‘Inception’, na het jarenlange bewind van ‘The Matrix’, de nieuwe maatstaf.

Peter Terrin

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content