Baku Tbilisi Ceyhan (1)

Een nieuwe oliepijplijn zal in de toekomst dagelijks 1 miljoen vaten Kaspische olie transporteren van de Azerbeijaanse hoofdstad Baku, over Tbilisi in Georgie, naar de Turkse haven Ceyhan aan de Middellandse Zee. Deze BTC-pijplijn, ontwikkeld door BTC Co, een olieconsortium onder leiding van BP, is met 1776 kilometer één van de langste en duurste ter wereld. Op 13 juli 2007 werd de BTC-terminal in Ceyhan plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van de presidenten van Azerbeijan, Georgie en Turkije. Een half jaar later is het onze beurt voor een bezoekje.

Husayin Sagir klapt zijn laptop open in het “misafirhane”, het gastenhuis van de Haydar Aliyev Terminal bij Ceyhan. Husayin is chef mediarelaties van Botash ?nternational Limited (B?L), het Turkse staatsbedrijf dat de pijplijn in opdracht van BTC Co runt.

Een powerpointpresentatie overloopt alle veiligheidsvoorschriften die tijdens onze rondleiding gelden. Rookverbod, snelheidslimiet, verplicht achterwaarts parkeren. “Respect voor mens, milieu en eigendom staat centraal”, klinkt het. Om dat kracht bij te zetten, eindigt de presentatie met lieflijke natuurfoto’s van dieren die op en rond de terminal voorkomen: Het stekelvarken, de vos en de gazelle. “Er is een kans dat we die laatste zullen zien vandaag”, zegt Husayin alsof we aan een natuurexcursie gaan deelnemen.

We stappen in de wagen en rijden tot aan de steiger, waar twee tankers tegelijkertijd kunnen worden gevuld. Vandaag is er echter opvallend weinig beweging voor de kust van de terminal. ?n de verte wacht welgeteld een schip op zijn afspraak.

“We draaien nog niet op volle toeren”, legt Husayin uit. “Er is een probleem in Baku. ?n Georgie en Turkije is de infrastructuur wel volledig operationeel. Tegen eind 2007 hopen we dagelijks een miljoen vaten te kunnen laden. Hoe sneller de maximumcapaciteit wordt bereikt, hoe sneller het geld binnen komt.”

“De eerste tanker werd op 4 juni gevuld. Sindsdien hebben we 68 schepen geladen, die samen 50 miljoen vaten hebben getransporteerd, vooral naar ?talie, maar ook naar Frankrijk, de Verenigde Staten, ?srael en Japan.”

De steiger ligt in de “rode zone” en is niet toegankelijk voor bezoekers. Een veiligheidsagent verliest me geen seconde uit het oog. Wat we wel mogen zien en fotograferen zijn de containers en de vlottende boeien die, in geval van een ongeluk, gelekte olie moeten indammen.

Vanop een heuvel hebben we zicht op de zeven opslagtanks, de “tankfarm”. Slechts twee zijn er volledig gevuld. De anderen wachten op Kaspische olie.

Naast de witte BTC-tanks staan enkele bruine exemplaren. “Die dienen voor de opslag van olie uit Kirkuk in ?rak. Die ?TP-pijplijn dateert al van dertig jaar geleden, maar draait momenteel op slechts 20 procent van de capaciteit. Dat heeft alles te maken met de instabiele situatie bij onze zuiderburen.”


“Geen gazelles vandaag”. Husayin tuurt de omgeving af en ademt diep in. “Wat ruikt het gras hier lekker. Heel wat beter dan olie!”

Husayin is afkomstig uit ?stanbul, maar verhuisde zeven maanden geleden met zijn gezin naar een van de 48 appartementen op de BTC-site. “?k hou van de rust hier, maar voor de kinderen is het niet gemakkelijk. Hier zijn geen faciliteiten. Geen cinema, geen restaurant, geen winkels.”

Een moskee is er wel. Het is vrijdag, en de muezzin roept de Botash-werknemers bij zich. Ook Husayin verdwijnt voor een half uur, en laat ons achter bij de poetsvrouwen in de kantine. ?k loop even langs de logementen van het personeel, vier gelijkvormige appartementsblokken. Het is er stil en leeg. Geen spelende kinderen, geen kat op de balkons, geen vluchtige blikken van achter het gordijn. Het terminalterrein lijkt wel een gevangenis, met overal prikkeldraad en checkpoints.

“1076 km van de in totaal 1776 km pijpleiding ligt op Turks grondgebied”, zegt Husayin. “Daarmee dragen wij de grootste verantwoordelijkheid. BTC is voor Turkije een prestigeproject. Belangrijker dan de inkomsten, is de reputatie van Turkije als een veilig en betrouwbaar land om te ondernemen en te investeren.”

Critici vinden het helemaal niet zo veilig om een oliepijplijn door een van de meest aardbevingsgevoelige zones in Turkije, namelijk de regio rond Erzincan, aan te leggen. “De pijpen zijn bestand tegen schokken van 9 tot 10 op de schaal van Richter”, antwoordt Husayin. “?ngenieurs hebben rekening gehouden met de bewegingen van de aarde.”

Kan de Koerdische guerrilla van de PKK dan geen roet in het eten strooien? “De ?TP-oliepijplijn uit Kirkuk is inderdaad meerdere malen aangevallen door de PKK”, geeft Husayin toe. “Dat risico bestaat ook voor BTC, maar is veel kleiner. De oliepijpleiding loopt in een grote bocht rond het Koerdisch gebied, en dat is heus niet alleen om topografische redenen. Het hele traject wordt gewaakt door de Jandarma, een onderdeel van het Turkse leger, dat instaat voor de veiligheid in rurale gebieden.”

“B?L stelt 600 mensen te werk in Turkije, waarvan de helft in Ceyhan”, zegt Husayin. “De meeste operationele handelingen gebeuren electronisch. Alleen voor het onderhoud van de installaties is personeel nodig. Daar zijn inderdaad weinig lokale werknemers bij, aangezien de hoger opgeleide technici en ingenieurs die we nodig hebben, dun gezaaid zijn in deze regio. Maar we werken er aan om het aandeel lokale werkkrachten in de toekomst op te trekken tot 40 procent.”

Husayin nodigt ons uit voor de lunch in het bedrijfsrestaurant. Er werkt dus toch volk vandaag. De enige arbeiders die we te zien krijgen, schuiven er aan voor een verzorgde drie gangen-maaltijd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content