Stilaan wordt duidelijk waarom tabaksfabrikanten rookpreventiecampagnes financieren.
Tot begin dit jaar was er geen vuiltje aan de lucht. Acht tabaksfabrikanten, waaronder Philip Morris, stortten geregeld hun vaste bijdrage aan de Rodin Stichting, een privé-vzw die onder meer campagnes tegen het roken opzet. Welke voorwaarden de tabaksbedrijven voor hun steun stelden, mocht niemand weten: de inhoud van de contracten in kwestie was geheim, zo was in een vertrouwelijkheidsclausule bepaald (Rook boven Rodin, Knack nr. 22). Bedenker van dit systeem was minister van Financiën Didier Reynders (MR), die in het initiatief een alternatief zag voor een onafhankelijk tabaksfonds, gefinancierd met overheidsgeld.
Vorige week sleepte de Rodin Stichting echter ‘gulle sponsor’ Philip Morris voor de rechter, nadat dit tabaksbedrijf eind januari zijn contract met Rodin had verbroken. Hoewel de uitspraak in kort geding pas op 4 mei wordt verwacht, zijn nu al interessante details aan het licht gekomen over de afspraken tussen de tabaksfabrikant en de antirook-vzw. De krant Le Soir publiceerde namelijk al het merendeel van de clausules in het contract.
‘De Rodin Stichting had wel degelijk contractuele verplichtingen tegenover de tabaksindustrie’, zegt de internationaal gewaardeerde tabaksexpert Luk Joossens van de Belgische Federatie tegen Kanker. ‘Philip Morris moest op voorhand op de hoogte zijn van alle campagnes, activiteiten, programma’s, of andere initiatieven rond rookpreventie die Rodin voor jongeren ontwikkelt. Dit is in strijd met de bepalingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): de industrie mag geen impact hebben op de rookpreventiepolitiek. Philip Morris kon de voorgestelde projecten van commentaar voorzien!’
‘Uit documenten blijkt ook dat het opzet rond Rodin de bedoeling had om het spijzen van een publiek tabaksfonds via de heffing van 0,01 euro per sigaret af te wenden. Een clausule van nietigverklaring zegt namelijk dat de tabaksfabrikanten het contract met Rodin mogen verbreken als ze in dit verband tot zo’n wettelijke bijdrage worden verplicht. De andere tabaksfabrikanten willen trouwens Rodin financieel verder steunen omdat de wettelijke heffingen anders opnieuw op de politieke agenda komen.’
Ten tijde van de publicatie van het Rodin-dossier in Knack werd Joossens na 26 jaar trouwe dienst plots bij het OIVO (Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties) ontslagen. Toen Knack in mei 2003 het OIVO hierover interpelleerde, weigerde de directeur elke toelichting. Joossens: ‘Uit documenten die bij de rechtbank zijn neergelegd, blijkt vandaag dat het OIVO een conventie met Rodin heeft afgesloten. Meer uitleg hierover lijkt totaal overbodig.’
M.T.
