Alles over Polen

De Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben op de laatste dag van hun top in Brussel afscheidnemend Duits bondskanselier Angela Merkel met een staande ovatie bedacht. 'Als Parijs zonder de Eiffeltoren', stond voorzitter Michel stil bij haar afscheid van het Europese toneel.

De Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben donderdag op een top in Brussel gesproken over de stand van de rechtsstaat in Polen en het geruchtmakende arrest van het Grondwettelijk Hof in Polen over de relatie tussen het Europese en nationale recht. 'Een serene, maar ook een duidelijke discussie', vatte premier Alexander De Croo na afloop samen.

De Hongaarse eerste minister Viktor Orban schaart zich onverkort achter Polen in zijn ruzie met de Europese Unie over de rechtsstaat. Dat maakte hij donderdag duidelijk bij zijn aankomst op de Europese top in Brussel. 'Of er sancties moeten genomen worden tegen Polen, het beste land in Europa? Belachelijk!', zei hij.

De voorzitter van het Europees Parlement, de Italiaan David Sassoli, heeft zijn juridische dienst gevraagd om een rechtszaak tegen de Europese Commissie voor te bereiden. Het parlement verwijt de Commissie aan haar plicht te verzaken door niet tussen te komen in de landen waar de rechtsstaat onder druk staat.

Het arrest van het Poolse grondwettelijk hof dat de voorrang van het EU-recht in vraag stelt, 'is een directe bedreiging voor onze welvaart en veiligheid, ook in België'. Dat heeft premier Alexander De Croo dinsdag gezegd in de Kamer, tijdens een debat over de Europese top van aanstaande donderdag en vrijdag. De Croo wil de Europees-Poolse relaties op de agenda van de top plaatsen.

Premier Alexander De Croo (Open VLD) heeft maandag met de Spaanse premier Pedro Sanchez in Madrid gesproken over kwesties zoals de klimaatverandering, de stijgende energieprijzen, de rechtsstaat en Catalonië. Sanchez zei verheugd te zijn dat een Belgische premier voor het eerst in tien jaar Madrid bezocht.

In een brief aan de andere Europese staatshoofden en regeringsleiders waarschuwt de Poolse premier Mateusz Morawiecki maandag voor de toekomst van de Europese Unie. Die dreigt volgens hem 'een centralistisch orgaan (te worden) dat geleid wordt door instellingen die aan elke democratische controle ontsnappen'.

Rusland lijkt niet van plan meer aardgas naar Europa te sturen. Dat valt op te maken uit veilingen van gascontracten. Eerder had de Russische president Vladimir Poetin nog gezegd dat zijn land klaarstond om meer gas te leveren.

Het Poolse parlement heeft zijn goedkeuring gegeven aan het plan van de regering om een permanente versterking aan de grens met Wit-Rusland te bouwen. Aanleiding voor de infrastructuur is de groeiende toeloop van migranten uit crisisgebieden die via Wit-Rusland illegaal de EU willen binnenkomen.

In Polen zijn zondag over het hele land duizenden mensen op straat gekomen om te protesteren tegen een omstreden oordeel van het Grondwettelijk Hof van eerder deze week en voor het behoud van het lidmaatschap van Europese Unie.

Het Europees Hof van Justitie heeft woensdag opnieuw de onafhankelijkheid van het Poolse gerecht in vraag gesteld.

Migranten die via Wit-Rusland Polen proberen te bereiken, ontvangen tekstberichten waarin ze worden gewaarschuwd dat het oversteken van de grens illegaal is. 'Ga terug naar Minsk!', luidt de boodschap.