‘De Europese identiteit bestaat wel degelijk’, zegt Rik Torfs, kerkjurist en rector van de KU Leuven. ‘We kunnen van nieuwkomers gerust eisen dat ze de spelregels van een liberale, democratische rechtsstaat aanvaarden. Dan kunnen verschillende religies perfect samenleven.’
De Europese identiteit bestaat niet. Kan een ‘gemeenschappelijke vijand’ deze identiteit ongewild helpen realiseren? (Raoul Baert, Lochristi)
RIK TORFS: De gedachte dat de Europese identiteit niet bestaat, leeft vooral bij mensen die in Europa wonen. Zij zien veel verschillen, maar vanop een afstand is er wel degelijk een gemeenschappelijke identiteit: de joods-christelijke cultuur, de mensenrechten of de keuze voor twijfel in plaats van zekerheid. Ik denk niet dat een gemeenschappelijke vijand zo’n identiteit tot stand brengt. Maar ik geloof wel dat mensen, wanneer ze geconfronteerd worden met iets nieuws, meer stilstaan bij en reflecteren over zichzelf.
Veel migranten zijn naar hier gekomen omdat hun thuisland niet leefbaar is door oorlog, armoede of droogte. Kunnen we het deze mensen kwalijk nemen dat ze gehecht blijven aan hun tradities en niet vertrouwd zijn met onze westerse samenleving? (Edwin Coremans, Herentals)
TORFS: Uiteraard kun je hen niets kwalijk nemen. Maar integratie werkt alleen als een aantal spelregels door alle partijen worden aanvaard. Het lijkt me een goede zaak, of zelfs een plicht, om uit te gaan van een liberale, democratische rechtsstaat. Niet van een seculiere staat, zoals sommigen nu voorstellen. Dan sluit je te veel mensen uit.
Twee godsdiensten kunnen niet samenleven. Het menselijk genoom zit al sinds Adam en Eva zo in elkaar. Of ziet u dat anders? (Jules Ceulemans, Middelkerke)
TORFS: Ten tijde van Adam en Eva was ik er nog niet, al kunnen recente foto’s het tegendeel laten geloven. Maar ik ben het niet met uw stelling eens. In de Europese geschiedenis hebben we veel godsdienstoorlogen gekend, waardoor er in de meeste landen één overheersende religie is. Maar in de Verenigde Staten leven allerlei soorten christenen vredig samen. In India heerst er relatieve vrede tussen hindoes, moslims en christenen. Mensen die enkel een strikt secularisme aanvaarden zijn een grotere dreiging: zij kunnen onmogelijk in dialoog treden met driekwart van de wereldbevolking.
Hoe komt het dat zij die decennialang tegen de invloed van de kerk gestreden hebben, vandaag bijna de rode loper uitrollen voor de islam? (Kris Vlemings, Heist-op-den-Berg)
TORFS: Zolang de katholieke kerk sterk stond in Vlaanderen, was de vrijzinnige linkerzijde voorstander van alles wat niet-katholiek was. Dus ook van de islam. Ten tijde van de eerste gastarbeiders werd er zelfs nauwelijks over religie gepraat. Maar later is dat toch veranderd. Vandaag zijn er steeds meer mensen die zich niet langer omschrijven als atheïst, maar als antitheïst. Er ontstaat een nieuw verbond tussen de traditionele linkerzijde en de moslimhaters. Die laatsten profileren zich vaker als antitheïsten, om op een geloofwaardige manier tegen de islam te kunnen strijden.
Vraag van de week
Waarom beroepen mensen zich op een christelijke identiteit in hun verzet tegen moslimvluchtelingen als de kerken leegstaan? (Stavros Kanakaris , Groot-Bijgaarden)
TORFS: Het is vreemd dat mensen plots christen worden omdat ze zich tegen iets willen afzetten. Dat lijkt me ingegeven door angst: ze worden afgeschrikt door een grote groep moslims en willen daar hun eigen identiteit tegenover plaatsen. Maar wat zijn ze eigenlijk? Tja, christenen dan maar. Nochtans wordt het echte christendom gedefinieerd door openheid, al heeft de katholieke kerk dat niet altijd waargemaakt. Maar Jezus leerde zijn volgelingen dat ze vrij werden door hun geloof, en dat hun angst daardoor verdween.
Van het PronoKal-dieet van Bart De Wever tot glutenvrij: wat is nu écht gezond? Stel uw vraag aan voedingsdeskundige PATRICK MULLIE.
Stefanie Van den Broeck
