Astronauten gaan brood bakken in de ruimte

© Bake in space
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Volgend jaar gaan astronauten een speciaal voor de ruimte ontwikkelde broodoven uittesten in het Internationaal Ruimtestation. Voortaan zal dus ook tussen de sterren het aroma van vers gebakken brood waaien.

De kwaliteit van het voedsel aan boord van het Internationaal Ruimtestation (ISS) is de voorbije decennia enorm verbeterd, maar met de toekomstige langere Marsmissies in het achterhoofd, is het erg onpraktisch om al die pakjes, zakjes en blikjes mee te zeulen. Daarom onderzoekt men momenteel mogelijkheden om vers voedsel in de ruimte te produceren. Dat is bovendien gezonder dan bewerkte en verpakte goederen. Het idee is niet nieuw. Zo degusteerden astronauten al in 2015 hun zelfgekweekte Romeinse sla in het ruimtestation.

Verse voeding maakt het leven in de ruimte een stuk aangenamer. Astronauten hebben al vaker aangegeven dat ze brood missen en de geur van een versgebakken exemplaar is niet onbelangrijk voor het welzijn tijdens lange missies. Daarnaast is een zelfgebakken broodje een mooi extraatje die ruimtetoerismebedrijven in de toekomst kunnen aanbieden aan hun klanten.

Brood bakken in de ruimte brengt echter verschillende problemen met zich mee. De microzwaartekracht is daar een van. Ook is de hoeveelheid elektriciteit in het ISS beperkt en mag de oven op slechts 250 watt werken, dat is een tiende van de energie die door een standaardoven op aarde wordt gebruikt. De buitenkant van de oven mag om veiligheidsredenen niet warmer dan 45° C zijn. Op aarde wordt een broodje op 200 °C gebakken. Eens gebakken haalt de bakker het brood uit de oven, maar dat is niet mogelijk in de ruimte. Als een hete luchtbel uit de oven ontsnapt en in het ruimtestation begint te zweven, vormt dat een gevaar voor de astronauten.

Levensbedreigende broodkruimels

Sinds het sandwichincident uit 1965 is brood uit de ruimte verbannen en moeten de astronauten het doen met tortilla wraps.

Ook de aanwezigheid van de vele kruimels is een uitdaging. Die kunnen zelfs levensbedreigend zijn. De eerste en laatste keer dat astronauten van een stukje brood genoten, was in 1965. Een van de astronauten had een sandwich mee aan boord gesmokkeld, maar de kruimels vlogen al snel overal in het rond door het gebrek aan zwaartekracht. Gelukkig bleef dat zonder gevolgen, maar de kruimels hadden de ogen kunnen irriteren, voor verstikkingsgevaar kunnen zorgen of in de elektrische bedieningspanelen van het ISS kunnen terechtkomen, waardoor brand was ontstaan. Sindsdien is brood uit de ruimte verbannen en moeten de astronauten het doen met tortillawraps.

Het Duitse bedrijf ‘Bake in Space‘ denkt een oplossing gevonden te hebben voor al deze problemen. In samenwerking met het Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt en voedselwetenschappers van verschillende onderzoeksorganisaties heeft het bedrijf een deegmix en bakproces uitgevonden die een kruimelvrij brood produceren en waarbij er geen hete oven moet worden opengemaakt in de ruimte. De grootste uitdaging is echter om de juiste structuur te bereiken. Kruimelvrij brood is hard en taai, en dus niet aangenaam om te eten.

Zuurdesembrood met bacteriën uit de ruimte

Daarnaast wil het bedrijf ook een nieuwe zuurdesemsoort ontwikkelen op basis van gist die in de ruimte wordt gecultiveerd. Indien succesvol, zou dit zuurdesemdeeg kunnen worden teruggebracht naar de aarde en verkocht worden als écht ruimtebrood. Zuurdesembrood is een traditioneel type brood dat wordt gemaakt van natuurlijke gist en bacteriën die het deeg fermenteren en het die typische zure smaak geven. Zuurdesem smaakt op elke plek van de wereld anders. Ook het ruimtezuurdesembrood zal dus een aparte smaak hebben.

Bake in Space wil in april 2018 verschillende tests uitvoeren aan boord van het ISS tijdens de Horizon-missie van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Het team wil het hele bakproces volgen vanop de grond via camera’s die in de oven zelf werden aangebracht. Op die manier hoeven de astronauten zich geen zorgen te maken dat hun broodje aanbrandt terwijl ze met essentiëlere taken bezig zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content