Kapitaalbescherming staat momenteel voorop. En investeerders kiezen meestal de korte termijn.
Op de Belgische fondsenmarkt was er dit jaar één constante: beleggers wilden alleen middelen verstrekken indien het ingezette kapitaal bescherming genoot. De financiële instellingen speelden daarop in en lanceerden nogal wat fondsen met kapitaalgarantie. De overige fondsencategorieën stonden daar- door op een laag pitje.
De drie magere jaren op de internationale aandelenmarkten hebben heel wat beleggers met een kater opgezadeld en hen tot risico-afkerige marktparticipanten omgetoverd. Kapitaalverlies moest absoluut worden vermeden. Het spaarboekje, kasbons en geldmarktfondsen zijn risicovrij en waren in eerste instantie een alternatief voor de zoekende belegger. De aanhoudende daling van de rente deed evenwel de aantrekkelijkheid van deze producten afbrokkelen.
Kapitaalgarantiefondsen, die eveneens in opmars waren, hebben na de rentedalingen de zaken bijna volledig naar zich toe getrokken. Dit beleggingsproduct is eveneens risicovrij en biedt in de meeste gevallen een hogere beloning dan vastrentende producten. Geen wonder dus dat financiële instellingen in de eerste zes maanden van dit jaar maar liefst 6 miljard euro in kapitaalgarantiefondsen bij de Belgische belegger hebben opgehaald.
Alexander Wolfers van KBC Asset Management, de grootste fondsenuitgever van België, vertelt dat in het eerste halfjaar vooral kapitaalgegarandeerde producten gekoppeld aan rentevoeten, de zogenaamde Maxi Safe-fondsen, vlot over de toonbank zijn gegaan. ‘Het belangrijkste principe is dat we een minimumcoupon garanderen, die kan toenemen als de 10-jarige rente stijgt. De toenmalige extreem lage rentestand was de belangrijkste verklaring voor het succes van het product. Ook de totale onafhankelijkheid van de aandelenmarkten speelde een belangrijke rol. De recente stijging van de rente heeft die groep beleggers alvast geen windeieren gelegd.’
Hoewel kapitaalgarantiefondsen de afgelopen drie maanden nog steeds het leeuwendeel van de nieuwe middelen naar zich toe trekken, is het accent volgens Wolfers verschoven van rentegebonden naar aandelengelinkte producten. ‘Vooral fondsen gelinkt aan de aandelenmarkten met een korte looptijd van 1 tot 2 jaar staan bij velen op het verlanglijstje. We leiden hieruit af dat het optimisme bij de beleggers voorzichtig toeneemt. Investeerders verkiezen overigens de korte termijn omdat ze snel over hun geld willen beschikken indien er zich opportuniteiten op andere beleggingsvlakken voordoen. Als het geld vrijkomt, redeneren ze, staat de rente misschien alweer hoger of is de storm op de aandelenmarkten volledig geluwd.’
UITSTROOM GESTOPT
Open aandelenfondsen, de hoogvliegers in de periode 1998-2001, werden in het eerste halfjaar gemeden als de pest en de uitstroom van middelen of verkoop van fondsen ging net als in 2002 gewoon voort. Volgens Wolfers is daar nu, dankzij het recente herstel op de aandelenmarkten, een einde aan gekomen. ‘De nieuwe toetredingen zijn bescheiden, maar de uittredingen zijn gestopt. Indien de beurzen de huidige klim kunnen vasthouden, dan kan die trendommekeer zich voortzetten. Ook de interesse in obligatiefondsen zagen we recentelijk toenemen.’
Een uitloper van die ‘kapitaalvlucht’ in het eerste halfjaar was dat veel aandelencompartimenten te klein werden, waardoor de rentabiliteit voor de financiële instelling onder druk kwam en het niet meer interessant werd om het fonds apart te blijven beheren. De banken gingen over tot fusie of zelfs schrapping van bepaalde fondsen. Verschillende fondsbeleggers kwamen voor verrassingen te staan bij het zien van hun uittreksels, plots waren ze bezitter van een ander fonds of had hun fonds een gedaanteverwisseling ondergaan.
Het is wel ironisch dat, net nu kapitaalgarantiefondsen bijna alle nieuwe gelden opslokken en beleggers open aandelenfondsen nog geen warm hart toedragen, verschillende aandelencategorieën in de eerste acht maanden van 2003 duizelingwekkende prestaties hebben gehaald. Technologiefondsen bijvoorbeeld kenden een opmerkelijk herstel in het voorbije halfjaar, vooral die gespecialiseerd in internet- en biotechnologie-aandelen. Koersstijgingen van meer dan 50 % waren geen uitzondering. Ook fondsen die hun middelen in Azië, Europese small caps en Latijns-Amerika belegden, hebben een uitstekend eerste semester gekend.
Francis Muyshondt
