Na de dramatische ramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines, is het maar de vraag of ooit aan het licht zal komen wat er precies gebeurd is. Heel wat factoren bemoeilijken het onderzoek. Dit zijn vier belangrijke vragen die nog een antwoord moeten krijgen.
Wat is er gebeurd?
Alles wijst erop dat de Boeing 777 met bijna 300 inzittenden werd neergeschoten, er is ook niemand die dat tegenspreekt. De Amerikaanse president Barack Obama verklaarde vrijdag dat een luchtdoelraket het vliegtuig heeft geraakt boven de regio Donetsk nabij de grens met Rusland. Hij baseert zich daarvoor op informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten.
Ook de brokstukken op de grond zouden wijzen op een explosie in de lucht, mogelijk door de inslag van een raket.
Wie vuurde die raket dan af?
Momenteel wordt vooral in de richting van de pro-Russische rebellen gekeken. Volgens de Amerikanen werd de luchtdoelraket afgevuurd vanuit een gebied dat onder controle van die separatisten staat. Ook Oekraïne beschuldigt de rebellen.
Bovendien verscheen kort voor het nieuws van de ramp op de internetaccount van de Russische separatistenleider in Oost-Oekraïne Igor Girkin het bericht dat zijn rebellen een vliegtuig hadden neergehaald. Dat ging wel over een Oekraïens legervliegtuig en werd snel weer verwijderd. Mogelijk is er dus sprake van een dramatische vergissing.
Een en ander strookt wel de audiobestanden die Oekraïne heeft vrijgegeven. In onderschepte telefoongesprekken lijken separatistische rebellen te erkennen dat ze een passagiersvliegtuig hebben neergehaald. In beide gevallen is de authenticiteit niet bevestigd.
De rebellen ontkennen bovendien dat zij het vliegtuig hebben neergeschoten.
Als het vliegtuig inderdaad op een hoogte van circa 10.000 meter vloog, dan moet de raket zijn afgevuurd door een gesofisticeerd systeem, zoals het Buk-raketsysteem. Zowel het Oekraïense als het Russische leger heeft die.
Kiev zegt dat er geen van zijn Buk-systemen in het gebied waren en beschuldigt Moskou van bevoorrading van de rebellen in Oost-Oekraïne. Ook Washington zegt te weten dat raketsystemen recent de Oekraïens-Russische grens overgingen.
Feit is ook dat niet iedereen zo’n gesofisticeerd systeem kan bedienen. Volgens de Verenigde Staten krijgen de rebellen ook training van Russische experts.
Waar zijn de zwarte dozen?
Dat is een groot mysterie. Niet lang na de ramp waren er berichten dat de pro-Russische rebellen de data- en de cockpitvoicerecorders hadden gevonden en naar Rusland gestuurd, maar dat is niet bevestigd. De Oekraïense autoriteiten meldden vrijdag dat de zwarte dozen nog in het land zijn, maar dat niet duidelijk is waar precies en wie ze in handen heeft.
De zwarte dozen zijn cruciaal om de precieze oorzaak van de ramp te kunnen achterhalen.
Hoe moet het nu verder?
De plaats van de ramp is op dit moment wellicht de grootste ‘crime scene’ ter wereld, maar ligt dus in een gebied waar de rebellen de plak lijken te zwaaien.
Volgens de laatste berichten zijn de leden van de ‘contactgroep’, bestaande uit Oekraïne, Rusland en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), tot een akkoord gekomen met de separatisten over een veiligheidszone rond de plaats waar het vliegtuig gecrasht is. ‘In een zone van twintig kilometer rond de crashzone zullen de Oekraïense autoriteiten in staat gesteld worden de lichamen te identificeren en ze aan de families terug te geven’, zo liet Valentin Nalyvaïtsjenko van de Oekraïense veiligheidsdiensten weten.
Experts van het het Nederlandse Landelijke Team Forensische Opsporing van de politie en de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn op weg naar de site van de crash. Maleisië heeft een team van 62 mensen naar Oekraïne gestuurd. Malaysia Airlines is voor een deel in handen van de Maleisische staat.
Door de aanwezigheid van zoveel nationaliteiten aan boord – de meesten Nederlanders, maar ook veel Australiërs, Maleisiërs, Britten en zes Belgen – is het conflict tussen Rusland en Oekraïne nu geïnternationaliseerd. Al die landen eisen een onafhankelijk onderzoek.
Als inderdaad zou blijken dat rebellen een Russische raket hebben afgevuurd op het vliegtuig, dan is de omvang van de internationale reactie niet te voorspellen. Volgens CNN riskeert Rusland dan verdere isolatie en strengere sancties, en zou Oekraïne wel eens militaire steun kunnen krijgen van de Verenigde Staten en Europa.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier