Mensen die vinden dat het slecht gaat in de wereld, missen de essentie.

Het is een reflex geworden: mensen kijken naar het nieuws op de televisie, zien gijzelaars in Irak, gearresteerde moslimterroristen in Spanje, aidsklinieken in Tanzania en modderstromen in Peru. Het gaat slecht in de wereld, denken ze dan, en dat is ook de commentaar die overheerst op feestjes en aan de toog.

Maar die stelling steunt op een fundamentele misvatting. Wij leggen onze ijkpunten verkeerd. Wat loopt er volgens het nieuws mis in België? Een paar jonge weekenddoden in het verkeer, een ramkraak op een kledingwinkel in de kuststreek. Dat vinden wij zo erg dat we niet meer beseffen hoe verwend wij geworden zijn door het leven. Wij evolueerden tot verwaande klagers.

Want in feite gaat de wereld zijn gewone gangetje. De wereld is voor de meeste mensen altijd onherbergzaam geweest. Wij begonnen ons bestaan zo’n vijf miljoen jaar geleden als prooi voor een brede schare roofdieren, waarvan holenleeuw en sabeltandtijger vriendelijke voorbeelden waren.

Het grootste deel van zijn tijd moest de mens dag in dag uit in het getouw om genoeg te eten te vinden. Voortdurend werd hij belaagd door muggen en andere parasieten die ziekten overdroegen. De strijd om de overleving was zo hard dat er territoriale conflicten met verre buren rezen. Rondtrekkende groepjes moesten op hun hoede zijn voor belagers van de eigen soort.

De ontwikkeling van grote hersenen en een zelfbewustzijn veranderde daar niet veel aan. Zelfs machtsdragers sneuvelden massaal – vele Romeinse keizers werden vermoord, helden als Alexander de Grote werden onderuitgehaald door ziektes.

Wie nu met nostalgie terugdenkt aan het verre verleden, toen de mens nog inherent deel was van de natuur, maakt een foutieve associatie. De aarde was geen Hof van Eden, met klaterende beekjes en plukklare druiventrossen en tijd te over om te rollebollen in het zachte gras.

Het is pas sinds een halve eeuw dat een groeiend deel van de mensheid in vooral West-Europa en Noord-Amerika af en toe met druiventrossen (in de picknickmand) in het zachte gras langs klaterende beekjes kan rollebollen. Wij zijn de uitzondering, wij leven goed en hebben tijd voor wat zo mooi zelfontplooiing is gaan heten. In de rest van de wereld blijft de strijd om de overleving even hard en acuut als vroeger.

’t Zou nuttig zijn als kniesoren zich daarvan bewust zouden worden. Comfort is niet de norm. Comfort is vooralsnog de uitzondering.

Dirk Draulans

Comfort is niet de norm. Comfort is vooralsnog de uitzondering.