Onbekend is onbemind

Albanezen hebben een imagoprobleem. Maffia, afpersing, vrouwenhandel, wapens, het zijn niet de fraaiste kanten van Albanie die onze krantenkoppen halen. De ware volksaard van de Albanees heeft gelukkig weinig van doen met de geruchten. Gastvrijheid en behulpzaamheid worden hoog in het vaandel gedragen.
Meermaals werden we ten huize van uitgenodigd. Heel vaak kregen we lekkers toe gestopt. En nog meer werden we op straat spontaan aangesproken met de vraag of we met iets geholpen konden worden. Van waar toch die slechte reputatie?

Volgens Elida, een 29-jarige lerares uit Tirana, waren de eerste Albanezen die naar West-Europa kwamen na de val van het communisme, inderdaad geen doetjes. “Een reis naar en een leven in een West-Europees land was voor de meeste Albanezen gewoon onbetaalbaar. Wie dat wel kon, waren zij die zich, onder andere via de misdaad, hadden verrijkt. Zij verspreidden de slechte reputatie van Albanie.”

“Bovendien waren Albanezen door de extreme isolatie waarin het land bijna 50 jaar verkeerde, zo vervreemd van de rest van de wereld, dat ze vaak niet wisten hoe ze zich hoorden te gedragen in andere landen.”

“Onze studenten die in het buitenland gaan studeren, -en ik spreek uit ervaring-, komen vandaag met de beste cijfers naar huis. Ze zijn zo gemotiveerd, dat ze elke kans om uit de vaak uitzichtloze situatie in Albanie weg te geraken, met beide handen grijpen.’

Volgens Afrim, een werkloze econoom van 26, leeft de mentaliteit “eerst schieten, dan praten” nog sterk in de rurale regio’s van Albanie. “Albanezen zijn impulsief. Nog elk jaar maakt de bloedwraak slachtoffers. Bovendien zijn er veel wapens in omloop, gestolen uit depots van politie en leger na de piramiderellen in ’97.”

“Maar ik heb goede hoop voor de toekomst van ons land. Albanie verstedelijkt steeds meer, en meer jongeren gaan studeren aan de universiteit. Een betere toegang tot kennis en cultuur heeft een positieve weerslag op de mentaliteit.”

“De overgang naar de democratie begin jaren ’90 kende veel problemen”, zegt Blendi, voorzitter van een ngo die zich om Roma-kinderen bekommert. “Door de ijzeren wet van de dictatuur, met de gevreesde geheime dienst Sigurimi, kregen misdadigers weinig kansen. Na de opening van het land heerste er chaos. Vergelijk het met iemand die 50 jaar lang in een donkere cel zit, en wordt vrij gelaten. Het plotse licht verblindt hem, het realiteitsbesef verdwijnt.”

“Natuurlijk zijn hier criminelen”, zegt Omar, een Albanees uit Hamburg, die ik in de Et’hem Bey moskee in Tirana ontmoet. “Net zoals in elk land van de wereld. Italie heeft de Cosa Nostra. Maar de meeste mensen associeren het land met Rome, het Colloseum, pizza, Venetie, de mooie dingen. Omdat die cultuur jullie bekend is. Omdat jullie er op vakantie gaan. Van Albanie is niets bekend, behalve de zware verhalen in jullie kranten, over misdaad en problemen.”

“Die slechte reputatie is een kwestie van perceptie. Brussel is gevaarlijker dan Tirana, neem dat van mij aan. Hier loop je om twee uur ’s nachts over straat zonder lastig gevallen te worden, laat staan beroofd.”

“Albanie is een arm land en veel mensen willen hier weg”, zegt Edvin, kok in het restaurant La Perla in Tirana. Edvin heeft zelf vijf jaar lang zonder papieren rond gezwerfd in Italie, Frankrijk, Belgie en Engeland. “We hebben bijna 50 jaar dictatuur achter de rug. We hebben geen kolonies gekend om rijk van te worden. Overal in de wereld bestelen mensen andere mensen om er zelf beter van te worden. Het geld moet van ergens komen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content