Zoals voorspeld, won links de regionale verkiezingen.

Het werd de grootste verkiezingsoverwinning in een kwarteeuw. Het linkse kartel van socialisten, communisten en groenen behaalde de meerderheid in vrijwel alle regio’s. De conclusie kan enkel luiden dat de Franse kiezers hun stem vooral gebruikten om de regering van Jean-Pierre Raffarin af te straffen.

Raffarin was in 2002 nochtans aangetreden onder luid applaus: eindelijk een man die, ook bij de sociale hervormingen, rekening zou houden met de ‘gewone man’. Maar sindsdien raakte zijn rechtse UMP (Union pour un Mouvement Populaire) bedolven onder de schandalen, met als klap op de vuurpijl de veroordeling in januari van partijvoorzitter en ex-premier Alain Juppé. Toch verklaart dat niet waarom de ándere rechtse partij, de UDF (Union pour la Démocratie Française) de rechtse proteststemmen niet kon recupereren. Ook het extreem-rechtse Front National (FN) slaagde daar niet in.

Dat laatste lag nochtans in de lijn van de verwachtingen. Door het invoeren van de kiesdrempel – wie geen 10 procent haalt in de eerste ronde, valt af – werd namelijk een pervers driehoekssysteem ingevoerd: de kleine partijen vielen na de eerste ronde weg. Links had zijn kartel van socialisten, communisten en groenen, maar de conservatieve kiezer die rechts wilde afstraffen, hield enkel het FN als alternatief over. Hoewel de partij van Jean-Marie Le Pen daar niet van profiteerde, ging rechts overal achteruit, behalve in de Elzas.

Die uitslag bevestigt een heersende trend. UMP en UDF worden meer en meer gezien als partijen van de rijken. Dat geldt zeker voor de regeringspartij: de UMP-ministers werden overal waar ze deelnamen afgestraft, net als president Jacques Chirac zelf. Natuurlijk ging het om regionale verkiezingen, niet om parlements- of presidentsverkiezingen, maar iedereen weet dat de nationale thema’s meespeelden. Zoals de herrie in het onderwijs, de besparingen in de zorgsector en de hardnekkige werkloosheid. Daar konden de verlaging van de jeugddelinquentie, de vereenvoudiging van de wetten en de bescherming van de consument (vooral voelbaar in de prijsverhogingen van drank en tabak) niet tegenop. De bevolking protesteerde tegen de bezuinigingen, net als in de Bondsrepubliek en in Nederland.

Daarmee duikt de oude scheiding tussen rechts en links weer op. De Franse kiezer heeft voor veiligheid gekozen, voor de bescherming die het linkse kartel in deze barre tijden belooft. Maar precies de moeilijke economische toestand, gekoppeld aan de onvermijdelijke vergrijzing, zullen hervormingen noodzakelijk maken. Hoe links die zal doorvoeren zonder de mensen pijn te doen, weten we bij de volgende parlementsverkiezingen. Die zijn voorzien voor 2007.

M.V.