Turks gerecht laat schrijver Dogan Akhanli dan toch gaan

Dogan Akhanli, de Duitse schrijver van Turkse afkomst die in Istanboel werd gearresteerd, is vrij danzij Günter Wallraff en de PEN-club.

Günter Wallraff was in opdracht van de Duitse PEN-club met een delegatie van 20 man naar Istanboel gereisd om er het proces tegen de Dogan Akhanli, net als Wallraff een Keulenaar, bij te wonen. Wallraff is een grote naam en een graag geziene gast in Turkse arbeiderskringen sedert hij het in zijn clandestiene reportages (‘Ganz unten’, 1985) opnam voor de Turkse gastarbeiders in Duitsland.

De feiten: Dogan Akhanli werd in augustus, toen hij zijn zieke vader in Turkije wilde bezoeken, door de Turkse autoriteiten op de luchthaven van Istanboel gearresteerd voor een misdaad die hij eenentwintig jaar geleden in Turkije gepleegd zou hebben: een roofoverval waarbij een burger werd gedood. Akhanli heeft die aantijging altijd bestreden. De getuigen, op wier verklaringen Akhanli’s arrestatie en opsluiting steunden, hebben overigens hun bezwarende verklaringen al lang ingetrokken. Toch bleef het Turkse openbaar ministerie levenslange opsluiting eisen.

Dogan Akhanli, die al twee decennia niet meer in Turkije was, schreef in Duitsland kritische stukken en verhalen over het Turkse aandeel in de Armeense genocide (1915). Naar verluidt is hij de eerste schrijver van Turkse origine die dit thema in de roman ‘De rechters van het jongste gerecht’ (1997) grondig heeft doorgelicht. Volgens Günter Wallraff zonnen reactionaire krachten in Turkije sindsdien op wraak.

In 1985 was Akhanli al eens in Turkije gearresteerd en gedurende twee jaar in een militaire gevangenis opgesloten omdat hij als linkse activist had geprotesteerd tegen de rechtse dictatuur in Turkije. In die tijd vlogen zeker 650.000 Turken zonder vorm van proces in de cel. Veertienduizend vluchtten later naar Duitsland, onder wie in 1991 Akhanli zelf. Hij werd als politieke vluchteling erkend en kreeg het Duitse staatsburgerschap.

Vorige week woensdag werd de schrijver onverwacht vrijgelaten bij gebrek aan bewijzen. De Duitse pers vindt het geval Akhanli een schandaal. Het bewijst dat het Turkse gerecht er nog altijd niet voor terugdeinst om onwelgevallige critici het zwijgen op te leggen door ze te intimideren en op te sluiten. In Turkije zijn op dit moment veertig journalisten opgesloten omdat ze stukken schreven die de staat niet bevallen.

Akhanli verblijft nu in zijn geboortedorp in Oost-Turkije. Vanuit zijn cel schreef hij dagelijks brieven die hij na zijn vrijlating aan zijn zieke vader wilde overhandigen. Zover is het niet gekomen, want intussen is Akhanli’s vader gestorven zonder dat de schrijver hem heeft teruggezien. Wrang is ook het feit dat Akhanli zonder de solidariteitsactie van zijn Duitse collega’s wellicht levenslang had gekregen.

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content