“Mandela deed ons beter lijken dan we zijn”

© Hollandse Hoogte

“Bestond er een drankje waardoor ik zwart kon worden, ik zou het meteen opdrinken”, zegt dichteres en voormalig antiapartheidsactiviste Antjie Krog.

De Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog schreef een boek, ‘Begging to Be Black’, dat alleen al door zijn titel in Zuid-Afrika voor ophef zorgde. ‘Bestond er een drankje waardoor ik zwart kon worden’, zegt ze in een interview met Knack, ‘ik zou het meteen opdrinken.

Blanken in Zuid-Afrika klagen nu dat zwarten bevoordeeld worden en de beste banen krijgen. Maar toch is er niet één die zwart wil worden. Toen ik een kind was, zei mijn moeder dat je van geslacht veranderde als je onder een regenboog door liep. Ik wilde graag een jongen zijn, en dus probeerde ik dat. Mijn broers deden dat nooit. Ze wilden geen meisje zijn, zoals ze ook niet zwart willen zijn. En ze zijn boos omdat iemand anders dat wel wil. In het woord begging in de titel van het boek zit wanhoop en een verlangen om iets minder te zijn.’

‘Het immorele gedrag van een aantal zwarte politici valt steeds moeilijker te verdedigen,’ zegt de voormalige antiapartheidsactiviste, ‘maar dat mag voor blanken geen reden zijn tot leedvermaak. Ik heb Duitsers nog nooit kritiek horen uiten op Israël en ik begrijp ook wel waarom: ze voelen zich op de een of andere manier toch verantwoordelijk voor wat daar nu allemaal gebeurt.’

WK voetbal

Krog praat over het WK voetbal dat op 11 juni in Zuid-Afrika van start gaat (‘Voetbal is in Zuid-Afrika de sport van de armen. Voetbal in Zuid-Afrika is zwart.’), over de naweeën van de apartheid en het in Europa wijd verspreide pessimisme ten aanzien van het zwarte continent: ‘Een vorm van racisme.’ Ze vertelt hoe ze zich geërgerd heeft bij de feestelijkheden naar aanleiding van de twintigste verjaardag van de vrijlating van Nelson Mandela: ‘Het grote probleem is dat we er niet in slagen etnische tegenstellingen te overbruggen en een identiteit op te bouwen die gebaseerd is op diversiteit. Twintig jaar geleden stonden we in Zuid-Afrika allemaal achter Nelson Mandela. We hadden het gevoel dat hij onze identiteit belichaamde. Dat gevoel is weg. Mandela is nu oud en bijna blind, en onze identiteit is aan het verkruimelen. Maar we houden vast aan Mandela omdat hij ons nog altijd beter doet lijken dan we zijn. Dat krijgt langzamerhand iets pathetisch.’

Piet Piryns en Hubert van Humbeeck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content