Gezocht: Vlaams energiebedrijf met ambitie

Er is werk aan de Vlaamse Energiewinkel.

Vlaams Minister van overheidsinvesteringen Ingrid Lieten haalde vorige week, samen met haar SP.A-collega’s zwaar uit naar de federale regering.

Die had immers eerder beslist om de kerncentrales langer open te houden en had Suez-Electrabel verplicht om in ruil jaarlijks 250 miljoen euro over te maken aan de Belgische schatkist. België zou hiermee zowat het achterlijkste energieland zijn van Europa.

Bovendien zouden er binnenkort meer dan voldoende alternatieven zijn voor kernenergie met investeringen in gascentrales en hernieuwbare energie. Dat Minister Lieten hier eventjes uit haar rol viel als Vlaams Minister en zich opwierp als federaal SP.A-kopstuk, was duidelijk. En dat de collega’s van SP.A met hun verhaal de waarheid geweld aan doen is dat ook.

Ten eerste was het onder paars, dus ook socialistisch, bewind dat Electrabel definitief aan de Fransen werd verkocht. De monopolist kreeg bovendien een vrijgeleide door een slecht georganiseerde liberalisering van de markt. Nu de regering Leterme verwijten dat ze vanuit die moeilijke positie te weinig doet om te beletten dat de winsten naar Parijs vloeien, is op zijn zachtst hypocriet.

Helaas gaat het verder dan een politiek spelletje. De bevoorradingszekerheid is voor onze gezinnen en bedrijven belangrijk. Het openhouden van de kerncentrales is een veilige en goedkope manier om dat te verzekeren. Tegelijk hebben we nood aan investeringen in groene en hernieuwbare energie. En ook inzake rationeel energiegebruik is er nog werk op de Vlaamse plank.

De Ministers Peeters en Crevits hebben de voorbije legislatuur reeds een lange weg afgelegd. Hun resultaten mogen gezien worden. Nooit eerder produceerde Vlaanderen zoveel groene stroom, nooit eerder werden zoveel huizen geïsoleerd. Maar we moeten verder. En dat is nu de verantwoo

rdelijkheid van de SPA-excellenties Vanden Bossche en Lieten. In het regeerakkoord werden duidelijke afspraken gemaakt en ambitieuze ambities geformuleerd. Ook N-VA herinnerde hier enkele weken geleden al aan. Hoewel de N-VA-ambitie om een concurrent voor Electrabel uit te bouwen, wellicht onnodig hoog gegrepen is, wil CD&V ook dat het Energiebedrijf, waarvoor in de begroting middelen zijn voorzien, nu een prioriteit wordt.

Dat Vlaams Energiebedrijf zou, volgens pagina 19 van het regeerakkoord ‘participeren in groene-energieproductie en in verschillende vormen van investeringen voor energiebesparing’.
Door de inbreng van een combinatie van de Vlaamse Milieuholding (o.m. eigenaar van Aquafin) en de relevante participaties van PMV (in Thenergo, Biofer en in twee klimaatfondsen), zou een solide financiële basisstructuur gecreëerd worden. Daarenboven zou een injectie van 200 miljoen euro kapitaal uit de Vlaamse Regering in het vooruitzicht gesteld worden. Een stabiele basis, waarmee de ministers van Energie en Overheidsinvesteringen aan de slag konden.

Nu, bijna één jaar verder, is nog niet veel duidelijk. In de beleidsnota van Minister Lieten is het Vlaams Energiebedrijf goed voor nog niet één pagina, waarbij vooral het regeerakkoord werd herhaald. Bij Minister Van den Bossche was er zelfs maar een halve pagina terug te vinden, met dezelfde, weinig zeggende inhoud. Nog geen spoor van een businessplan terug te vinden.

Minister Lieten zou samen met haar collega Van den Bossche dan ook beter snel werk maken van de afspraken uit het Vlaams regeerakkoord, in plaats van federaal campagne te voeren. Anderen zijn haar ondertussen immers voor. Electrabel liet enkele maanden geleden immers fier weten dat het samen met de Vlaamse investeringsmaatschappij Ackermans-Van Haaren een nieuw energiebedrijf, Max green, heeft opgericht. De eerste investering, 125 miljoen euro, in de uitbouw van een biomassa-centrale, werd aangekondigd. De ambitie van Electrabel, groene stroom produceren en leveren voor een miljoen Belgische gezinnen was meteen scherp gesteld. Het lijkt erop dat het vermaledijde Suez, eigenaar van Electrabel, de ministers Van den Bossche en Lieten te snel af was.

Daarom alvast een paar tips aan onze Vlaamse energieministers.
Het Vlaams Energiebedrijf moet voldoende werkkapitaal hebben om betekenisvol te zijn. Daartoe zijn verschillende opties. De Vlaamse Regering bewees reeds dat ze in staat is snel veel geld in de markt op te halen. Getuige daarvan de geslaagde operatie onder leiding van Kris Peeters om 2 miljard euro te voorzien voor de redding van KBC.

Dat zou ook nu, voor een kleiner bedrag zelfs, kunnen voor het Vlaams Energiebedrijf. Ook de Europese InvesteringsBank (EIB) kan een interessante partner zijn. Door de recente wijzigingen in het EU-verdrag kan de EIB nu niet alleen geld lenen, maar ook mee participeren in ondernemingen. En waarom niet in het Vlaams Energiebedrijf?

Ten tweede moeten Lieten en Van den Bossche snel met het beperkte aantal Vlaamse institutionele kapitaalverschaffers aan tafel gaan zitten. De kans om AvH aan boord te krijgen van het Vlaams Energiebedrijf is wellicht al verkeken, gezien hun instap bij Max Green.

En waarom zou, ten derde, ook het brede publiek geen zin hebben om aandeelhouder te worden in een Vlaams energiebedrijf? Een beursgang kan op termijn tot de mogelijkheden behoren voor een bedrijf dat actief wordt in de hippe en groeiende sector van de groene stroom.

Ten slotte moet het Vlaams energiebedrijf de krachten bundelen met de bestaande, kleinere, Vlaamse spelers op de markt. Electrawinds, Belwind, maar bijvoorbeeld ook de Colruyt Groep zijn zeer actief in de groene stroomsector. Alleen is een stevige kapitaalsbasis essentieel om te kunnen slagen in deze sector. Dat bleek recent nog bij de problemen die Thenergo ondervond. Eén slechte investering kan dodelijk zijn voor de jonge en kleine Vlaamse groenestroomspelers. Ook voor hen zou een sterk Vlaams Energiebedrijf een unieke kans kunnen zijn. Maar dan moet snel en goed werk geleverd worden. We roepen dan ook de Vlaamse Ministers Lieten en Vanden Bossche op om minder met hun federale campagne bezig te zijn, maar de hand te slaan aan de eigen, Vlaamse, ploeg.

Zorgen voor een goed onderbouwd businessplan, het aantrekken van voldoende kapitaal en zorgen voor een strategische positionering op de markt. Er is werk aan de Vlaamse Energiewinkel.

Robrecht Bothuyne en Carl Decaluwé