Redactie Knack

Kijkstilte

Bederft een rijstgebakje van buiten naar binnen, of omgekeerd? Peter Terrin keek naar de BHV-crisis op tv.

Het was donderdagmiddag 22 april 2010, rond de klok van halfdrie, en net voor twaalven had een keizerlijke tweet van Q – “Alea jacta est” – het einde van het land aangekondigd: tijd voor Villa Politica. Ik had het programma nog maar één keer eerder gezien, bij de spectaculaire val van Leterme over Fortis. Ik nam er een stukje gebak bij (rijsttaart) en vlijde mijn voeten op de salontafel.

Ook in de wandelgangen van het parlement was alles in stelling gebracht. Linda De Win, voortreffelijk opgemaakt, had bijvoorbeeld de mogelijkheid live over te schakelen naar professor Carl Devos voor uitleg over bepaalde technische kwesties. De professor bevond zich in de gang naast de hare. Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van De Standaard, was een tweede mogelijkheid. Af en toe kwam hij in de uitzending met nieuws heet van de naald, of beter, heet van zijn iPhone, waarin alle telefoonnummers steken van politici die ertoe doen. Vandermeersch kreeg een plekje in de publiektribune van de Kamer; er had tenslotte plenair vergaderd moeten worden om 14h.

Buiten was het prachtig lenteweer. Nu de Ijslandse aswolk verdwenen was, leek het zonlicht des zomers. In mij rees een opwinding als bij een finale van het wereldkampioenschap voetbal. Er stond iets te gebeuren. Iets belangrijks. Iets dat ik mogelijk voor de rest van mijn leven zou onthouden. Ik zou erbij zijn geweest. Ik zou het allemaal live hebben kunnen volgen, terwijl het plaatsgreep. Danzij Linda.

Al van bij de eerste minuut heerste drukte, chaos en onbegrip. De hoofdrolspelers waren afwezig. Leterme had zich na een ministerraad naar Laken gespoed, zat wellicht op dezelfde stoel als bij de vorige gelegenheden. Zou hij, als de koning in wanhoop de blik afwendde naar het stralende lenteweer in de tuin, aan het stiksel van het kussentje op de armleuning plukken en zich mislukt voelen? Of zou hij zich, warm en geborgen, wentelen in het luxueuze medelijden van de koning? Zouden de heren zich op dat ogenblik staatslui voelen, verheven boven de inwoners van het land dat zij besturen, of gevangen in een keurslijf dat in het donker van de nacht, de stilte van de sponde, hun hart beknelde?

De regie van Villa Politica, intussen, contrasteerde met het gebruikelijke gehark in andere programma’s van de VRT-nieuwsdienst. Het schakelen van de een naar de ander gebeurde naadloos. Maar door de afwezigheid van ook Kamervoorzitter Dewael, opgesloten in een bezemkast te Laken, viel er weinig nieuws te rapen. Dan maar zelf nieuws maken, moet Linda gedacht hebben. Deze kijkcijfers nemen ze me niet meer af. Het was de vastberadenheid en geestdrift die haar de Slimste Mens ter Wereld hebben gemaakt.

Het halve gerucht, haar door een ‘betrouwbare bron’ in het oor gefluisterd, dat Open VLD’er Guy Vanhengel, minister van Begroting en vicepremier van de ontslagnemende regering, aan een communiqué zou werken om zich te distantiëren van de beslissing van de partij, bracht Linda in opperste vervoering. Onenigheid in de Open VLD! Alexander De Croo wordt ook van binnenuit aangevallen! Iedereen die ze voor de camera gebood, legde ze het gerucht voor, zodat het na een klein uur waarheid was geworden en de Open VLD, zo glunderde Guy Polspoel, sneller gesplitst zou worden dan het beruchte kiesdistrict.

Professor Devos, verblind door het heilige vuur in Linda, deed zijn duit in het zakje, en wist te analyseren dat wat Van Hengel nu ook deed of zei, altijd de indruk zou blijven bestaan dat de partij werkelijk verdeeld is. Peter Vandermeersch kon dit bevestigen.

Door de gang van zaken gedwongen kwam Guy Vanhengel tenslotte tekst en uitleg geven, niet zonder eerst Linda met één welgemikte blik neer te schieten. “Hij is een beetje kwaad op me,” stond ze schuldbewust in de camera te grijnzen. “Tja,” voegde professor Devos daaraan toe, “een nieuwsgat wordt al eens met geruchten gevuld.”

Hoogtepunt van de middag moest dan nog volgen: er werd een kijkstilte ingelast. Een kijkstilte. Iedereen was leeggepraat en Dewael raakte in Laken maar niet uit zijn chloroformverdoving. Daarom kregen we beelden zonder commentaar. Zonder Linda.

Voor een liveprogramma, een geweldige zet. Nu pas kreeg ik het gevoel er echt bij te zijn. Alsof je in het stadion zit te kijken naar die finale van het wereldkampioenschap voetbal. Zonder commentaar. Af en toe kijk je naar de mensen om je heen, welke kleren zij dragen. Je ziet de toppen van je schoenen, en je denkt: morgen poetsen. Zo verbaasde ik me eerst over de grote hoeveelheid glanzend hout, vroeg me af wie dat hout in de wandelgangen zo glanzend hield, of die persoon aan het kijken was, op de bank, met gebak, en de vrucht van zijn of haar arbeid bewonderde. Zich misschien vertwijfeld de vraag stelde of die vrucht ooit iemand opviel.

Daarna vroeg ik me af of rijsttaart van buiten naar binnen bederft, of toch eerst de rijst begint te gisten en kwaadaardig de beschermende pudding aansteekt, en uiteindelijk het gebakje verminkt.

Toen verscheen de langverwachte Patrick Dewael, die de crisis opschortte tot de volgende week.

Peter Terrin

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content