Dobroe utro

© belgaimage

Bericht van Onze Man in Rusland: van het verrassend onthaal door de Belgische ambassadeur tot de barbecue van de Rode Duivels. Goeiemorgen! Of Dobroe Utro, zoals ze in Rusland zeggen.

Dinsdag 19 juni

Een paar uur na de Rode Duivels nemen ook wij het vliegtuig terug richting Moskou. Bye bye Sotsji, bye bye installaties van de Olympische Winterspelen. Sotsji ligt vlak bij de noordelijke Kaukasus, waar islamitische rebellen geregeld clashen met Russische autoriteiten. Zijn de veiligheidsmaatregelen hier daarom strenger? Eerlijk, we hebben niet dat gevoel, ook niet terug in de hoofdstad. Je ziet wel wat politie op straat, maar een Moskouse, wat Engels machtig, had het allemaal véél erger verwacht. Het is zelfs minder, is haar gevoel, dan pakweg maanden terug, vóór de WK-gekte. Ze zullen dan wel in burger zijn om niet te veel op te vallen, suggereren we. Daar had ze ook al aan gedacht, maar ze kon dat gevoel niet bevestigen. Oké, er zijn poortjes met metaaldetectors, zelfs bij het betreden van het Rode Plein, en je rugzak moet door een scan, maar we merken dat de aandacht snel verslapt. De eerste dagen moest de laptop nog uit de rugzak worden gehaald, én aangezet, om te tonen dat hij werkte. Nu heb je een kans op vier, vijf dat dat gebeurt.

We hebben in Rusland nog geen sloppenwijken gezien, of echt armoedige toestanden.

Sotsji is wel enorm netjes. Als we wandelen langs de strandboulevard met hippe tenten zien we hoe mensen alles oprapen wat op de grond ligt. Zelfs neerdwarrelende blaadjes van de bomen. Snel verdwijnt het in een zakje. Straf.

Woensdag 20 juni

Bezoek aan de Moscow Country Club, de thuisbasis van de Rode Duivels. Eindelijk wat andere beelden van de Belgische voetballers. Her en der in de tuin van het complex staan grote villa’s, die verhuurd worden aan rijke Russen. Het is dan ook een af en aan rijden van mooie wagens met schoon volk. Perswoordvoerder Stefan Van Loock bevestigt een en ander: ‘Ik heb hier nog niet anders gezien dan mooie vrouwen.’ Er staat een stevige wind langs het meer, maar de happening kan toch buiten doorgaan. Opnieuw valt op dat het met die beveiliging wel snor zit. Iedereen moest vooraf zijn identiteit doorgeven, en de nummerplaat van de auto, maar we rijden op en af met een busje, en de inhoud daarvan wordt niet gecontroleerd.

De lobby van de Moscow Country Club, het hotel waar de Rode Duivels verblijven in Moskou.
De lobby van de Moscow Country Club, het hotel waar de Rode Duivels verblijven in Moskou.© belgaimage

In Sotsji liep onze collega maandagavond gewoon binnen in het hotel waar de Brazilianen logeerden. Marcelo en co zaten er in de bar rustig nog wat te eten, omringd door vrienden en ploegmaats. Neymar was niet te zien, en allicht zou ook wel iemand tussenbeide zijn gekomen, mocht hij de speler hebben benaderd, maar het tekent toch de ontspanning in het Braziliaanse kamp.

Die ontspanning valt ook op bij de Belgen. Tot wat het sportief allemaal moet leiden, zullen we nog zien, maar qua peoplemanagement heeft Roberto Martínez zijn gelijke niet. Er is een psycholoog beschikbaar, maar die werkt op de achtergrond. Martínez lijkt hem ook niet nodig te hebben. Technisch directeur Chris Van Puyvelde is dan weer onder de indruk van de begeleiding van de Belgische spelersbus op weg naar verplichtingen als training of stadion. Een politiewagen voor, een SWAT-team achter, en agenten op de moto die elk zijweggetje afzetten, elk kruispunt voor andere wagens blokkeren en desnoods zelfs de trein doen stoppen. En pas als de special agents aan beide kanten van de deuren van de bus staan, mogen de spelers uitstappen. Amerikaanse toestanden.

Ooit reden we in de VS zelf eens met een auto in zo’n colonne. Op weg naar Indianapolis en zijn 500 mijl. De agent, die verantwoordelijk was voor de begeleiding, benadrukte vooraf dat we goed onze voorganger – autoracer Didier Theys, voor hem was de escorte bedoeld – moesten volgen. Bumperkleven. Nooit zoveel gezweet achter het stuur als toen. De risico’s die die mannen namen, waren in onze ogen immens: rijden op het vak van de tegenliggers, zelfs op een brug, totaal onaangepaste snelheden, … Gekkenwerk.

Cijfer van de dag: 138. Het aantal ballen dan Isco raakt tijdens Iran-Spanje. Dat is sinds 1966 een record voor een Spaanse speler in een wedstrijd op dit niveau.

Donderdag 21 juni

We hebben inmiddels al wat meer kilometers in de rand van Moskou achter de kiezen. Steeds meer vallen de parallellen op met Zuid- of Midden-Amerika. Omheinde woningen, laagbouw, en heel veel garages, waar aan wagens wordt geknutseld of geprutst. Kleine supermarktjes, veel groen, maar slordig onderhouden, vaak lang gras. Weinig graffiti, overal mensen langs de straat, de hoofdwegen verhard, de kleine zijweggetjes niet.

Het hart van Moskou is zoals dat van elke andere wereldstad: grote merken en bekende ketens. In de rand van deze metropool hebben we wel nog geen sloppenwijken gezien, of echt armoedige toestanden. Niets ziet er super onderhouden uit, maar de enorme kou in de winter dwingt mensen toch wel om wat meer aandacht aan hun woning te schenken, dan pakweg in Mexico, São Paulo of Montevideo.

Vrijdag 22 juni

Waar kan je beter zitten om naar de Braziliaanse sterren te kijken dan in de bar van het Ritz Carlton hartje Moskou? Neymar maakt in blessuretijd zijn 56e voor Brazilië. Ronaldo – 62 doelpunten – komt in zicht. Pelé, 77 goals voor de Seleção, is het volgende doel. Dan is Neymar alltime topschutter. Een icoontje.

We zitten hier in goed gezelschap. Davor Suker geniet na van zijn Kroatië, en Lyonvoorzitter Jean-Michel Aulas, geflankeerd door een bevallige assistente, dwaalt door de lobby. Voor de deur heeft Mercedes een paar prestigieuze wagens uit zijn gamma geparkeerd. We kiezen onze volgende bedrijfswagen uit het rijtje. Een gele.

De lobby van het Ritz, de Metropole of de Four Seasons, is een plaats waar tijdens zo’n tornooi druk wordt onderhandeld. Over spelers, sponsorcontracten, maar ook formats. Over twee à drie jaar gaat het wereldvoetbal er helemaal anders uitzien, blijft Bart Verhaeghe herhalen. De FIFA heeft plannen met clubs, de UEFA probeert zich te verzetten en zijn Europese competities te beschermen, Azië wil de populariteit van het voetbal vergroten, er zijn de Chinezen… Hier wordt een en ander afgetoetst.

Door de lobby wandelen – in sommige gevallen: wankelen – modellen op hoge hakken, soms in gezelschap, soms alleen. Vriendelijk lachend.

In de tuin van de residentie van de Belgische ambassadeur – zijn ambtswoning zo u wil – staat een groot scherm opgesteld. Alles is klaar om hier morgen een vijfhonderdtal gasten te ontvangen. Russen en Belgen, getrakteerd op friet, chocomousse, Luikse wafels en ander lekkers. Jupiler ook. Voor de ambassadeur, die opgroeide in Jupille en er alle dagen langs de brouwerij passeerde op weg naar school, komen jeugdherinneringen terug. Het is zijn eerste opdracht buiten Brussel, vroeger werkte hij op de administratie van Buitenlandse Zaken en was hij baas van de ambassadeurs, nu is hij er zelf eentje. Zijn eerste indrukken? Een prachtig land, een groeiende democratie (‘anders dan in China zijn hier wél partijen en is er wél oppositie, al is de winnaar van de verkiezingen wel op voorhand bekend’), en een ander rechtssysteem. ‘Een rechter zal hier de belangen van de staat beschermen’, merkte hij al. Een scheiding tussen recht en staat kennen ze hier dus nog niet.

We leren waarom Russen niet lachen. ‘Waarom zouden ze lachen naar iemand die ze niet kennen?’ Zijn die modellen in de lobby dan geen echte Russen?

De toegang tot het Rode Plein is wat moeilijker dan anders. Dat is de schuld van Poetin. Op 22 juni herdenken de Russen de start van hun betrokkenheid bij Wereldoorlog II. Toen startte Hitler zijn Operatie Barbarossa. De bedoeling was om in een blitzkrieg ver op te rukken in de richting van het oosten. Dat lukte tijdens de zomer, maar in oktober liepen de troepen van Hitler, die te weinig wist over de kracht van het Rode Leger, vast in de modder. Poetin zal het herdenken met het neerleggen van bloemen. Daarvoor wordt toeristen de toegang tot het hele Rode Plein ontzegd.

Ik heb hier nog niet anders gezien dan mooie vrouwen. Stefan Van Loock

Reizen met de metro – een aantal stations gingen open kort na Wereldoorlog II – gaat hier het snelst. Het tempo waarmee de verschillende treinstellen elkaar opvolgen, ligt ontzettend hoog. De stations zijn parels van architectuur, met mooie gangen en dito beelden. Een droom. In een wagon staat een jonge jongen voor ons recht. Hij komt uit Tadzjikistan en probeert hier werk te vinden. Zijn pogingen om te converseren zijn aandoenlijk, zijn Engels evenwel te slecht. Het blijft bij lachen. Dat doen ook anderen rondom ons. Wat zegt dat cliché over norse Russen?

’s Avonds eten we op een boot, op de Moskva. In fijn gezelschap, in een mooi decor. Voor het eerst is helaas de rekening ook wat westers.

Zaterdag 23 juni

De ambassadeur kan gelukkig zijn: de Rode Duivels verpulveren de tegenstand en zorgen voor een feestje dat nog diep in de nacht doorgaat. Er zijn ’s anderendaags geen kranten, elke Belg kan zich in het feestgedruis storten.

Na de match begroeten de Rode Duivels hun familie, aan de rand van de golf op hun hoteldomein houden ze een barbecue. De sfeer is uitstekend, en ontspannen. Eden Hazard dolt met zijn kinderen. Door de lobby passeren de vaste koppeltjes: KompanyBoyata, FellainiJanuzaj. De kwalificatie is binnen, op naar uitdaging twee: de kwartfinale overleven.

Vladimir Poetin herdenkt de betrokkenheid van de Russen bij Wereldoorlog II. Het Rode Plein wordt daarvoor een hele dag geblokkeerd voor de toeristen.
Vladimir Poetin herdenkt de betrokkenheid van de Russen bij Wereldoorlog II. Het Rode Plein wordt daarvoor een hele dag geblokkeerd voor de toeristen.© belgaimage

Zondag 24 juni

We zitten met Dirk, onze fotograaf, in de auto, op weg naar het hotel van de Rode Duivels, die een dagje vrijaf krijgen en verder van de familie kunnen genieten. Dedryck Boyata maakt een uurtje vrij voor ons. Een paar jongens trekken de stad in en maken selfies op het Rode Plein. In de auto vertelt Dirk ons zijn verhaal. Hij hoopt dat de Belgen de groep winnen, hoopt op een achtste finale in Rostov aan de Don. Daar komt immers zijn grootmoeder vandaan.

Sommige levens lezen als de roman van een Russische grootmeester. De pa van zijn grootmoeder was een kleine zelfstandige, zoals we er hier veel zien langs de weg. Een smid. Om een of andere reden lag dat moeilijk onder Stalin, en de man kwam in aanvaring met het regime. Hij werd gedeporteerd richting goelag, waar hij volgens de officiële versie omkwam van ontbering. Toen in de jaren negentig de staatsarchieven openbaar werden en de familie zich ging informeren over zijn échte lot, bleek hij gefusilleerd in een dorp even buiten het kamp. Massamoord.

Zijn oma werd tijdens Wereldoorlog II dan weer door de Duitsers gedeporteerd naar een werkkamp in het westen. Daar ontmoette ze Dirks opa, in België op transport gezet door de Duitsers richting oosten. Omdat zijn oma niet meer welkom was in Rusland na de bevrijding van dat kamp verhuisde ze met haar vriend naar Antwerpen. Zij keerde later nog wel naar Rostov terug om haar familie te bezoeken, Dirk nog niet. Misschien lukt het maandag, als de Duivels groepswinnaar worden.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content