“De vrijheid heeft een prijs”

De Franstaligen hopen op een minimale staatshervorming en willen de financieringswet naar de Griekse kalender verwijzen.

Vicepremier Laurette Onkelinx gelooft niet langer in het voortbestaan van België. Dat zei de aanvoerster van de PS-delegatie afgelopen zaterdag met zoveel woorden tijdens een verbale aanvaring met N-VA-voorzitter Bart De Wever. Onkelinx, die beweerde geen fiducie meer te hebben in de goede afloop van de formatiegesprekken, voegde er snel aan toe in eigen naam te spreken.

De andere partijvoorzitters, verzameld rond preformateur Elio Di Rupo, wisten niet wat ze hoorden. Di Rupo trachtte te sussen met zijn bekende ‘Allons, allons…’ Maar het hoge woord was eruit.

De oorzaak van de wrevel van Onkelinx was de weigering van N-VA en CD&V om bevoegdheden als gezondheidszorg en kinderbijslag, persoonsgebonden materie dus, over te dragen aan de gewesten – lees: aan Brussel.

Het Brussels Gewest moet volgens PS, CDH en Ecolo een volwaardig gewest worden, bevrijd van de garanties die de Vlaamse vertegenwoordiging in het hoofdstedelijk gebied er momenteel nog geniet en van de in hun ogen remmende taalwetgeving.

Onkelinx liet verstaan dat zij, met haar partij, voorbereid wil zijn op de dag dat de Vlamingen hun onafhankelijkheid eisen. In dat geval is het voor haar uitgesloten dat Brussel in de mand van de Vlamingen terechtkomt.

Toen legde De Wever haar uit dat zij het hem wel gemakkelijk maakte door de snelste weg naar de onafhankelijkheid te wijzen, maar dat daar wel enkele nare gevolgen aan vastzaten voor Brussel en de Brusselaars. Om te beginnen een budgettaire kater zonder voorgaande. De N-VA’er vertelde Onkelinx, in een blakke stilte die over de onderhandelingstafel was gevallen, dat Brussel in zo’n geval niet langer de hoofdstad van de Vlaamse Gemeenschap kon blijven, met het wegtrekken van de volledige ambtenarij tot gevolg en een onmiddellijke concurrentiestrijd om bedrijven en hun hoofdkwartieren naar Vlaanderen te halen. De Wever voegde er nog aan toe dat het in die omstandigheden weinig waarschijnlijk lijkt dat de Europese Unie haar hoofdkwartier in Brussel behoudt. Waarop Laurette Onkelinx tot ieders verbazing kordaat repliceerde: ‘De vrijheid heeft een prijs.’

Nu al ruim twee maanden zitten de regeringsonderhandelaars in een schijnbaar gemoedelijke sfeer grondig van mening te verschillen. Tot nog toe heeft de preformateur niets op papier gezet – zelfs de tekst van zijn PowerPointpresentatie afgelopen zaterdag bleef de onderhandelaars onthouden. Alles wat Di Rupo als preformateur aan het papier toevertrouwde, blijft voorlopig in zijn telegenieke rode mapjes.

Intussen wordt elke poging van het Vlaamse kamp om de gemeenschappen en gewesten verantwoordelijkheid te geven over hun uitgaven en fiscale inkomsten krachtig afgeblokt. Dit alles in de hoop er alsnog met een minimale staatshervorming af te komen en de herziening van de financieringswet naar de Griekse kalender te verschuiven. Wat voor de federale staat en de overheidsfinancieën een desastreuze afloop betekent.

Twee jaar geleden voorspelde de Leuvense emeritus professor Frans Vanistendael in ons zusterblad Trends: ‘België kan alleen nog gered worden als de PS over de brug komt met het verzoek de sociale zekerheid te redden.’ De prijs daarvoor is volgens de hoogleraar, die bezwaarlijk een separatist kan worden genoemd, ‘een fiscale staatshervorming waarbij de gemeenschappen en gewesten bevoegdheid, maar ook budgettaire verantwoordelijkheid krijgen over de eigen belastingen, met name de personenbelasting.’

Dat laatste werd afgelopen zondag nog maar eens resoluut afgewezen door de Franstalige onderhandelaars, ook al is de redding van de sociale zekerheid aan de orde.

Professor Vanistendael herhaalde afgelopen maandag zijn waarschuwing nog eens in een ingezonden commentaarstuk in De Standaard. Daarin stelde de academicus heel terecht – in het geval dat de Franstalige partijen hun weigering handhaven – het nakende failliet van de federale staat in het vooruitzicht, met de onvermijdelijke chaos in de federale administratie en het uiteenvallen van de Belgische staat tot gevolg.

Mochten Laurette Onkelinx en de PS de komende dagen op hun lijn blijven, dan is allicht het moment gekomen om politieke schikkingen te nemen, zodat het uiteenhalen van de federale staat op een ordentelijke manier kan worden afgehandeld en de werking van het sociale systeem zo min mogelijk wordt verstoord.

De Franstaligen hopen op een minimale staatshervorming en willen de financieringswet naar de Griekse kalender verwijzen.

Rik Van Cauwelaert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content