Procedurefouten mag je nooit zomaar negeren, zegt topadvocaat Sven Mary, een van de pleiters op het Aquino-proces. ‘Anders glijden we af naar een politiestaat.’

Hebt u de laatste vijf jaar als bekend strafpleiter weleens gratis gewerkt? Waarom deed u dat? (Bertin Sanders, Menen)

SVEN MARY: Meer dan eens, zowel voor de kant van het slachtoffer als voor de verdediging. Het zwavelzuurdossier (een man overgoot zijn ex-vrouw met zuur, nvdr.) is waarschijnlijk het bekendst: dat heb ik volledig pro Deo gedaan. En nee, dat heeft niets met mediabelangstelling te maken, want dat is dan vaak de volgende opmerking. Zonder arrogant te willen klinken: op dat moment had ik die media-aandacht echt niet meer nodig. Het gaat puur om menselijkheid, en interesse in hun verhaal.

Zijn er zaken die u om ethische redenen niet wil verdedigen? (Bart De Vogelaere, Gent)

MARY: Ik weiger elk misdrijf dat gekoppeld is aan extreemrechtse gedachten of negationisme. Begrijp me niet verkeerd: als je bij mij komt aankloppen, zal ik nooit naar je partijkaart of je stemgedrag vragen. Maar een racistische daad verdedig ik niet. Om persoonlijke redenen: ik ben vrijzinnig opgevoed en mijn oom was conservator van het deportatiemuseum. Alle andere zaken doe ik wel. Uiteraard vind ik het niet leuk om iemand te verdedigen die tien kinderen heeft verkracht, maar dat maakt deel uit van mijn job. Iedereen heeft recht op een advocaat, dat is een heilig principe.

Vindt u dat de huidige rechtspraak met haar regels, die ook omzeild kunnen worden, uiteindelijk leidt tot rechtvaardigheid? Of is er volgens u een hervorming nodig om van de twee begrippen synoniemen te maken? (Ellen Swennen, Gent)

MARY: Recht en rechtvaardigheid zijn geen synoniemen. Rechtvaardigheid is een willekeurig in te vullen filosofische term die niet als rechtsnorm kan dienen. Maar hij is wel vertaald in wetten en procedures die níét hoogstpersoonlijk en arbitrair zijn. En hoe erg men de gevolgen ook mag vinden wanneer procedureregels geschonden worden, die regels bestaan enkel om te vermijden dat we afglijden naar een politiestaat. Dus ja, ik denk dat er een hervorming nodig is, maar dan wat betreft de mensen die zulke procedurefouten maken. In elk privébedrijf zou je na zo’n fout onmiddellijk je C4 krijgen. Trouwens, mensen denken altijd dat er schuldigen vrijuit zullen gaan bij procedurefouten. Maar de vraag is: zouden de beklaagden ook schuldig worden bevonden als die fouten niet waren gemaakt? Het vermoeden van onschuld blijft de basis.

Wat doet u als zou blijken dat het geld waarmee de Aquino’s u betaalden misdaadgeld is? Hoe kunt u dit voor uzelf ethisch verantwoorden? Wordt u in dat geval geen betaalde handlanger, en dus medeschuldig? (Luc Van Ryzeghem, Kottweiler-Schwanden)

MARY: We weten allemaal dat de Aquino’s in Maasmechelen wonen, en blijkbaar zijn ze zo berucht dat iedereen weet waar hun geld vandaan komt. Wel dan: zijn de slager waar zij hun biefstukken kopen, de groenteboer waar zij hun wortelen kopen en de caféhouder waar zij hun koffie drinken dan ook allemaal handlangers? Deze mensen zijn vandaag niet schuldig. Dus het geld dat ik kreeg op het moment dat ze me betaalden, is geen misdaadgeld. Trouwens, ik word betaald via een storting en ik kan u geruststellen: mijn cliënt heeft een koerierbedrijf dat helemaal in orde is met de belastingen.

Vraag van de week

Ik kan me voorstellen dat sluwe misdadigers bijna niet te vatten zijn zonder gebruik te maken van moderne en drastische middelen. Mag ik het gezamenlijke standpunt van een aantal van de beste advocaten van het land in de zaak-Aquino daarom zien als een actie om justitie ertoe te brengen eindelijk de wetgeving aan te passen, en moet je de actie van het parket ook in dat licht zien? (Marc Wouters, Kortessem)

MARY: De strategieën van het Openbaar Ministerie ken ik niet. Maar je moet ervan uitgaan dat wanneer het iemand voor de rechter brengt, dat op loyale wijze gebeurt. En precies dát kaarten wij aan: politiemensen hebben, waarschijnlijk onder het toeziend oog van het Openbaar Ministerie, een deloyale houding aangenomen door valse pv’s op te stellen om tot een veroordeling over te gaan. Op zich ben ik geen tegenstander van burgerinfiltratie, zoals in Nederland. Ik wil daar gerust over discussiëren. Maar vandaag is dat verboden. Dan moet men er inderdaad maar voor zorgen dat er nieuwe wetten komen.

Hebt u naar aanleiding van Werelddierendag (01/10) vragen over dierenrechten.Stel ze aan Ben Weyts, Vlaams minister van Dierenwelzijn.Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be. De vraag van de week wordt beloond met 2 filmtickets.

Stefanie Van den Broeck