‘Ambassade VS naar Jeruzalem: Europese Unie moet zich herbronnen over rol op internationaal toneel’

‘Met de opstart van de administratieve verplaatsing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem lijkt dan ook de laatste hoop op een tweestatenoplossing volledig verdwenen’, schrijven Khalid El Jafoufi en Yael Brakin.

De timing van de beslissing van Donald Trump om de Amerikaanse Ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem te verplaatsen, is opmerkelijk. Net op het moment dat het team van de speciale aanklager Robert Mueller halt houdt bij voormalig veiligheidsadviseur Michael Flynn, kondigt Trump de verhuis aan van de ambassade. Wanneer het regent in het Witte Huis mag het liefst zo snel mogelijk beginnen druppelen in het Midden-Oosten. Ook voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu komt de erkenning heel gelegen, tegen hem loopt een onderzoek naar corruptie.

Intussen zijn de gevolgen van Trumps eenzijdige beslissing al in een mum van tijd voelbaar. Duizenden Palestijnen kwamen reeds op straat en er vielen al honderden gewonden en zeker twee doden. Ook in ons land is er reeds – vreedzaam – betoogd aan de Amerikaanse ambassade in Brussel. De vrees voor verdere escalatie is echter reëel nadat in Nederland de ruiten van een joods restaurant in Amsterdam werden ingeslagen. Als organisaties vanuit respectievelijke Joodse en Islamitische gemeenschap in België keuren wij dit gedrag ten stelligste af en beklemtonen wij dat geopolitieke machtsspellen op geen enkele wijze het krijt mogen vormen waarmee de virtuele breuklijnen tussen de lokale geloofsgemeenschappen worden uitgediept.

Het is dus duidelijk dat Trump met de erkenning van Jeruzalem als feitelijke hoofdstad van Israël alweer de lont in het Midden-Oosters kruitvat heeft gestoken. Welke aardse calamiteit hier ook uit moge voortvloeien, het zal de Amerikaanse president worst wezen. Het vredesproces is immers al decennia dood en begraven. Vooral vanwege de internationaal veroordeelde, maar desalniettemin ongestoorde bouw van duizenden Israëlische nederzettingen op Palestijnse bodem. Zo ook zijn er in Oost-Jeruzalem duizenden illegale woningen in aanbouw.

Met deze formele beslissing van Trump wordt deze 21^e eeuwse vorm van kolonisatie dus zowaar gelegitimeerd. En die kolonisatiedrang beperkt zich overigens niet enkel tot agressieve overname van bestaande woningen en bezetting van Palestijnse gebieden, maar verplaatst zich geregeld ook naar de poorten van de Heilige gebedsplaatsen op de Tempelberg. Zo belette het Israëlische regime afgelopen zomer meermaals de toegang tot de Al-Aqsamoskee voor duizenden moslims. Een diepgaandere vernedering voor gelovigen is nauwelijks denkbaar.

Daar waar vorige Amerikaanse presidenten faalden in het tot stand brengen van een succesvolle dialoog tussen Palestijnse en Israëlische autoriteiten, lijkt de huidige president – hoewel hij het niet meteen zal toegeven – de handdoek volledig in de ring te hebben geworpen. Met de effectieve uitvoering van Trumps langverwachte belofte hoeft niemand zich nog enige illusies te maken, de Verenigde Staten heeft haar zelf toegeëigende bemiddelaarspositie eigenhandig de nek omgewrongen. De bewering dat deze symbolische erkenning geen afbreuk hoeft te doen aan mogelijke aanspraken van Palestina op Oost-Jeruzalem, wetende dat Palestina geeneens een evenwaardige erkenning als staat geniet, is dan ook bespottelijk.

Met de opstart van de administratieve verplaatsing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem lijkt dan ook de laatste hoop op een tweestatenoplossing volledig verdwenen. Ten minste voor zover de Verenigde Staten de hoofdrol blijven opeisen in het zogenaamde ‘vredesproces’ dat sinds de Oslo-akkoorden werd ingeluid. Met de huidige politieke constellatie in de Verenigde Staten, waarin een onvoorspelbare, narcistische en onverantwoordelijke president in plaats van vrede en stabiliteit, conflict en instabiliteit opzoekt, moet de Europese Unie zich herbronnen over haar rol op het internationale toneel.

Net zoals bij de uitdagingen rond de Klimaatverandering en andere dossiers die de wereldbevolking aanbelangt, is ook de zoektocht naar vrede in het Midden-Oosten immers een morele plicht waaraan niet mag worden verzaakt. Benjamin Netanyahu bezoekt deze week Europa. Meer dan ooit ligt het morele mandaat bij de Europese Unie om het vredeskompas boven te halen en actief te blijven toezien op de eerbiediging van de mensenrechten in het Midden-Oosten en de bestendiging van het religieus pluralisme in Jeruzalem.

Khalid El Jafoufi, voorzitter van de islamitisch geïnspireerde studentenkring Mahara.

Yael Brakin, lid bij ‘Een Andere Joodse Stem’ en coördinator bij Elcker-ik.