Een prachtige expo (****1/2) in het kleine CAC in Quimper.
Het kleine Bretoense CAC in Quimper organiseert een prachtige expo met werk van Ann Veronica Janssens (1956) dat hier en daar en niet altijd met de nodige panache in dialoog treedt met werk van de jonge Franse Aurélie Godard.
Ann Veronica Janssens maakte van deze expo een haast retrospectief feestje voor fijnproevers. Dat is een zeer genereus gebaar naar een klein Frans kunstencentrum, dat met beperkte middelen die “verafgelegen” uithoek in contact wil brengen met hedendaagse beeldende kunst, toe.
De tentoonstelling in Quimper die zeker qua ervaring als equivalent mag worden beschouwd van haar recente tentoonstelling in Wiels in Brussel, begint al prachtig met een vloersculptuur van uraniumglas die als kunstwerk, naast referenties aan de minimal art van Carl Andre, licht en gloed uitstraalt. Daarnaast ligt een gespierde stalen balk die als het ware op slag alle zweem van gewicht kwijtspeelt door het weerspiegelende bovenvlak dat Ann Veronica Janssens liet polijsten tot het effect van een fonkelend juweel.
Paradox tussen materie en artistieke handeling
Het is telkens die dubbele dialectiek tussen het banale materiaal en de eenvoudige “artistieke” handelingen die de beeldende kracht opwekt van haar kunst.
Wat verderop in diezelfde magische eerste ruimte staat een aquarium gesokkeld, vakkundig gevuld met water en vloeibare parafine die als twee lagen de hele ruimte weerspiegelen en de transparantie en het gewicht van vloeistoffen als “materie” laat ervaren.
In het werk van Ann Veronica Janssens schuilt die als het ware kinderlijke drang gebaseerd op het uitzoeken via een fysica-doos… van hoe eenvoudige natuur- en chemie-fenomenen werken en functioneren om vervolgens met verwondering toe te kijken dat die fenomenen heel simpel verklaarbaar zijn en ongekende poëzie en woordeloze schoonheid kunnen oproepen.
Het oeuvre van Ann Veronica Janssens is en blijft ongrijpbaar en laat dus magie ontvonken door het combineren van eenvoudige materialen waarin niet zelden het soortelijk gewicht van een materie het (publiek) geheim wordt voor beeldende kracht en verwondering.
Rondjes fietsen
In Quimper presenteert Ann Veronica Janssens tal van haar bekende werken als een soort index van haar brede oeuvre.
“Bain de lumière” is zo een bekend voorbeeld; vier ronde aquaria staan netjes op elkaar gestapeld en werden allemaal gevuld met water zodat de bokalen functioneren als lenzen die de omgeving “ondersteboven” weerspiegelen.
Telkens opnieuw zijn de werken van Ann Veronica Janssens onderhevig aan de context van de plaats van handelen en tentoonstellen en aan de mate van activiteit/mobiliteit van de toeschouwer. Haar werk blijft dus ongrijpbaar; moet soms af en toe door de gebruiker zelf na een tijd worden aangevuld met vloeistoffen of moet in bepaalde gevallen helemaal opnieuw door de kunstenaar worden geactiveerd of geïnstalleerd. In die zin spreken eminente kenners van haar werk van “verzet” in haar werk; het oeuvre van Ann Veronica Janssens is fundamenteel radicaal omdat het materieel-tastbare niet op de eerste plaats komt maar wel de unieke en nooit “te kopen” ervaring !
Vuurtorens
De oceaan in de nabijheid van Quimper telt talrijke magistrale vuurtorens; het werd de inspiratie voor nieuwe video’s waarin de vuurtoren buiten beeld blijft en de strak zwaaiende lichtstralen zich tot diep in de nacht wringen. De installatie met over de kamer verspreide video’s verwijst ook naar beelden die ze maakte tijdens zonsverduisteringen en in de nabijheid van soms meer dan indrukwekkende “sterrenwachten”.
Die stralingen en de ongrijpbare kracht van het licht roept Ann Veronica Janssens ook al op met haar stalen schijven tegen de muur waarin dens en ragfijn gelaserde cirkels zorgen voor subtiele lichtbrekingen; wat ook gebeurt met har fameuze fietsen met volle wielen waarop die oneindige concentrische cirkels van een fietstochtje een stralende performance maken …
De oceaan
Heel veel indruk maakt de installatie “Rideau” die ze samen met Michel François ontwierp voor de al even sublieme Rosas’ voorstelling “The Song” van Anne Teresa De Keersmaeker.
Het werk bestaat uit een semi-transparante folie die via een ventilator lichtjes beweegt en belicht wordt door een staande lamp. Het resultaat is als een zilverkleurig panorama op water dat niet alleen schoonheid oproept maar ook de onmetelijkheid van de zee, de kosmos en alle ervaringen die ons als mens te buiten gaan.
De expo oogt als een laboratorium waar Ann Veronica Janssens met zichtbaar plezier recepten uitprobeert die via het laten “stutteren” van ons brein inwerken op onze “vloeiende” perceptie van de dingen en de wereld rondom ons. Het zijn “wij” die de kunstwerken maken, wij als “chemie”…
Als apotheose laat Ann Veronica Janssens het publiek een bad nemen in een kamer gevuld met oranje-kleurige mist. Op de tast en op den dool geraakt de toeschouwer hier alle houvast kwijt en staat ie met zichzelf in tijdelijke oneindigheid; een ervaring die schoon kan zijn maar ook op een exemplarische manier ons confronteert met de angsten voor alles wat we niet kunnen controleren of met ons verstand willen vatten.
Deze expo in Quimper levert een grandioze ervaring op: op een plek in Quimper, (bijna) gesitueerd op het einde van de wereld…
Luk Lambrecht
Ann Veronica Janssens, nog tot 16 januari 2011 in CAC in Quimper.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier