Meer banen zorgen voor meer overheidsinkomsten. Alleen schiet het met die werkgelegenheid niet zo op.

Broederstrijd, kloof en conflict: naar aanleiding van het socialistische 1-meifeest werden grote woorden uit de kast gehaald om het meningsverschil tussen partij en vakbond in de verf te zetten. Het ABVV – en ook het ACV, de PS en Groen! – wil de sociale zekerheid anders financieren. De socialistische vakbond denkt aan een algemene sociale bijdrage (ASB) op lonen, ondernemingswinsten, inkomsten van zelfstandigen en inkomens uit kapitaal om een deel van de uitgavenstijging in de gezondheidszorg te fiscaliseren. Maar volgens de SP.A komt dat neer op een belastingverhoging en, geheel in de lijn van de politiek van Paars, is dat wel het laatste waar dit land op zit te wachten. Met de SP.A in de regering dus geen ASB, zo klinkt het ferm uit de mond van voorzitter Steve Stevaert.

Dit meningsverschil versterkt een al even verschillende kijk op het dossier van de eindeloopbaan. De paarse menu om meer oudere werknemers langer aan het werk te houden is volgens de vakbonden veel te eenzijdig. Hun prioriteit zijn jobs voor de ruim 600.000 werklozen en in het bijzonder voor jongeren, vrouwen en allochtonen die maar niet aan de slag geraken. Aan syndicale zijde herinneren ze de regering graag aan haar ambitieuze doelstelling om 200.000 nieuwe jobs tot stand te brengen, want dat lukt niet te best. Het jaarrapport van de Nationale Bank over de Belgische economie in 2004 had het over 31.000 nieuwe banen vorig jaar, maar helaas nam het aantal werklozen met 38.000 toe. De economische stilstand in het begin van dit jaar en de pessimistische ramingen dat de groei in 2005 ver beneden de 2 procent uitkomt, zijn niet van die aard dat veel beterschap verwacht mag worden.

De discussies over het scheppen van meer werkgelegenheid en het financieren van de sociale zekerheid kruisen elkaar op het punt van de sociale lasten. Die bijdragen op arbeid vormen nog altijd veruit het grootste deel van de miljarden euro’s die nodig zijn voor de tussenkomsten voor medische zorg en voor de uitkeringen van werklozen, gepensioneerden en gehandicapten. Alle gegoochel met lastenverminderingen voor bedrijven en een compenserende alternatieve financiering via de btw-ontvangsten ten spijt, is de overheidstussenkomst voor de sociale zekerheid in de voorbije twintig jaar gedaald van 25 naar 15 procent. De hoge lastendruk op arbeid is zodoende nefast voor de concurrentiekracht van de bedrijven en voor de werkgelegenheid.

De SP.A denkt nu de inkomstenstructuur van de sociale zekerheid structureel te veranderen door de opbrengst van een nieuwe Europese spaarrichtlijn. Maar hoe groot het alternatieve financieringseffect daarvan zou zijn, wordt er niet bij verteld. En voorts heeft Steve Stevaert ‘een indrukwekkend lange lijst’ van ideeën om de economie aan te zwengelen en extra jobs te creëren. Hij moet die lijst dan vooral niet meer te lang voor zichzelf houden.

Patrick Martens

Met de SP.A in de regering geen algemene sociale bijdrage, zo klinkt het ferm uit de mond van voorzitter Steve Stevaert.