Lot van Kyotoprotocol en klimaatfonds onzeker

© Reuters

De klimaattop in Durban is nog maar enkele dagen bezig of er heerst al diepe verdeeldheid over cruciale thema’s. Er wordt ernstig getwijfeld aan het klimaatfonds, en ook een tweede termijn voor het Kyotoprotocol.

De Europese Unie blijft pal achter het idee van een klimaatfonds (Green Climate Fund of GCF) staan en roept landen op om geen stokken in de wielen te steken. Maar een aantal Zuid-Amerikaanse landen, de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië, Egypte en Nigeria hebben aangegeven dat ze niet erg enthousiast zijn over het idee.

Politiek compromis “Het zou mogelijk moeten zijn om het eens te worden over het huidige ontwerp”, zegt EU-onderhandelaar Tomasz Chruszczow. “Het is een goed compromis. In deze vorm zou het aanzienlijke middelen kunnen aantrekken. Op dit moment nog technische discussies op gang brengen, is contraproductief.”

Niet-gouvernementele organisaties en klimaatactivisten zijn het erover eens dat het heropenen van de onderhandelingen de kans erg verkleint om het GCF nog op deze top te kunnen opstarten. “Dat zou betekenen dat er geen instrument is waarlangs geld kan stromen”, zegt Tasneem Essop, deskundige van het Wereldnatuurfonds. “We begrijpen dat sommige partijen nog reserves hebben, maar de huidige tekst is een uitgepuurd politiek compromis dat maanden in beslag heeft genomen.”

Op de klimaattop in Durban zouden meer dan 190 landen zich aansluiten bij het fonds, dat ontwikkelingslanden moet helpen met 100 miljard dollar per jaar om zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering.

Tijd dringt

Er komen nu “transparante en informele gesprekken” met verschillende landen, maar daarvoor is geen duidelijke tijdslijn. Sommige deskundigen pleiten voor een addendum aan het huidige compromis dat enkel de meest betwiste thema’s aansnijdt, terwijl kleinere zaken later door de beheerraad van het GCF zelf opgelost kunnen worden.

Als het klimaatfonds er komt, is het bovendien nog maar de vraag wie het geld zal ophoesten. In deze tijden van crisis hebben de rijke landen weinig marge, en zelfs als ze hun beloftes volledig nakomen, is er te weinig. Uit recente schattingen van de EU en de Wereldbank blijkt dat ontwikkelingslanden dubbel zoveel middelen nodig hebben om zich aan te passen.

Toch dringt de tijd, want deskundigen zijn het erover eens dat het zeven keer zoveel kost om de negatieve impact van de klimaatverandering met terugwerkende kracht ongedaan te maken. “We lijken over enorme sommen te praten, maar de kost van niets doen is veel hoger dan die van de actie”, zegt Kelly Dent van Oxfam International. “Er is geld nodig om het fonds te spijzen, en dat fonds moet snel in werking treden.”

Toekomst voor Kyoto

Niet alleen het klimaatfonds staat onder druk, ook een tweede termijn voor het Kyotoprotocol lijkt steeds minder waarschijnlijk. Eind 2012 loopt het protocol af, en buiten de EU staat geen enkel geïndustrialiseerd land achter een verlenging ervan. De VS, Rusland en Japan hebben al duidelijk te kennen gegeven dat ze daar niet over nadenken. En deze week nog zorgde Canada voor veel ophef door aan te kondigen dat het uit het huidige protocol wil stappen, waarschijnlijk om boetes te vermijden nu het de uitstootdoelstellingen niet haalt.

“We mogen niet toelaten dat het afleidingsmanoeuvre van Canada de focus wegneemt van de tastbare vooruitgang die de EU en andere landen kunnen boeken”, zegt Dent.

Maar zelfs de Europese Unie begint lichtjes terug te krabbelen. De Unie wil nu dat de grootste uitstoters tegen 2015 een bindend verdrag sluiten dat ten laatste in 2020 van kracht wordt. In ruil daarvoor wil de Unie haar uitstootdoelstellingen onder het Kyotoprotocol verlengen. De EU wil zo de patstelling in de gesprekken doorbreken en een compromis vinden met China en andere opkomende economieën.

2020 te laat Maar klimaatdeskundigen zijn het erover eens dat 2020 veel te laat is voor strenge uitstootbeperkingen. “We hebben nood aan ambitieuze doelstellingen vanaf 2012. 2020 is veel te laat”, zegt Dent.

Ontwikkelingslanden, met name in Afrika, waar klimaatverandering het hardst zal toeslaan, vestigen hun hoop op pogingen van de EU om andere geïndustrialiseerde landen te overtuigen om Kyoto in 2013 verder te zetten.

“Voor ons staat er veel op het spel”, zegt Raymond Lumbuenamo van het Wereldnatuurfonds in Afrika. “We hebben nu al te maken met de reële impact. We zijn het slachtoffer van een klimaatverandering die wij niet hebben veroorzaakt. Afrika wil niet het kerkhof van dit verdrag zijn.” (IPS)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content