Het spook van de vervlaamsing

Franstalige politici stellen de ‘flamandisation’ van de federale ambtenarij aan de kaak.

Het ontslag van politiebaas Fernand Koekelberg heeft in Franstalig België een communautaire lading gekregen. Nogal wat Franstalige politici en journalisten geloven dat het simpele feit dat Koekelberg Franstalig is, hem uiteindelijk de das heeft omgedaan.

Formeel heeft Koekelberg geen professionele fouten gemaakt, klinkt het, voor buitenlands lobbywerk bestonden er bij de politie immers geen regels. Maar op basis van een anonieme klacht en zonder dat hij de kans kreeg zich te verdedigen, hebben de Vlamingen, de N-VA op kop, de politiebaas richting de uitgang geduwd. Volgens federaal volksvertegenwoordiger Denis Ducarme (MR) is dit een zoveelste uiting van de manier waarop de Vlamingen doelgericht het Belgische overheidsapparaat in hun greep proberen te krijgen.

Die sluipende ‘flamandisation’ van de Belgische staat was afgelopen zondag het centrale thema in de politieke debatten op RTBF en RTL. De Franstaligen zien het spook van de vervlaamsing overal rondwaren: in het voetbal, in het leger, bij de politie, in de diplomatie en nu ook in de federale ambtenarij. Volgens Michel Legrand, de voorzitter van een belangengroep van Franstalig overheidspersoneel, is de balans tussen Vlamingen en Franstaligen in de federale departementen totaal zoek, zowel bij het management als bij het ondergeschikt personeel. De Franstalige liberalen willen deze blijkbaar dringende kwestie tijdens de communautaire onderhandelingen ter sprake brengen.

De angst voor de vervlaamsing van het Belgische staatsapparaat leeft bij Franstaligen al sinds de goedkeuring van de eerste taalwetten. Gevreesd wordt dat de Vlamingen, numeriek sterker en vaak beter tweetalig, uiteindelijk alle sleutelfuncties zullen bezetten. Maar het is zeer de vraag of die vrees, met name voor de federale ambtenarij, wel een deugdelijke grond heeft. Daar geldt immers een wettelijk verplicht evenwicht tussen Nederlandstaligen en Franstaligen. Michel Jadot, voormalig Franstalig topambtenaar van PS-signatuur, was eveneens op de televisiedebatten aanwezig en plaatste grote vraagtekens bij de beweringen van Michel Legrand, overgenomen door Franstalige politici zoals Denis Ducarme. Jadot, die zelden een blad voor de mond neemt, verweet Legrand zelfs poujadisme.

Het echte probleem van de federale ambtenarij lijkt namelijk niet de gebrekkige handhaving van de taalkundige pariteit, wel de nasleep van de half mislukte Copernicushervorming. Door een rammelend wettelijk kader werden de voorbije jaren aan de lopende band benoemingen van topmanagers van federale overheidsdiensten (FOD’s) met succes aangevochten bij de Raad van State. Eind vorige maand nog werd de benoeming van Olivier Alsteens, directeur externe communicatie bij de kanselarij, na negen jaar juridische onzekerheid vernietigd. Het departement Financiën was tot de komst van Hans D’Hondt volkomen op drift, maar ook reddende engel D’Hondt staat voorlopig slechts ad interim aan het hoofd van de grootste federale overheidsdienst van het land. Al meer dan een jaar gebeuren er immers geen benoemingen meer in de federale ambtenarij – een regering in lopende zaken is daar niet voor bevoegd. Op een echte visie op het openbaar ambt hebben de regering-Leterme en bevoegd minister Inge Vervotte (CD&V) zich ook nooit laten betrappen. Na het echec van Copernicus heeft kennelijk niemand zin om nog eens de tanden te zetten in de noodzakelijke modernisering van de federale ambtenarij.

Han Renard