Verhofstadt en De Gucht: ‘Alleen door crisissen gaat Europa vooruit’

Ooit probeerden ze België vorm te geven en ondertussen ook nog hun partij te runnen. Vandaag investeren Guy Verhofstadt en Karel De Gucht al hun energie in Europa, en houden ze en passant een stevige vinger in de pap bij de Open VLD.

Allebei hebben ze hun eigen stek gevonden in Europa. Guy Verhofstadt als leider van de liberale ALDE-fractie in het Europees Parlement, Karel De Gucht als Europees commissaris van Handel. De Gucht pende zijn ideeën over Europa en het zo beproefde liberalisme onlangs nog neer in ‘Vrijheid. Liberalisme in tijden van cholera’ en Guy Verhofstadt schreef samen met Daniel Cohn-Bendit het wel erg ambitieuze manifest ‘Voor Europa!’.

Zal Europa uiteindelijk sterker uit de crisis komen?

Guy Verhofstadt: ‘Dat denk ik wel. De crisis is een ongelooflijke opportuniteit – hoe raar dat ook mag klinken – om dingen te doen die in normale omstandigheden onmogelijk zouden zijn geweest.’

Karel De Gucht: ‘Europa gaat alleen door crisissen vooruit. Mensen doen alleen maar toegevingen die op korte termijn tegen hun eigen belangen ingaan als ze met de rug tegen de muur staan.’

In de lopende Europese begrotingsbesprekingen laat het Verenigd Koninkrijk zich intussen weer van zijn meest eurofobe kant zien. Hoe belangrijk is het eigenlijk dat de Britten bij de EU blijven?

De Gucht: ‘We mogen van het Verenigd Koninkrijk geen tweede Zwitserland maken. Net als Noorwegen ondervindt Zwitserland wel de voordelen van de EU maar niet de nadelen. That’s a free lunch. We hebben dat Britse probleem veel te lang laten sudderen, en ondertussen komt het moment van de waarheid steeds dichterbij. Het is blijkbaar de bedoeling van de Britten om eerst een nieuw samenwerkingsakkoord met de EU te onderhandelen en daar dan een referendum over te organiseren. Het Verdrag van Lissabon biedt het Verenigd Koninkrijk de mogelijkheid om in bepaalde beleidsgebieden, zoals justitie en migratie, buiten de Europese regelgeving te blijven. De Britten willen nu van die mogelijkheid gebruik maken en dan wetgeving per wetgeving nagaan waaraan ze nog willen meedoen.’

En dat kan niet?

Verhofstadt: ‘Er is vandaag een Europese Unie van 27 lidstaten, een Schengenzone van 22 lidstaten en 4 andere landen, een Europees patent waar 25 lidstaten zich achter scharen en een eurozone van 17 lidstaten. Hoeveel verschillende samenwerkingsverbanden willen we nog op poten zetten?

In de nieuwe Europese conventie, die in 2015 van start zou moeten gaan, zouden we tot een systeem moeten komen waarbij een nieuw verdrag in werking kan treden als een meerderheid van de Europese bevolking en van de lidstaten dat goedkeurt. Dan zou één lidstaat de zaken dus niet meer kunnen blokkeren.’

Doet commissievoorzitter José Manuel Barroso zijn werk ondertussen naar behoren?

Verhofstadt: ‘In de aanpak van de eurocrisis schiet hij echt wel tekort. Als een dossier geblokkeerd is, zoals nu met de zogenaamde two pack het geval is, zou hij de zaak vooruit kunnen helpen door gebruik te maken van het initiatiefrecht van de Commissie en een voorstel in te dienen. Maar dat doet hij dus niet.’

De Gucht: ‘De voorbije drie jaar heb ik Barroso leren kennen als een man die Europa door en door kent en dag en nacht werkt. Maar natuurlijk bevindt hij zich constant in een schizofrene situatie: als overtuigd Europeaan moet hij de lidstaten meekrijgen, waarvan een meerderheid op dit moment eerder eurosceptisch ingesteld is.’

Verhofstadt: ‘Hij moet niet alleen zijn lidstaten meekrijgen, maar ook zijn parlement.’

U zult het straks dus beter doen dan meneer Barroso?

Verhofstadt: ‘Niet te snel, hè. Het is helemaal nog niet zeker dat ik kandidaat zal zijn om Barroso op te volgen. Dat hangt van mijn partij af, die daar in de loop van 2013 over zal beslissen’

Ann Peuteman en Han Renard