Jongeren gaan steeds gedisciplineerder en gezonder leven. Ze drinken en roken minder, en als ze al eens stevig uitgaan, compenseren ze dat nadien met een maand zonder alcohol. ‘Maar niet alle jongeren vinden sporten en studeren cool.’
Heb jij de afgelopen week alcohol gedronken? In 2006 antwoordde bijna 40% van de Vlaamse 15-jarige jongens daar volmondig ja op, nu nog maar 18%. Bij de meisjes is er sprake van een halvering: van 22% naar 11%. Een vergelijkbare daling zie je bij het roken: van 18% in 2006 naar 10% vandaag. Ook in het Verenigd Koninkrijk drinken jongeren (16 tot 24 jaar) opvallend minder, zo blijkt uit een recente studie. De krant The Guardian verbond daar meteen een opvallende conclusie aan: het feest is voorbij voor jonge mensen. Onder meer door religieuze overwegingen, sociale media, gezondheidstrends en studentenleningen kiezen ze sneller voor de fitnesszaal dan voor de discotheek. ‘Dat klinkt heel herkenbaar’, zegt trendwatcher Ellen Anthoni (Trendwolves). ‘Jongeren gaan vandaag veel bewuster met hun gezondheid om. Dat geldt voor iedereen, maar jongeren groeien ermee op, waardoor ze dichter op zulke trends zitten. Vandaag boomt het lifestyle design: we hebben allerlei middelen en informatie om ons leven volledig vorm te geven zoals we dat zelf willen. We weten steeds beter wat wel en niet goed voor ons is, en proberen onze doelen zo efficiënt mogelijk te realiseren. Met allerlei gezondheidsapps, bijvoorbeeld.’
Al kan de boog niet altijd gespannen staan, ook niet voor jongeren. ‘Een opvallende trend is de “intox-detox”: jongeren gaan enkele dagen heel stevig uit en drinken dan enorm veel, maar compenseren dat nadien met een maand zonder alcohol’, zegt Anthoni. ‘Er zijn nog altijd uitspattingen, misschien zelfs extremer dan vroeger, maar het gebeurt minder én gecontroleerder. We leven in tijden van overvloed. Denk maar aan jongeren die bingewatchen: alle afleveringen van één televisieserie na elkaar bekijken. Die overvloed heeft zeker voordelen, maar jongeren beseffen heel goed dat ze zichzelf ook moeten beschermen.’ De tijd dat het cool was om alleen maar uit te gaan en te zuipen, lijkt dus stilaan voorbij. ‘Tegenwoordig kun je ook status verwerven bij leeftijdsgenoten door discipline te tonen en te focussen op je doel.’ Bovendien hebben jongeren nu veel meer mogelijkheden dan vroeger, vertelt Anthoni. ‘Vroeger konden ze weinig anders doen dan wat rondhangen met vrienden, drinken en roken. Vandaag is het aanbod aan entertainment ontzettend groot.’
Badstyle-jongeren
Toch is het zeker geen zwart-witverhaal. ‘We kunnen niet zeggen dat alle jongeren sporten en studeren cool vinden, en dat iedere zatlap nu verguisd wordt’, benadrukt Anthoni. ‘Er zijn heel veel verschillende subgroepen waar andere regels gelden. De jongeren die meestappen in de intox-detox-trend, en dat zijn er heel wat, houden vooral van controle. Daartegenover staat het gezondheidsrelativisme: steeds meer mensen nemen het dagelijkse nieuws over gezondheid met een flinke korrel zout. Al die onderzoekjes spreken elkaar tegen. Hoe weet je dan nog wat goed en slecht voor je is? En dan is er nog de badstyle, de laatste trend die nu opgang maakt en typisch is voor influencers. Dat zijn individuen die trends in gang zetten die een invloed hebben op de richting die jongerencultuur uitgaat. Tenminste, binnen bepaalde groepen. Dat zijn de overlevers, de coole kids die ballen aan hun lijf hebben. Zij durven in te gaan tegen de huidige controledrang en vinden al rebellerend hun eigen weg. Het zijn moeilijke tijden om te overleven, en dit is hun manier om daarmee om te gaan.’
Badstyle, dat klinkt wel helemaal anders dan netjes studeren en sporten. ‘Dat is het zeker’, zegt Anthoni. ‘Het is stoerdoenerij, op allerlei manieren. Sommige badstyle-jongeren drinken en roken wél weer ostentatief, om nu al tegen die nieuwe controletrend in te gaan, terwijl anderen dat niet doen, maar wel op andere manieren rebelleren. Veel hangt ook af van de subgroep waartoe ze behoren. Terwijl intox-detox meer voorkomt bij blanke middenklassenjongeren, is de badstyle-groep meer gevarieerd. Daardoor zijn de regels rond drank en drugs ook verschillend van groep tot groep. Afrikaanse jongeren roken weinig, maar gebruiken wel veel softdrugs. Bij Marokkaanse groepen is alcoholgebruik dan weer geen must. Rechtlijnig is het zeker niet, maar dat zijn jongeren natuurlijk zelden.’
DOOR STEFANIE VAN DEN BROECK
‘Een opvallende trend is de “intox-detox”: enorm veel drinken en dan een maand zonder alcohol.’
