Schrijver Yu Jie noemt Chinese premier koning van de toneelspelers

Maandag verscheen in Hongkong het boek ‘China’s koning van de acteurs’. De Pekingse schrijver Yu Jie hekelt daarin de Chinese premier Wen Jiabao. ‘Opa Wen’ is not amused.

In een vroege namiddag in juli belden zes ambtenaren aan bij de kritische Pekingse schrijver Yu Jie. Vier mannen waren in burger, twee in uniform. Dat ze van de nationale veiligheid waren wist Yu Jie meteen, vooral omdat hij meneer Wang, de leider van de groep, herkende als de agent die voor zijn bewaking bevoegd is.

Yu Jie werd naar een politiekantoor in de buurt gebracht. Zijn ondervragers verweten hem dat hij twee artikels had geschreven waarin de Chinese communistische partij werd bekritiseerd. Maar het echte onderwerp van de ondervraging was Yu Jie’s boek over premier Wen Jiabao dat op het punt stond in Hongkong te verschijnen. De agenten wilden Yu Jie afraden dit boek te publiceren, al was het maar omdat de titel luidde ‘China’s koning van de acteurs: Wen Jiabao’. Wen Jiabao is de premier van China.

Ondanks de waarschuwing van de Chinese veiligheidsdiensten is Yu Jie’s boek maandag in Hongkong verschenen. In China ligt het uiteraard niet in de boekhandel. Geen enkel boek dat Yu Jie sedert 2004 geschreven heeft, is op het Chinese vasteland beschikbaar. In zijn laatste boek is Yu Jie dus niet mals voor premier Wen Jiabao, die door de Chinezen ook wel eens opa Wen wordt genoemd.

Yu Jie verwijt de premier dat het land er sedert zijn aantreden acht jaar geleden wel heel erg op achteruitgegaan is als het over de democratische rechten van de Chinezen gaat: de rechters verliezen hun laatste beetje onafhankelijkheid, advocaten die de mensenrechten verdedigen worden geïntimideerd, de persvrijheid krijgt rake klappen.

Yu Jie valt premier Wen Jiabao ook persoonlijk aan. Hij verwijt hem de krokodillentranen die hij stortte na de aardbeving in Sichuan twee jaar geleden. Wen Jiabao bezocht toen het getroffen gebied en liet er inderdaad zijn tranen stromen. Hij beloofde de ouders van de kinderen die onder de muren van de krakkemikkige scholen bedolven waren opheldering over de toedracht dat de gebouwen als kaartenhuisjes waren ingestort. Maar de corrupte aannemers en hun politieke vriendjes werden nadien ongemoeid gelaten. De Chinese regering trad wel op tegen NGO’s die op zoek naar de waarheid gingen. Ouders van dode kinderen die bij de autoriteiten klaagden over het aanslepen van het onderzoek werden volgens de informatie die Yu Jie kreeg in werkkampen gestopt. Daarom zegt Yu Jie dat de droefheid van Wen Jiabao bedrog is en dat hij een toneelspeler is.

Yu Jie is 37 jaar. Hij is bevriend met de dissident Liu Xiabao, die op Kerstmis vorig jaar tot elf jaar veroordeeld werd omdat hij zich kritisch had uitgelaten over het Chinese regime. Yu Jie loopt nu het gevaar in dezelfde brokken te delen. Liu Xiabao werd veroordeeld voor zes kritische artikels. Zelf heeft Yu Jie volgens eigen zeggen duizenden stukken in dezelfde trant geschreven. In verband met de slachtpartijen die de Japanners tijdens de Tweede Wereldoorlog onder de Chinezen aanrichtten, schreef Yu Jie bijvoorbeeld dat Mao Zedong meer Chinezen doodde dan de Japanners.

Piet de Moor