‘De beste futsalspelertjes moeten kiezen, maar dat blijft altijd verliezen voor zo’n kind’

Andy De Smet, vader van een zoontje dat bij Club Brugge én bij Squadra Mouscron speelt, verklaart zijn enthousiasme voor het initiatief van de KBVB en Voetbal Vlaanderen om een jeugdzaalvoetbalcompetitie te organiseren voor futsalclubs én veldvoetbalclubs. ‘De beste futsalspelertjes worden gedwongen om te kiezen. Maar kiezen blijft altijd verliezen voor zo’n kind’.

Af en toe zijn er mensen die mij vragen waarom ik Loïc behalve bij Club Brugge ook nog bij een futsalclub laat spelen en trainen. Dan antwoord ik doorgaans met een vraag: wat doe je als vader als je merkt dat een voetbalgek kind op de een of andere manier te weinig cognitieve prikkels ervaart in het veldvoetbal bij – op dat moment – een regionale club? Je laat je informeren, inderdaad, en gaat op zoek naar oplossingen.

Zo ben ik onder meer bij Thomas Caers van de Essevee Soccer School terechtgekomen. Hij was het die mij in contact bracht met Squadra Mouscron. Daar maakten we snel kennis met het bijzondere van futsal.

In het veldvoetbal werd Loïc vaak niet begrepen bij bijvoorbeeld het versturen van passes, ondanks het feit dat hij al met oudere jongens speelde. Bij vijf- à zesjarigen ligt de focus vooral op ‘ik en de bal’. Maar wat met een kind dat dan al denkt in termen van ‘ik, de bal en de ruimtes’? Vanwege het puur fysieke aspect kun je zulke spelertjes moeilijk in een nog hogere leeftijdscategorie indelen, omdat daar vaak al viriel spel wordt toegelaten. Futsal biedt voor dergelijke jongetjes een perfecte oplossing.

De harde ondergrond bepaalt zodanig het spelgedrag dat je sneller moet denken en handelen. In een zaal wordt de bal namelijk niet afgeremd en moet je bij de opbouw steeds alert zijn. Door die hogere balsnelheid worden de ruimtes veel kleiner en word je gedwongen om sneller te denken en te handelen.

Veel mensen denken dat futsallers kleine dribbelaars zijn, maar niets is minder waar: het accent ligt volledig op combinatievoetbal met maximale beweging. Door het sterke collectieve aspect wordt in futsalwedstrijden het tactisch denken sterk geprikkeld. Futsal spelen, vergt ook een specifieke fysieke paraatheid, doordat je altijd in beweging bent en veel maximale versnellingen moet doen. Dat vormt mee de motor van de speler.

‘Voetbal en futsal zijn in essentie twee verschillende sporten. De enige gelijkenis is dat de bal met de voeten gespeeld wordt. Futsaltrainingen dienen dan ook enkel door futsalspelers of futsaltrainers gegeven te worden. Een veldvoetbaltrainer die aan zijn ploeg een trainingssessie in zaal geeft, geeft naar mijn mening een indoortraining en geen futsalsessie. Bij Squadra Mouscron worden de trainingen effectief gegeven door futsallers als Adriano Greco.

Een pluim voor Club Brugge, dat meedenkt in het belang van het kind. De regeling in verband met de trainingen en wedstrijden bij beide clubs vergt heel wat organisatie. Momenteel zit Squadra met zijn jeugd trouwens op de prestigieuze Montesilvano Cup in het Italiaanse Pescara voor een toernooi van een week met ploegen uit onder meer Spanje, Oekraïne, Argentinië en Engeland. Daar speelde het al tegen Olé Futsal uit Londen, een futsalclub waarbij jeugdspelers van Premier Leagueclubs als Watford en Arsenal meedoen.

Voor Loïc is het tijdens de wedstrijdjes wel vaak switchen, merk ik. Hij is door het futsallen al vertrouwd met het passen in één tijd, terwijl in het veldvoetbal heel vaak getraind wordt op het controleren van de bal alvorens de pass te versturen. Ook van zijn ploeggenootjes vraagt dat een aanpassing om dit te leren begrijpen, aangezien ze deze manier van denken minder worden aangeleerd.

In het buitenland zit futsal al dieper geworteld in de jeugdopleiding. Iedereen kijkt er naar de grote Spaanse voetbalacedemies, waar het snelle combinatievoetbal heel vaak met zaalvoetbal wordt aangeleerd. Het hoge aantal passes in balbezit in het Spaanse voetbal, dat is de filosofie van het futsal. Ik praatte er al over met Roberto Martinez en ook hij is voorstander van de combinatie veldvoetbal en futsal.

Waarom beide sporten niet te combineren zouden zijn, is mij een raadsel.

Vaak is het probleem: de vrees bij veldvoetbalclubs om spelertjes te verliezen, stel ik vast. Allerlei andere redenen, zoals ‘fysiek te belastend’, zijn denkpistes zonder enig bewijs.

Video: Martinez legt het belang van futsal uit

Bij veel elitejeugdopleidingen blijkt dat de focus nog te resultaatgericht is. De drang om te presteren is vaak zo groot dat er stereotiepen gecreëerd worden. Het is net dat wat die jonge talenten afremt om de uiteindelijke laatste (en grootste) stap nog te kunnen zetten: ze zijn te weinig vrijdenkend in spelsituaties onder druk.

Heel vaak kiezen ouders voor een opleiding bij clubs met een grote naam of een rijk palmares. Maar dat palmares staat eigenlijk los van de opleiding. Vandaar dat ook de beste futsalspelertjes worden weggeplukt bij hun futsalclub. Op dat moment worden ze gedwongen om te kiezen tussen het futsal en die succesvolle club. Maar kiezen blijft altijd verliezen voor zo’n kind.

Met een samenwerking met respect voor elkaars vakgebied zou het kind een minder eenzijdige, een bredere basis aangeleerd krijgen. En hoe breder de basis, hoe steiler de piramide kan worden. Als de clubs openstaan voor het belang van het kind, dan kunnen alle partijen daar wel bij varen. Met een goede communicatie tussen futsalclubs en elitejeugdopleidingen kan zo ’n samenwerking toch niet zo moeilijk zijn?

Als ik mij niet vergis werkt Genk al samen met een futsalclub uit Koersel en bestaat er ook bij Lierse een futsalproject. En Lille OSC onderhandelt momenteel met Squadra Mouscron over een samenwerking.

Wat je, tenslotte, ook ziet: laatrijpe spelertjes die zich na ontgoochelingen bij de eliteopleidingen herpakken in het futsal en nu hoge toppen scheren in het veldvoetbal. Zie bijvoorbeeld Sofiane Boufal bij Southampton, Mahrez bij Leicester en Anthony Knockaert bij Brighton. N’Golo Kanté werd in Frankrijk te licht bevonden voor het elitejeugdvoetbal maar speelt nu bij Chelsea en werd verkozen tot beste speler van de Premier League. Dat bewijst nogmaals dat jeugdopleiding het begeleiden van jeugd is, zonder enige garantie of theoretische bewijzen.