Expo: Koffers vol natuur

In Koffers vol natuur (***) in de Nationale Plantentuin in Meise toont men de plaatselijke biodiversiteit.

Het is hoogzomer: de ene keer kreunen we onder de zoele hitte, een andere keer schuilen we voor een storm. Mezen zijn al aan hun tweede of derde broedsel toe, oeverlopers zijn ’s nachts alweer op weg naar het noorden – de najaarstrek is begonnen. Vlinders zijn zeldzaam, maar het steenuiltje roept ’s avonds in de omliggende weiden en een glimworm glinstert tot diep in de nacht.

Geduld

Tom Linster, natuurfotograaf uit het West-Vlaamse Gullegem, heeft voor al onze beelden op papier, sprekende fotografische beelden in zijn verzameling. In Koffers vol natuur, een fenomenale fototentoonstelling (***) in de Nationale Plantentuin in Meise, toont hij op toegankelijke wijze wat natuurfotografie inhoudt. Een fotograaf moet vaak geduld oefenen, een natuurfotograaf nog veel meer.

We herinneren ons een documentaire uit de late jaren ’80 over een paartje visarenden waarin het geduld van de cameraman danig op de proef gesteld werd. Om het nest te kunnen filmen, maakte men lang vóór het koppeltje visarend uit het overwinteringsgebied terugkwam, een stelling op een respectabele afstand van het nest. Pas toen de jongen uit het ei kwamen, werd duidelijk dat men de stelling niet hoog genoeg had gemaakt en geen overtuigende shots van het nest gemaakt konden worden. Opnieuw beginnen kon pas het volgende jaar, want men kon niet het risico lopen om de stelling hoger te maken, en op die manier het nest te verstoren. Een jaar later, in het vroege voorjaar, krijgt de cameraman het nest dan toch beeldig in het vizier, maar een voorjaarsstorm vernielt de nestsite en de jongen worden dood op de grond teruggevonden. Opnieuw een jaar zonder resultaat. Tom Linster zal best wel soortgelijke verhalen kunnen opdissen.

Biodiversiteit

Omwille van het jaar van de biodiversiteit koos men in de Plantentuin voor een in omvang beperkte fototentoonstelling met vele verschillende kiekjes die iets van het plaatselijke natuurlijke leven oproepen. Linster trok door het domein en legde alles wat zich tussen grond en lucht bevond op de gevoelige plaat vast. Hij bracht een selectie van die arbeid in enkele kijkdozen samen. Via kijkgaten zien we thematisch gegroepeerde macrofoto’s van de biodiversiteit in Meise – de occasionele niet-Europese foto niet te na gesproken.

De thema’s hebben namen als “Samen leven”, “Met de voeten in het water”, “Smakelijk eten” of “Vruchten allerhande”. Telkenmale dekt die vlag de lading en zijn het de details die bijblijven: een wazige waterjuffer in de achtergrond, allerhande bladstructuren, vretende vlinderrupsjes, dotterbloemen of een waanzinnig mooie orchis. Men koos ervoor om geen didactische uitleg te voorzien. Hier spreekt het beeld, hier primeert de esthetiek en vindt men uitleg in de Plantentuin zelf. Maar waarom geen geleide wandeling doorheen de Plantentuin aan de hand van enkele van de vergaarde foto’s organiseren?

Het kratervormig uitzicht van korstmossen, galleneitjes op bladeren, Shetlandpony’s, rozenbottels, een tengere waterjuffer: er is veel te ontdekken in het biologische universum nabij Brussel. Linster houdt van decoratieve patronen in de natuur. Hij kiest eerder voor evenwicht, dan voor exuberantie. Elke foto is een plezier voor het oog, en minder gericht op het buikgevoel of op de uitdaging. We denken dat het soms net wat te braaf oogt, maar zien altijd het detaillistische oog en het talent voor compositie.

In zijn oeuvre gaat Linster ook soms de schilderkunstige toer op met perfect gekozen perspectief en wazige effecten. De foto’s van een kwal op het strand waarin ook de beweging van het getij vervat zit, zijn bijzonder knap. Linsters werk is toegankelijk zonder ooit toegevingen te doen op het vlak van de techniek. Koffers vol natuur is ludiek van opzet en toont stukjes natuur die velen nog nooit zagen.

Koffers vol natuur
Tot 24 oktober
Nationale Plantentuin van België
Domein van Bouchout
Nieuwelaan 38
1860 Meise
Website

Matthias Depoorter