Londen heeft een draconisch besparingsplan. Vooral de sociale sector en de openbare diensten moeten inleveren.

Een krant vergeleek de aanpak van het overheidstekort in het Verenigd Koninkrijk met het offensief waarmee Duitsland in 1940 de Benelux en Frankrijk onder de voet liep. De coalitie van Conservatieven en liberaal-democraten, die sinds deze zomer in Londen de dienst uitmaakt, wil het tekort op de begroting tegen 2015 van goed 11 procent van het bruto binnenlands product terugbrengen tot nauwelijks meer dan één procent. Chancellor of the Exchequer George Osborne stelde vorige week een plan voor dat de Britten pijn zal doen. Er is sprake van 34 miljard euro nieuwe belastingen en bijna 100 miljard besparingen.

De vergelijking met de blitzkrieg gaat niet helemaal op, want de besparingen komen voor de Britten niet als een verrassing. De financieel-economische crisis van de voorbije twee jaar heeft het Verenigd Koninkrijk zwaar getroffen. George Osborne en premier David Cameron, allebei stevig upper class, lieten ook snel weten dat ze de rijke Britten niet zouden sparen. Zo wordt de kinderbijslag boven een bepaalde inkomensgrens gewoon afgeschaft. Maar daar halen ze de miljarden niet die nodig zijn om hun cijfers te laten kloppen. Die moeten straks toch vooral van uitkeringstrekkers komen en van de openbare diensten. Het hele project moet niet alleen de overheidsfinanciën gezond maken. Het is tegelijk de bedoeling om de staat op de weegschaal te zetten. Het is in die zin ook een uitermate politiek project.

De regering gaat er zelf van uit dat het land tegen 2015 een half miljoen banen minder zal tellen in de overheidssector. De pensioenleeftijd gaat omhoog, het openbaar vervoer wordt duurder en studeren zal meer geld kosten. Afgezien van de gezondheidszorg en ontwikkelingshulp ontkomt geen enkel departement aan het hakmes. Grote ministeries zoals Justitie, Binnenlandse en Buitenlandse Zaken leveren tussen 20 en 30 procent in. De lokale besturen krijgen straks twee derde minder geld uit Londen. Critici vrezen dat de ingreep de economische groei zal afremmen. Anders dan de Europeanen gooien de Amerikanen forse overheidsinvesteringen in de strijd om de economie te stimuleren. Osborne rekent op de privésector om de motor te laten aanslaan en op de Nationale Bank om de geldpers te laten draaien. Dat op die manier inflatie wordt gecreëerd, neemt hij op de koop toe.

Het ziet er niet naar uit dat de Britten straks massaal de straat op zullen gaan. De Britse vakbonden hebben zich nooit hersteld van de oplawaai die ze in de jaren tachtig van Margaret Thatcher kregen. Bovendien zijn Britten ook geen Fransen. De toch niet bepaald rechtse Franse krant Le Monde prees de doortastende aanpak van ook hogere inkomens en middenklassen in Londen, op een manier die Franse politici nooit zouden durven.

Osborne en Cameron hoeven zich niet meteen zorgen te maken. Onderzoek leert dat 60 procent van de bevolking de besparingen als noodzakelijk accepteert. Alleen leider van de liberaal-democraten en vicepremier Nick Clegg lacht wat groen: deze besparingen stonden niet in zijn programma en zijn partij zakt in de peilingen weg. Toch is het ook een beetje cynisch om op de privésector te rekenen, terwijl precies het lichtzinnige gedrag van banken tot de situatie heeft geleid waarin het land is verzeild.

door Hubert van Humbeeck

De Britten willen niet alleen besparen. Ze willen ook de overheid ontvetten.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content