Rik Van Cauwelaert ging vorige week flink tekeer tegen Europa (‘Europa verdraagt geen nuances’, Van de redactie, Knack nr. 44). Het is bon ton om tegen Europa te zijn. Wie zich (met vaak goede redenen!) niet kan vinden in een Europese beslissing, stelt tegenwoordig de hele constructie in vraag. Wordt hier niet wat kort door de bocht gegaan? Wie niet tevreden is met het beleid van de Vlaamse regering, hoeft toch niet het Vlaams bestuursniveau als zodanig in vraag te stellen.

De stelling van Van Cauwelaert dat een Europees parlementslid minder macht heeft dan een Vlaams parlementslid is betwistbaar. De krijtlijnen waarbinnen Vlaamse politici in haast alle beleidsdomeinen moeten werken, worden rond het Schumanplein getekend. In tegenstelling tot de nationale parlementen, heeft het Europees parlement de voorbije jaren flink aan macht gewonnen. Het is niet meer de machteloze praatbarak van vroeger en heeft vandaag in de meeste dossiers een even beslissende stem als de ministerraden. Het lijkt erop dat de nieuwe grondwet die macht nog zal versterken.

Er zijn trouwens best wel controlemogelijkheden (ook buiten het traditionele parlementaire circuit) en de Europese agenda’s zijn niet zo verborgen als in het editoriaal gesuggereerd wordt. Althans niet méér verborgen dan de Belgische of Vlaamse agenda’s. Je moet ze echter willen zoeken of de pers moet er over berichten. Maar dat gebeurt niet omdat Europa niet ’tof’ is. Europa lijkt zich bezig te houden met problemen waar modale mensen niet van wakker liggen (boterprijzen, grensarbeiders). Voor het overige weet iedereen dat er veel fraude is en dat Europa in de wereld een mal figuur slaat. Dat Europa ook aan consumentenbescherming doet, over voedselveiligheid waakt, rusttijden voor vrachtwagenchauffeurs vastlegt of milieunormen oplegt die vaak strenger zijn dan de Vlaamse, weet men niet.

Het beeld dat van Europa bestaat, is dus niet bepaald fraai. Prodi is in alles het tegenbeeld van Stevaert en de Europese Noël Slangen moet nog worden uitgevonden.

Toch is Europa niet zoveel ingewikkelder dan de Belgische begroting, de banenconferentie of het proces-Cools. Europese besluitvorming is eenvoudig uit te leggen, zoals je ook het Belgisch politiek systeem correct in kleutertermen kan uitleggen, of er een doorwrocht academisch verhaal met veel voetnoten van kan maken.

Als een referendum ertoe bijdraagt dat een open debat wordt gevoerd over zin en onzin van Europa en de bevolking helder en correct geïnformeerd wordt over de werking van de Unie, verdient dat alle ondersteuning. Ondanks de pertinente gebreken, verbonden aan elk referendum.

Hendrik Vos, prof. Europese politiek aan de UGent.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content