Waar beginnen in de boeken van en over Brecht?

Ter gelegenheid van het Brecht-jaar 1998 is er natuurlijk veel verschenen in het Duits, en zelfs in andere talen. In de hoek van de marxistisch-linkse kritiek publiceerde de Britse professor Fredric Jameson een boek “Brecht and Method”. Jameson is bekend voor zijn dissectie van het postmodernisme als “de culturele logica van het laatkapitalisme”, en zijn werk over Brecht en zijn uitgangspunten zijn zeker het lezen waard, al kan men vrezen dat hij wat meer van zijn eigen systeem in Brecht geprojecteerd heeft dan er aanvankelijk was. Dat hij hem politieker gemaakt heeft dan hij was, en consequenter, en marxistischer: “Unlike fellow-travelers like Sartre, Brecht appeared to be the first genuinely Marxist artist who completed the originality of Marxism and the dialectic as a thought mode with its full originality (beyond the dreary predictabilities of socialist realism) as a new kind of aestetic.” Het zou dan de methode van Brecht zijn die hem zo marxistisch maakt, veeleer dan de inhoud – en dat valt dan mee, want die inhoud is vaak tegenstrijdig. Kan zijn, maar je moet het geloven om ermee te kunnen werken. Zou Brecht erin geloofd hebben?

Wat de uitgave van het werk in Nederlandse vertaling betreft, in de loop der jaren zijn een goed deel van de toneelstukken her en der verschenen. Dit jaar verscheen de derde druk van een verzamelbundel met “De verhalen”, dat zijn lange en korte prozaverhalen uit een heel schrijversleven: vroege Brecht en late Brecht, allemaal bijeen in een mooi en verwarrend samenleven. Ze zijn vertaald door M. en L. Coutinho, Martin Mooij en Ton Naaijkens.

In de reeks van kleine poëzieboekjes De mooiste van… verscheen pas ook “De mooiste van Brecht”. Dat is een bloemlezing van 58 gedichten, “samengebracht” door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem – met een inleiding van Prof. Dr. Daniël de Vin, die ook de selectie maakte. Dit is een heel aantrekkelijk boekje, ook al omdat het een tweetalige editie is waar de gedichten telkens in het oorspronkelijke Duits en in Nederlandse vertaling naast elkaar afgedrukt staan. Die vertalingen zijn overigens voortreffelijk. Ze zijn van Koen Stassijns, Ivo van Strijtem, Erik Derycke, Daniël de Vin, Stefaan van den Bremt, Brigitte Vanderlinden en Geert van Istendael. Dit is misschien waar men moet beginnen lezen.

Bertolt Brecht, “De verhalen”, Meulenhoff/Kritak, 406 blz.

Koen Stassijns en Ivo van Strijtem, “De mooiste van Brecht”,

Lannoo/Atlas, Tielt/Amsterdam, 162 blz.

Fredric Jameson, “Brecht and Method”, Verso, Londen, 186 blz.

S.V.E.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content