De schaamteloze doos van de Vlaamse Opera

Heeft de Vlaamse Opera in tijden van crises en dus van besparingen geen enkele gêne?

Ik kreeg vandaag een pakket thuis gestuurd. Meestal wip ik dan omhoog van pure blijdschap, maar dit keer heeft het pakket me mateloos geërgerd. Die ergernis is de aanleiding van dit schuinschrift.

Vooraf dit: ik houd erg veel van klassieke muziek en ik ben blij dat Vlaanderen een eigen Opera heeft. Dat Opera een duur machien is weten we, en toch kan Vlaanderen dat blijven bolwerken. Goed zo, al is het budget van onze Vlaamse Opera een stuk lager dan van de Munt, een federale culturele instelling, we moeten ons niet schamen.

De populisten onder ons kunnen zich ergeren aan de hoge kost van Opera, hoog voor het relatief weinige publiek dat wordt bereikt. Ik vind dat zelf helemaal geen criterium. Kunst kost nu eenmaal geld, en opera is een dure kunstvorm omdat er nu eenmaal veel uitvoerende kunstenaars en medewerkers bij betrokken zijn. Maar dat mag de cultuursector, en dus ook de opera niet beletten dat geld efficiënter aan te wenden. Voor alle duidelijkheid: ik pleit niet voor minder subsidie voor de Vlaamse Opera, of voor muziektheater in het algemeen, maar ook niet voor meer subsidie.

Ik wil wel dat er wordt gediscussieerd over welk soort muziektheater, welke soort opera we in Vlaanderen willen hebben. De Vlaamse Opera, die wel goede recensies haalt in de vakpers. is finaal een traditioneel operahuis. Het bespeelt daarenboven twee zalen, heeft een eigen orkest en koor, en brengt het ijzeren repertoire in montages met veel toeters en bellen. We zouden artistiek vernieuwender en origineler kunnen zijn met minder bombarie en minder geld, maar dan moeten we af van de traditie.

Een nieuwe opera-aanpak zou ook wel een stevige brug kunnen slaan naar een nieuw en jong publiek voor muziektheater. Maar dat is blijkbaar een keuze die in Vlaanderen heel moeilijk ligt. Idem voor een samenwerking met de andere Vlaamse orkesten en met hedendaagse theater- en dansgezelschappen.

Ik zou het dus hebben over dat pak dat vandaag tot mijn verbazing aan mijn voordeur werd door het koerierbedrijf TNT. Het bleek afkomstig te zijn van de Vlaamse Opera. Aan wie allemaal gestuurd is, weet ik niet, maar ik denk dat iedereen die iets met de financiering van dit huis te maken heeft, ontvanger mag zijn. Het is een relatiegeschenk om u tegen te zeggen. Het is een mooie grijze doos van pakweg 30 x 25 x 6 cm met allerlei spullen in:
– een CD ‘mijn Oriënt’ met fragmenten van de Opera’s van volgend seizoen

– het programmaboek ‘mijn Oriënt’ van volgend seizoen (160 pagina’s)

– het programmaboek van ‘Peter Grimes’ van Benjamin Britten

– de programmabrochure van het concert ‘Van mens en zee’

– een recensiebundel

– twee magazines van de Vlaamse opera

– een luxueuze sponsormap

– diverse kleinere drukwerken

En vooral zit er in de doos een brief van de voorzitter van de Vlaamse Opera waarin hij zijn bezorgdheid uitdrukt over de Opera. Hij haalt de volgend elementen aan:

– de blijvende impasse rond het beheer en vooral het onderhoud van de beide gebouwen in Gent en Antwerpen. Daarin stelt hij dat de gebouwen helemaal niet in goede staat zijn en er stevig aan gewerkt moet worden;

– de noodzakelijke uitbreiding van het personeelsbestand, aldus de voorzitter, vooral in het orkest en het technisch departement;

– de besparingen die om budgettaire redenen door de Vlaamse regering werden opgelegd, op basis van het hanteren van de ‘kaasschaaf’, gelijk voor alle instellingen dus.

Verder steekt er een summiere tabel in de doos, een tabel die moet aantonen hoe hoog de eigen inkomsten van de Opera zijn in vergelijking tot de andere grote Vlaamse instellingen. Uit de tabel blijkt ook, maar daar zwijgt de voorzitter zedig over, dat de loonlast in drie jaar tijd met 20 procent steeg (tot 14, 7 miljoen euro) en dat het personeelsbestand toenam met 40 eenheden (tot 297). Van mij mag het allemaal … maar heeft de Vlaamse Opera in tijden van crises en dus van besparingen geen enkele gêne? De doos is poepchique en wellicht ook peperduur. Dat zou me niet kunnen schelen, behalve als ze betaald is met subsidiegeld. En behalve als de voorzitter niet zou mekkeren over de opgelegde besparingen.
Ik vraag me af of de Vlaamse Opera met dit soort public relations niet precies het omgekeerde effect bereikt? Bij mij – en ik mag mezelf niet beschouwen als een cultuurbarbaar – is dat inderdaad zo. Er is blijkbaar nog veel vet op de soep. Of heb ik het dan toch helemaal verkeerd voor?


Bart Caron

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content