INFO : De auteur is oud-redacteur van Knack.
Het is dweilen met de kraan open. Dat nieuwe systeem om de werklozen op hun ijver om te werken te controleren, dat de voormalige minister van Werk Frank Vandenbroucke (SP.A) in een academische bui bedacht, leidt tot niets. Laten we wel wezen: de overgrote meerderheid van de werklozen is werkzoekend en zij die dat niet zijn, hoeven niet direct sociale fraudeurs te heten. Het zijn beoefenaars van sociale spitstechnologie naar analogie van de hoog gewaardeerde fiscale spitstechnologie in de economische omgang. In een nukkige bui kondigde VLD-fractieleider Rik Daems niet lang geleden de oorlog tegen de sociale fraude aan. Niks van terechtgekomen, zijn vrienden maanden hem tot discretie, de strijd tegen de sociale fraude loopt gênant samen met een megaoperatie als de fiscale amnestie.
Niettemin is werklozen een beetje naar de arbeidsmarkt stuwen niet nutteloos. Maar dat kan nooit echt controle op hun beschikbaarheid worden. Nu moeten werklozen de bemiddelingsdiensten komen uitleggen dat zij voldoende solliciteren of opleiding volgen om makkelijker een baan te vinden. Omdat er zoveel zijn, is men begonnen met de jongeren. Minister van Werk Freya Van den Bossche (SP.A) toont zich tevreden over het resultaat. Van de 95.000 ‘gevallen’ kregen er amper een 2700 een soort waarschuwing en slechts 730 werden gesanctioneerd. De anderen werken of hopen dat snel te kunnen doen. De misbruikcoëfficiënt staat op 3,5 procent. Redelijk toch.
Maar daarmee heeft die enorme inspanning – en het wordt nog erger als de dertigers en de veertigers de screening moeten passeren – niemand van de 600.000 werkzoekenden aan een baan geholpen. Rond het Brusselse de Brouckèreplein zijn er een dozijn uitzendkantoren. Het frustreert te zien hoeveel mensen er hengelen naar een baantje – en in de meeste gevallen wandelen worden gestuurd met een papiertje om hun beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt te bewijzen. De opleidingscentra van de regionale bemiddelingsdiensten zitten barstensvol, vaak zijn er wachtlijsten. Maar banen voor de werklozen zijn er bitter weinig. Het is niet gek van de Waalse arbeidsbemiddelaar Forem om werklozen geen individuele werkaanbiedingen meer te geven. Geen enkele onderneming speelt lang mee met een bemiddelaar die tientallen of zelfs honderden sollicitanten op een vacature afstuurt.
Eerste minister Guy Verhofstadt toont zich van zijn meest optimistische kant als hij waarschuwt voor een tekort aan arbeiders op de arbeidsmarkt. Weinigen begrijpen hem, zoals zelfs ondernemers die klagen over het brugpensioen, niet zien met welk mirakel de arbeidsparticipatie van de ouderen omhoog kan. Er is quantummechanica nodig om de studies te snappen die honderdduizenden werklozen tot werken aanmanen.
Meer scholing en opleiding is zo’n dooddoener. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroeps-opleiding gelooft er ook al niet meer in. Knelpuntberoepen waarvoor geen mensen worden gevonden, ze bestaan. Maar een recente studie leert dat ondernemingen steeds hogere opleidingseisen stellen, ook voor laaggeschoolden. Er steekt een wetmatigheid in: hoe meer werkzoekenden hoe strenger hun aanwervingsvereisten.
Tenzij werklozen, zoals sommigen prediken, na enige tijd naar het goedkopere OCMW worden overgeheveld, is er voor de werkloosheid maar één oplossing: meer werk. Dat komt niet van controle op en begeleiding van werklozen. Intussen heeft het vele uitkeringsgeld een verdienste. Het schept koopkracht en smeert de economie.
Guido Despiegelaere
