Roland Jooris – De contouren van het verstrijken

Hoge, kaarsrechte bomen sieren de in vale grijstinten uitgevoerde kaft van De contouren van het verstrijken, de nieuwe bundel van Roland Jooris.

Hoge, kaarsrechte bomen sieren de in vale grijstinten uitgevoerde kaft van De contouren van het verstrijken, de nieuwe bundel van Roland Jooris.

De vorm van de gedichten is nog steeds verticaal, maar de Roland Jooris zoals wij hem het liefst herinneren – de dichter die dacht als een schilder, de man die gras weer gras wilde laten zijn – is in geen velden of wegen te bekennen.

De eerste strofe van het eerste gedicht, dat gaat over het ambacht van de dichter, luidt als volgt:
Beeldspraak
muilkorft
zijn mond die zich
volpropt met wat hij
hardhorig aan stilte
ontzegt.

Destijds zette Jooris zich af tegen de verzen als vensterloze, hermetisch afgesloten huizen van de generatie dichters voor hem. Nu lijkt het alsof hij zijn eigen huis aan het dichtspijkeren is.

Deze poëzie roept niet meer als vanzelf een bijpassend plaatje op; het beeld van weleer wordt door de beeldspraak aan het oog onttrokken. Tweede strofe van hetzelfde gedicht:
Zijn werk is een gebaar
dat zich wegkapt, een
sprakeloos houwen in
nog stenige taal.

Roland Jooris is nog steeds de dichter van het knippen, gummen en hakken, alleen hakte hij vroeger om te tonen, nu om te verhullen. De vele termen uit de muziek, de meest vluchtige van alle kunsten, wijzen op een verhoogde aandacht voor (dixit de achterplattekst) het ‘nakende verdwijnen’.

Maar omdat het mooiste gedicht in deze bundel het langste en het breedste is, adviseren wij Roland Jooris om tegen dat verdwijnen in de tegenaanval te gaan, en het in zijn volgende bundel over een andere boeg te gooien: breedspraak in plaats van beeldspraak.

Laat je eens gaan, man! Maak eens volzinnen, verdorie! Kom op met al die jarenlang weggevlakte, ingeslikte en opgekropte woorden.

Roland Jooris, De contouren van het verstrijken.
Uitgeverij: Querido, Amsterdam
Aantal pagina’s: 56
ISBN: 978-90-214-3454-4

Philip Hoorne