‘Succesvol migratiebeleid is selectief aan de voordeur, ondersteunend in de hal en inclusief in de living’

‘Een verdeelde samenleving is een onveilige samenleving’, schrijven Maggie De Block en Bart Somers over ‘de drie stapstenen naar een succesvol migratie- en integratiebeleid’.

Het debat over migratie en integratie verloopt vaak op het scherpst van de snee. Nuances ontbreken, mensen worden al te vaak over dezelfde kam geschoren en in hokjes geduwd. Dat betreuren we. Wij liberalen staan voor een kordate, maar ook humane visie op asiel, migratie en integratie. We zijn niet blind voor de angst en de onzekerheid bij mensen. Of voor de uitdagingen en problemen die migratie met zich mee brengen. Natuurlijk zijn die er. Maar we geloven ook in de kracht van nieuwkomers om bij te dragen aan onze economie en welvaart.

Loop door onze steden en je ziet ze, de vele doeners met verschillende achtergronden. De bouwvakker, de bakker, maar ook de advocaat en de consultant. Wie alle mensen met een migratieachtergrond nog steeds bestempelt als profiteurs, moet zijn virtuele facebookwereld dringend verlaten en eens buiten komen. In de echte wereld.

Succesvol migratiebeleid is selectief aan de voordeur, ondersteunend in de hal en inclusief in de living.

Een heldere visie op migratie begint per definitie bij de vraag wie we willen en kunnen binnen laten. Aan de voordeur dus. Wie mag er in en wie niet. Daar moeten we streng en selectief zijn. Wie op de vlucht is voor oorlog en vervolging beschermen we. Maar wie een nee krijgt, moet onverbiddelijk terug. We laten dus niet toe dat men procedures misbruikt of rekt in de hoop van een ‘nee’ een ‘ja’ te maken. Wie daaraan toegeeft, die ondergraaft het hele asielsysteem. Er is vooral ook nood aan een betere Europese aanpak. Wie gelooft dat we als klein land migratie alleen onder controle krijgen, maakt mensen blaasjes wijs. We moeten samen de buitengrenzen bewaken, zodat onze binnengrenzen kunnen openblijven. Vluchtelingen moeten ook aan die buitengrenzen hun aanvraag kunnen doen en daar worden opgevangen.

Selectief zijn we ook voor mensen die via gezinshereniging naar ons land willen komen. Het recht op gezinsleven is een mensenrecht, maar als samenleving mogen we wel verwachten dat wie naar hier komt, hier ook op eigen benen kan staan en hier kan bijdragen. Daarom wil Open Vld verder gaan in de eisen die we stellen voor wie familieleden wil laten overkomen. We geven wel meer ruimte voor economische migratie. Concreet willen we een Europees blue card systeem naar Canadees en Amerikaans voorbeeld. Het kan de lidstaten toelaten enkel de geschikte arbeidskrachten aan te trekken om hun economieën en vergrijzende samenlevingen te versterken.

We moeten dus selectief zijn aan onze voordeur. De volgende stap is de mensen die we toelaten en die bij wijze van spreken nu in onze hal staan, beter te begeleiden en te ondersteunen. Hen de instrumenten, kansen en vaardigheden geven om op eigen benen te staan. Aan het werk te gaan en zo hun eigen toekomst vorm te geven. De Vlaamse inburgeringstrajecten die destijds door de liberalen werden verplicht, zijn daarbij cruciaal. Zo kunnen nieuwkomers onze taal leren en toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. Het is alleen jammer dat we vandaag moeten vaststellen dat ongeveer 1.700 nieuwkomers soms langer dan een jaar moeten wachten om te kunnen starten. Dit is een fout signaal. Die wachtlijsten moeten weggewerkt en we willen nog meer nadruk leggen op een begeleiding naar een job.

Tenslotte zijn er de nieuwkomers die al lang niet meer nieuw zijn. Die hier al veel jaren wonen. Of hier zelfs geboren zijn. Die staan niet meer aan de voordeur of in de hal. Zij leven al in hun eigen woonkamer. En zij verwachten eigenlijk maar één ding: dat we hen geen aparte behandeling geven, maar gewoon de ruimte en de mogelijkheden om vooruit te geraken. Hier gaat het niet meer over integreren. Hier gaat het gewoon om samenleven, met respect voor de rechtsstaat, de spelregels en normen die we allemaal delen.

Onze samenleving bestaat niet uit gemeenschappen, maar uit mensen die allemaal vooruit willen gaan.

Dat betekent dat we ingaan tegen de segregatie en het hokjesdenken in onze samenleving. Al te vaak leven we naast elkaar in plaats van met elkaar. Elk in zijn eigen gemeenschap of groep. Zonder interactie met mensen uit andere groepen. Dat is nefast. Het leidt tot wederzijds onbegrip en onbehagen. En zelfs onveiligheid. Een verdeelde samenleving is een onveilige samenleving.

Het antwoord is een bij uitstek liberaal antwoord. We gaan resoluut in tegen het groepsdenken. Onze samenleving bestaat niet uit gemeenschappen, maar uit mensen die allemaal vooruit willen gaan. We geven iedereen daartoe een eerlijke kans. Zonder racisme en discriminatie. Niet op straat, niet op de werkvloer, niet op de huurmarkt. Nergens. Voor ons liberalen telt niet je afkomst. Voor ons telt enkel je toekomst.

En daarmee komen we terug bij de essentie van onze visie op migratie. Selectief aan de voordeur, ondersteunend in de hal en inclusief in de living. Drie stapstenen naar een succesvol migratie- en integratiebeleid. Een heldere, kordate visie die steeds respectvol is.

Maggie De Block is minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, en van Asiel en Migratie.

Bart Somers is fractieleider voor Open VLD in het Vlaams Parlement en burgemeester van Mechelen.