Stevenen we door de oorlog in Oekraïne af op een stagflatie of zelfs een recessie? En wat doen we het best met ons spaargeld? Vier hoofdeconomen antwoorden. ‘Je woning isoleren is misschien wel de beste belegging.’
De Nationale Bank kwam vorige week met verrassend positief nieuws: ze verwacht dat de Belgische economie de eerste drie maanden van 2022 met 0,6 procent zal groeien. Eind vorig jaar dacht ze nog aan een economische groei van slechts 0,2 procent en door de oorlog in Oekraïne verwachtte iedereen nu een nog lager cijfer. Maar volgens de Nationale Bank wegen ‘de verbeterde gezondheidssituatie en de beginnende normalisering van de aanvoerketens’ zwaarder door dan de stijgende energieprijzen.
‘Ik zou toch wat voorzichtiger zijn’, zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING vanuit Duitsland. ‘De oorlog zit nog niet echt in de cijfers van de Nationale Bank. Ik vrees dat Europa richting stagflatie evolueert: een stagnerende economische groei met een hoge inflatie. De energieprijzen zullen niet fel dalen. Dat betekent hogere kosten voor huishoudens en bedrijven. De sancties tegen Rusland zullen nog lang aanhouden. We zien opnieuw problemen in de aanvoer, bedrijven krijgen het weer moeilijk om voldoende te produceren. En er is grote onzekerheid over de toekomst, met als gevolg dat bedrijven minder investeren en huishoudens minder consumeren. Daarom verwacht ik dat de economie niet veel zal groeien. Maar het is te vroeg om te zeggen of de groei één of nul procent wordt. Zelfs een krimp acht ik mogelijk.’
Cryptomunten zijn niet het virtuele goud.
‘Er wordt doorgaans al te snel gesproken over stagflatie en recessie’, vindt Hans Bevers, hoofdeconoom bij Degroof Petercam. ‘Er zijn op dit moment krachten aan het werk die kunnen leiden tot stagflatie, maar alles hangt af van hoe de oorlog evolueert. Toen corona wegdeemsterde, zagen we de economie snel en fel opveren. De werkloosheid is historisch laag. De hoge inflatie wordt in België voor een groot deel gecounterd door de automatische indexering van de lonen en uitkeringen. Mensen blijven reizen, uit eten gaan, een nieuwe keuken installeren en noem maar op. Bedrijven gooien hun investeringsplannen niet radicaal om en blijven aanwerven. Ja, iedereen wordt voorzichtiger door de oorlog, maar ik zie toch ook veerkracht.’
‘De Europese economie zal dit jaar niet met 4 procent groeien, zoals eerder voorspeld, maar toch nog met 2 tot 2,5 procent’, gaat Bevers voort. ‘En de inflatie zal ook afnemen in de tweede jaarhelft, weliswaar veel minder dan verwacht.’ Véronique Goossens, hoofdeconoom bij Belfius, sluit zich daarbij aan en rekent dit jaar op een groei van 2,6 procent in België, ‘nog altijd flink boven de trend van de laatste jaren’, en op een inflatie van 6 procent ‘die een hele tijd zal aanhouden’.
Alle hoofdeconomen zijn het er wel over eens dat de oorlog voor een structurele verandering in de economische wereld zorgt. Brzeski: ‘Europa zal de volgende jaren lijden onder de oorlog, de Europese concurrentiekracht zal dalen. De VS en China zullen relatief profiteren van de oorlog, die economieën zullen er sterker uitkomen dan Europa.’ Erik Joly, hoofdeconoom bij ABN Amro: ‘De Europese economie zal harder lijden onder de oorlog in Oekraïne dan bijvoorbeeld de Amerikaanse. Want niet alleen wordt Amerika minder direct getroffen, het beschikt ook zelf over meer olie.’
Veilige haven
In 2021 werd er weer veel vers geld op de spaarboekjes geplaatst. Volgens zakenkrant De Tijd staat er nu iets meer dan 300 miljard euro op spaarrekeningen. Joly denkt dat we de komende tijd nog meer zullen sparen: ‘Als het spannender wordt, is dat een natuurlijke reflex.’ Maar tegelijkertijd wijzen de economen erop dat sparen niet voor iedereen weggelegd zal zijn. Brzeski: ‘Sommige mensen zullen hun spaargeld moeten aanspreken om het verlies aan koopkracht en de hoge energieprijzen op te vangen.’
‘Maar als je kunt sparen, is het dan wel verstandig om veel geld op je spaarboekje te zetten?’ vraagt Joly zich af. ‘Volgens de ijzeren spaarwet moet je zo’n zes maanden van je inkomen als reserve op een spaarboekje hebben staan. Mensen die dat kunnen, trekken dat nu misschien op met twee of drie maanden. Maar je krijgt slechts 0,11 procent rente en als de inflatie 6 procent bedraagt, wil dat zeggen dat je geld op het spaarboekje bijna 6 procent aan koopkracht verliest.’ Goossens: ‘Een grote berg geld op je spaarboekje is geen goed idee. Het wordt met de hoge inflatie meer aangevreten dan ooit en dat zal niet snel veranderen.’
Als je tien jaar niet naar je spaargeld hoeft te kijken, kun je nu zeker aandelen kopen.
Over de beste alternatieven voor het spaarboekje zijn de hoofdeconomen zeer voorzichtig. Ze beklemtonen dat ‘iedereen zijn eigen rekening moet maken’. Brzeski: ‘De onzekerheid op korte termijn is groot. Alleen als je zin hebt om veel risico te nemen kun je nu aandelen kopen, maar houd er rekening mee dat de koersen flink kunnen dalen. Voor de rest geldt nu meer dan ooit de algemene wijsheid: spreid je beleggingen. De voorbije jaren klonk het verhaal dat je je aankopen moest spreiden over verschillende sectoren van de economie, nu zou ik meer kijken naar de regio’s.’
‘Als je tien jaar niet naar je spaargeld hoeft te kijken, kun je nu zeker aandelen kopen’, meent Bevers. ‘Daarbij is spreiding zeer belangrijk, zowel in regio’s, bedrijven als munten. De dollar en de Zwitserse frank deden de voorbije weken goed hun werk als veilige haven.’ Goossens: ‘Ik zou zeer voorzichtig zijn en oog hebben voor sterke merken: zij kunnen de hogere kosten makkelijker doorrekenen aan de consumenten en zullen minder geld verliezen door de oorlog.’
En wat met goud, de traditionele ‘veilige haven’ in oorlogstijd? Joly: ‘Goud is alleen maar goed in extreme omstandigheden en bij superinflatie. De kans is groot dat de goudprijs zakt als het conflict onder controle komt.’ Bevers: ‘Goud is een verzekeringsinstrument, geen beleggingsproduct. En de prijs van het goud is al fel gestegen. Tegenwoordig betaal je zo’n 2000 dollar voor een ounce goud, wat volgens de traditionele schema’s 200 dollar te veel is.’ Brzeski: ‘Goud hoort in een gediversifieerde beleggingsportefeuille, maar ik zou er nu alleen instappen als je uitgaat van een worstcasescenario.’
Virtueel goud
En wat met cryptomunten zoals bitcoin, die soms worden voorgesteld als ‘het nieuwe goud’? ‘De koersen van de cryptomunten zijn sterk gedaald’, zegt Joly. ‘Ze zijn niet het virtuele goud. Ik zie dat vooral jongeren cryptomunten kopen. Ze beseffen wel dat het geld op een spaarboekje minder waard wordt, maar ze maken de verkeerde keuze door hun geld te steken in cryptomunten. Niemand kan zeggen wat de intrinsieke waarde is van zulke munten. De cryptomarkt is bovendien niet transparant en wordt gemanipuleerd.’ De hoofdeconomen zijn het roerend eens: ‘Blijf ver weg van cryptomunten’, zoals Goossens het formuleert.
En wat met vastgoed? ‘Een eigen woning moet de eerste component van je vermogen zijn’, zegt Joly. ‘De hypothecaire rente is nog altijd laag en vastgoed is een manier om te ontsnappen aan de hoge inflatie.’ Goossens: ‘Het klopt wel dat de vastgoedprijzen zeer hoog zijn, maar ga je wachten tot die zakken? Misschien kun je dan nog lang wachten. Nee, een lening die je kunt afbetalen is in tijden van hoge inflatie interessant.’
Bevers gooit het nog over een andere boeg en denkt in de eerste plaats aan investeringen in onze persoonlijke ontwikkeling. ‘Dat kan via cultuur, onderwijs, bijscholing, sport, reizen en noem maar op. En als je voldoende centen hebt, denk er dan zeker over na om je woning beter te isoleren, zonnepanelen te plaatsen of een warmtepomp te installeren. De energiekosten zullen hoog blijven, dus dat zijn misschien wel de beste beleggingen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
