Vrije Tribune

‘Sociale dumping in de IT: wat de EU kan, moet België ook kunnen’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Sociale dumping in de IT moet niet onderdoen voor de bouw, schrijft Erwin De Deyn van bediendevakbond BBTK. ‘De Indiërs hebben een lager loon en minder sociale rechten, terwijl de loon-en arbeidsvoorwaarden in de hele sector onder druk komen te staan.’

Als het goed is, mag het ook gezegd worden. De strijd is uiteraard allerminst gestreden, denk maar aan de (tijdelijke) uitsluiting van de transportsector, toch is het akkoord tussen de ministers van Werk een voorzichtige stap in de goede richting. Europa zou vanaf 2021 de maximale duur voor detachering verlagen van 24 naar 18 maanden. Het loon waarop die uitgezonden werknemers recht hebben, wordt ook uitgebreid. Op voorstel van EU-commissaris Marianne Thyssen.

Sociale dumping in de IT: wat de EU kan, moet België ook kunnen

Toch is er een merkwaardige paradox. Ook de interne, Belgische regels rond detachering en arbeidskaarten creëren sociale dumping. Neem nu de IT-sector met zijn uitgezonden arbeidskrachten uit India. Als de EU stappen onderneemt, kan België niet achterblijven. Niet? Een kort relaas.

Lose-losesituatie

3 november 2006, New Delhi. Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders ondertekent een ambitieus akkoord met India. Het verdrag regelt de socialezekerheidsrechten voor migrerende werknemers. Artikel 8.2 doet onder specialisten de nodige stof opwaaien.

Gedurende vijf jaar kunnen Indische werkkrachten worden ‘gedetacheerd’ in België. In mensentaal, gedurende vijf jaar kan iemand met een Indisch contract tijdelijk worden uitgezonden naar ons land. Ter vergelijking, in Europa is die maximale termijn nu twee jaar en vanaf 2021 waarschijnlijk anderhalf jaar. De werkgever betaalt ondertussen de socialezekerheidsbijdrage in India. Ze houden als het ware hun Indisch contract. Een lose-losesituatie voor Indische en Belgische werknemers. Lagere lonen, minder sociale bescherming.

Bij herstructureringen bij ATOS en Tech Mahindra lijken Belgische werknemers systematisch te worden vervangen door goedkopere Indiërs.

Dat klaagde de bediendevakbond BBTK aan op de actie tegen sociale dumping op 24 maart 2017. Hoe krijgt de sociale dumping in de IT vorm? Bij herstructureringen bij ATOS en Tech Mahindra lijken Belgische werknemers systematisch te worden vervangen door goedkopere Indiërs. Die bedrijven misbruiken de Belgische regels voor arbeidskaarten en detachering. Een woordje uitleg.

Loondumping

De arbeidskaart, relatief onbekend voor de modale Belg. Binnen de Europese Unie heerst er vrij verkeer van werknemers. Voor niet-Europese werknemers is de arbeidskaart een must. Het is in de regel de werkgever die de arbeidsvergunning aanvraagt, de zogenaamde arbeidskaart type B. Daar ligt het eerste probleem.

De voorwaarden voor de toekenning van zo’n arbeidskaart zetten de deur open voor loondumping. Voor hoogopgeleiden moet enkel een minimale brutoverloning van €40.124 worden gerespecteerd, een stuk onder het gemiddelde in de sector. En, er is geen arbeidsmarkttoets. De werkgever moet niet aantonen dat er geen geschikte profielen zijn op de Belgische arbeidsmarkt.

Bij ATOS en Tech Mahindra is het resultaat ronduit cynisch. Bij een herstructurering krijgen Belgische werknemers de bons en worden ze vervangen voor Indiërs die vooral slechter betaald worden. De BBTK kon enkele van die contracten bemachtigen en constateerde dat veel Indiërs exact €40.124 worden betaald. Het wettelijk minimum.

Verviervoudiging gedetacheerde Indiërs op tien jaar

Ten tweede, de detachering. Ondertussen zijn ze met 4462, de ’tijdelijk uitgezonden’ arbeidskrachten uit het land van Ganesh en Shiva. De BBTK becijferde op basis van officiële LIMOSA-data dat dat aantal verviervoudigde in tien jaar tijd.

Deze Indiërs werken quasi uitsluitend in de Belgische IT-sector. Indische contracten zijn in de sector booming business. Voor hen blijft de Indische sociale zekerheid van toepassing. Sommige zaken – zoals medische verzorging – zijn geregeld in het verdrag, maar laat ons eerlijk zijn: de meeste Indiërs zouden heel graag aangesloten worden bij de Belgische sociale zekerheid.

De Indiërs hebben een lager loon en minder sociale rechten, terwijl de loon-en arbeidsvoorwaarden in de hele sector onder druk komen te staan.

De werkgever vaart ondertussen wel. De sociale zekerheidsbijdrage in India ligt op 12 procent, een stuk onder het reëel Belgisch percentage van ongeveer 27 procent. De combinatie van de arbeidskaarten en de detacheringsrechten leidt volgens onze schattingen tot een loonkostbesparing die kan oplopen tot 30 procent. De Indiërs hebben een lager loon en minder sociale rechten, terwijl de loon-en arbeidsvoorwaarden in de hele sector onder druk komen te staan.

‘België kan niet achterblijven’

Op Europees niveau slagen Marianne Thyssen en Kris Peeters erin om kleine stappen vooruit te zetten in de strijd tegen sociale dumping: een kortere detacheringsduur en een ruimer loonbegrip. België kan niet achterblijven. Voor de sociale dumping met Indiërs in de IT, is niet Europa de oorzaak van alle kwalen, maar de interne Belgische regels: een bilateraal verdrag en de regels rond arbeidskaarten. Wat de EU kan, moet België ook kunnen. Niet?

Wij stellen concreet een driesprong voor. Allereerst, de minimale verloning voor de arbeidskaart hoogopgeleid moet worden opgetrokken. €40.124 ligt nu een stuk onder het gemiddelde in de sector.

Ten tweede, kan voor onze vakbond een arbeidskaart enkel worden toegekend als er geen geschikte profielen zijn op de Belgische arbeidsmarkt. De herstructureringen bij ATOS en Tech Mahindra waren ronduit cynisch.

En ten slotte, evaluatie van het socialezekerheidsverdrag met India. ‘Tijdelijke uitzendingen’ van vijf jaar zetten de deur wagenwijd open voor misbruik. Beste Kris Peeters en Maggie De Block, ook in België is er nog werk aan de winkel.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content