Reacties op het (non-)besluit over de kernuitstap: ‘Regering kiest voluit voor plan A’ (Almaci)
Met haar beslissingen in het energiedossier, kiest de federale regering voluit voor plan A, zegt Groen-voorzitster Meyrem Almaci. Een bloemlezing van de reacties uit de politiek en de bedrijfswereld op het besluit van over de kernuitstap.
Met haar beslissingen van afgelopen nacht in het energiedossier, kiest de federale regering voluit voor plan A. Dat zegt Groen-voorzitster Meyrem Almaci. ‘Terwijl in het verleden beslissingen op de lange baan werden geschoven, zet deze regering concrete stappen vooruit en zorgt ze bovendien voor een toekomstvisie richting 2030 en 2050. De facto is hiermee gekozen voor de kernuitstap’, aldus Almaci.
Terwijl coalitiepartner MR er duidelijk een andere lezing van het akkoord op nahoudt, vindt Almaci dat het energiedossier na 20 jaar stilstand, eindelijk gedeblokkeerd is geraakt. ‘In de gegeven omstandigheden kiest de Vivaldiregering vandaag voor het best mogelijke scenario, met de beste garanties wat betreft prijs, bevoorradingszekerheid en klimaat.’
Het is volgens de partijgenote van minister van Energie Tinne Van der Straeten ‘voluit’ een keuze voor plan A: de volledige kernuitstap in 2025 waarbij het CRM-investeringsmechanisme de vervangcapaciteit moet garanderen om de weggevallen elektriciteit uit de kerncentrales moet opvangen, vooral met gascentrales. ‘Dat plan A wordt versterkt, verankerd in de wet en geoperationaliseerd. Dat is een belangrijke stap vooruit voor ons land’, vindt Almaci. ‘Twintig jaar besluitloosheid maakt plaats voor daadkracht.’
Ze benadrukt dat de versnelling naar veilige, betrouwbare en volledig hernieuwbare energie nu is ingezet. En dat is goed nieuws voor de consument, want het is de enige energiebron die in de toekomst goedkoper zal worden, benadrukt de groene voorzitster. ‘Ook voor de spelers op de energiemarkt is dit positief nieuws. Eindelijk komt er zekerheid en rust op de energiemarkt, iets waar investeerders al lang om vroegen.’
Ook Georges Gilkinet, vicepremier van zusterpartij Ecolo, reageert tevreden op de beslissingen van het kernkabinet, want die vormen een nieuwe stap naar de energieswitch die de Vivaldiregering nastreeft. ‘Er is een oplossing gevonden om de nodige energiecapaciteit te garanderen op de markt. De nucleaire provisies van Engie moeten worden overgezet naar België om de ontmanteling van de kerncentrales te financieren. En er wordt een kader gecreëerd om de energie van de toekomst duurzaam en koolstofvrij te ontwikkelen.’
Er is nog werk aan de winkel, beseft vicepremier Gilkinet, maar toch wijzen de beslissingen ons land, onze bedrijven en al onze burgers volgens hem de weg naar een groene en hernieuwbare energietoekomst. Hij herinnert daarbij aan eerdere beslissingen rond de ontwikkeling van windturbines en het energie-eiland in de Noordzee, de onderzeese kabel met Denemarken en de alternatieven die via de CRM-veiling werden gevonden.
Lees meer politieke reacties: ‘Dit gaat om politieke trofeeën’
Werkgevers: bezorgdheid niet weg
De werkgeverorganisaties reageren met gemengde gevoelens op het uitstel van de definitieve beslissing omtrent de kernuitstap. ‘Dat neemt onze bezorgdheden niet weg’, klinkt het bij VBO, Voka, Unizo, UWE, Beci, UCM en Boerenbond in een gezamenlijk persbericht.
De federale regering wilde nog voor Kerstmis de knoop doorhakken over de kernuitstap. Maar die definitieve beslissing wordt nu uitgesteld naar 18 maart. In de komende weken worden zowel plan A (kernuitstap) als plan B (nucleaire verlenging) parallel voorbereid. De werkgevers vragen explicitiet alle pistes grondig te onderzoeken en voor te bereiden.
‘De sterke bezorgdheden van de bedrijfswereld over de bevoorradingszekerheid, de prijs, de geopolitieke afhankelijkheid en het duurzame karakter van onze energievoorziening blijven onverminderd bestaan’, klinkt het bij de organisaties. ‘Het uitstel van een definitieve beslissing naar het voorjaar van 2022 neemt die bezorgdheden niet weg.’
De werkgeversorganisaties ondersteunen de beslissing van het kernkabinet om nieuwe nucleaire technologie in de toekomst mogelijk te maken in België en vragen om dat ook wettelijk te verankeren. Tegelijkertijd vragen ze om het aandeel hernieuwbare energie in de energieproductie sterk op te drijven en hiervoor op federaal en gewestniveau het juiste kader te scheppen.
Milieuorganisaties: ‘Kernuitstap is onvermijdelijk
Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Inter-Environnement Wallonie benadrukken dat de kernuitstap volledig uitvoeren ‘de enige mogelijke weg vooruit is’. Nu de regering de optie van een levensduurverlenging van de twee jongste kerncentrales openhoudt als ‘back-up van de back-up’, beklemtonen de milieuorganisaties dat een levensduurverlenging voor Doel 4 en Tihange 3 de nucleaire veiligheid en de bevoorradingszekerheid ernstig in het gedrang zou brengen. ‘Het zou bovendien de deur openzetten voor jarenlange juridische procedures’, klinkt het.
‘Het politiek getouwtrek van de laatste weken verandert niets aan de onvermijdelijke sluiting van alle kerncentrales’, zegt Jan Vande Putte, expert Energie bij Greenpeace België. ‘Een levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3 botst op een muur van procedures en strakke deadlines, waar geen marge op zit. Terecht, want over nucleaire veiligheid valt niet te onderhandelen. Wie toch zou overwegen een loopje te nemen met de procedures, opent de deur naar een jarenlange juridische strijd en dus aanhoudende onzekerheid.’
‘Vóór 2027 geraken Doel 4 en Tihange 3 niet opgestart’, zegt Erwin Cornelis van Bond Beter Leefmilieu. ‘Maar ze worden wel al in 2025 stilgelegd. Het verlengen van twee reactoren brengt dus de bevoorradingszekerheid van ons land tijdens de winters 25/26 en 26/27 in het gedrang.’
De investeringen die de federale regering wil doen in onderzoek naar nieuwe nucleaire energie zullen volgens de milieuorganisaties dan weer nergens toe leiden. ‘In de praktijk valt van een nucleaire nieuwbouwpiste niets te verwachten, noch in Nederland, noch bij ons. Deze SMR-concepten bestaan al decennia op papier en nog steeds kan je ze nergens bestellen’, aldus Vande Putte. ‘Intussen slorpt dit onderzoek wel geld, tijd en aandacht op. Dit betekent een-op-een vertraging voor dringende en bewezen klimaatmaatregelen zoals energiebesparing en hernieuwbare energie.’
Tegengas: ‘Opnieuw trekt Engie Electrabel aan het langste eind’
Actiegroep Tegengas reageert donderdag ‘met verbazing op het uitblijven van een helder besluit over de kernuitstap’. De actiegroep roept de regering op om ‘deze patstelling te gebruiken om een debat te starten over overconsumptie en herverdeling van energieverbruik’. Tegelijkertijd zet de actiegroep haar strijd tegen nieuwe fossiele gascentrales voort en tekent ze vandaag beroep aan tegen de vergunning van Luminus voor de bouw van een gascentrale in Gent.
‘Dit non-besluit kadert opnieuw in dezelfde, oude Belgische energiepolitiek waar we al decennia in vast zitten. Iedereen kan op z’n kop kan gaan staan in dit land, maar uiteindelijk trekt Engie Electrabel aan het langste eind’, zegt Gert-Jan Vanaken van Tegengas. ‘De enige uitweg uit deze impasse is een radicaal ‘nee’ tegen vervuilende technologieën als kernenergie en fossiele gascentrales. Vilvaldi moet het debat durven openen over overconsumptie door de industrie en over eerlijke herverdeling van energieverbruik.’ Tegengas pleit voor een snelle verschuiving van ‘buitensporig energiegebruik voor destructieve industriële activiteiten’ naar huishoudens die tegen torenhoge energieprijzen aankijken en naar essentiële, zorgzame sectoren van de economie.
Tegengas tekent donderdag ook beroep aan bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tegen de vergunning van Luminus voor de bouw van een gascentrale in het Gentse Wondelgem. In januari zal de actiegroep naar eigen zeggen samen met omwonenden evenzeer naar de Raad van State stappen om de vergunning voor de centrale van Engie in Les Awirs aan te vechten.