Koen Meulenaere

Que Pasa

Koen Meulenaere Van 1991 tot 2012 de satiricus van Knack

De komst van Johan Van Overtveldt naar Knack heeft veel veranderd.

In de eerste plaats voor hemzelf. Men zou denken, zoals hij deed: ‘Ik ben hoofdredacteur van Trends, ik heb het ergste gehad.’ Fout. Maar ook voor de redacteurs is er veel veranderd. Wij zitten nu van ’s morgens tot ’s avonds balansen te lezen. Prettig en leerrijk. Hebben we niet verteld dat Van Overtveldt ons tijdens zijn eerste redactievergadering de basisprincipes van de boekhoudkunde probeerde bij te brengen? Verder dan zijn eerste zin, ‘Caers kocht een zaak’, is hij toen niet geraakt.

We zijn nu enkele weken later, Knack is toonaangevender dan ooit, de redactievergaderingen zijn vervangen door seminaries ‘economie voor gevorderden’. Vorige week hield de hoofdredacteur een overhoring: ‘We zullen eens zien hoever jullie al staan. Ik heb een willekeurige bvba uitgekozen, de bvba Que Pasa? Met hoeveel zijn we? Twee, vier, zes… eenentwintig. Hoeveel groepjes van drie kunnen we dan maken?’

‘Acht, mijnheer.’

‘Zeven. We nemen de laatste zeven jaarrekeningen, ieder groepje één. En zoek ook de oprichtingsakte. Via Graydon of via de Nationale Bank. Ik kom over een uur terug.’

Een uur later vond de nieuwe hoofdredacteur zijn redacteurs druk overleggend over stapels papier gebogen: ‘Iedereen gevonden wat hij zocht? Beginnen we dan met de akte. Wie zit er in die bvba?’

Dat was al lang uitgeklaard: ‘Chokri Mahassine, die van de televisie, van dat concert dat niet is doorgegaan. En zijn vrouw, Marie Martine Peremans. Twee vennoten maar, dat is niet veel.’

‘Nee, dat is niet veel, maar dat heeft een reden. Wat doet de bvba Que Pasa?’

‘Levert licht en geluid en niet nader gespecificeerde diensten, mijnheer.’

‘Aan wie?’

Weer nam een ijverige het woord: ‘Hoofdzakelijk aan drie instanties: Pukkelpop, Rimpelrock, en de NMBS.’

Bij dat laatste barstte de zaal in lachen uit. Aan de NMBS, dat was pas geestig. Die bedelaar met zijn accordeon in Brussel-Noord waarschijnlijk. Van Overtveldt maande aan tot kalmte: ‘Mannekes, alstublieft. Iets meer ernst graag. Dat van de NMBS kan niet. Pukkelpop en Rimpelrock dus. Dat zijn twee vzw’s. Waarom zijn mijnheer Mahassine en madam Peremans dan niet in dienst bij die twee vzw’s?’

Daar moesten we met z’n allen even over nadenken. Alles welbeschouwd, ja, waarom niet eigenlijk? Toen zag iemand het licht. ‘Kan dat zijn om fiscale redenen?’

Van Overtveldt was blij verrast. ‘Zeer juist. De vennootschapsbelasting van een bvba is veel lager dan de personenbelasting. Men noemt dat met een technische term: belastingontwijking. Een zeer asociale vorm van gemeenschapsbijdrage die vooral in socialistische kringen in trek is. Dan gaan we nu zien of jullie al die gegevens doorgronden. Wat is het belangrijkste cijfer voor een bedrijf?’

‘De winst!’ juichte onze chef-Wetstraat, die iedereen te vlug af was. Onze chef-Wetstraat behoort tot de arbeidersvleugel van de christelijke beweging, waar ze zoals bekend verstand hebben van winst.

‘Niet helemaal juist, Henri. Je moet ook de afschrijvingen in rekening brengen. Tel die twee op en je hebt de cashflow, en dát is een significant gegeven. Laten we eens proberen. De groep met de balans van 2010: staat de winst bij de activa of bij de passiva?’

Het bleef enkele tellen stil na deze al te doorzichtige valstrik, en toen bleek dat Knack-redacteurs snel aanleren: ‘Goed geprobeerd, mijnheer? Bij geen van de twee natuurlijk. De winst staat onder aan de resultatenrekening, onder “Winst van het boekjaar”.’

‘Zeer juist. Wat was de winst van de bvba Que Pasa? in 2010?’

‘512.318 euro, mijnheer. Dat is redelijk veel.’

‘En hoe hoog waren de afschrijvingen?’

‘67.465 euro.’

‘Weer correct. Wat is dan de cashflow?’

‘512.318 plus 67.465 euro, mijnheer.’

‘Inderdaad. En hoeveel is dat?’

‘Dat weten we niet, want het rekenmachientje is gestolen.’

Om een en ander samen te vatten: de cashflow van de bvba Que Pasa? bedroeg van 2004 tot en met 2010 in volgorde 144.814 euro, 256.407 euro, 240.007 euro, 251.315 euro, 372.835 euro, 433.490 euro en 579.783 euro. Toen Van Overtveldt weer bij kennis was gebracht, pikte hij de draad weer op: ‘We kennen nu de cashflow. Maar cashflow is als Inge Vervotte: zegt veel maar niet alles. Hoe kunnen we opmaken hoeveel die bvba eigenlijk bezit?’

‘We controleren hoeveel er op de bankrekening staat’, werd uit een hoek geroepen.

‘En hoeveel onroerend goed en materieel er is’, vulde een andere hoek aan.

Van Overtveldt blikte tevreden rond: ‘Ik moet toegeven dat ik een verkeerde indruk van jullie had. Ik zal een beetje helpen: de bankrekening staat bij de activa onder “Liquide middelen”.’

Dat duurde een poos, maar plots had iemand het: ‘Amai! 1.146.389 euro. Meer dan een miljoen, dat is veel geld.’

‘Inderdaad. Nu het onroerend goed. Ook bij de activa, onder “Materiële vaste activa, terreinen en gebouwen”. Vooruit, om ter eerst.’

‘Ik heb het’, riep een van onze snellere cheffen. ‘Tiens, 885.063 euro, kan dat? Voor een bureautje waar ze met twee in werken?’

‘Het kan ook hun privéwoning zijn’, zolichtte Van Overtveldt een tipje van de sluier over courant fiscaal bedrog. ‘Daar wordt dan elk jaar een deel van afgeschreven. De aankoopprijs van die woning zal dus nóg hoger geweest zijn.’

Nu ontstond er protest: ‘Allez toe, mijnheer, het is te zien dat gij van Trends komt. Een villa van meer dan een miljoen euro? Voor een socialist? Is dat een paleis in Casablanca misschien?’

Onze hoofdredacteur kreeg niet de tijd te antwoorden, want een redacteur die al een tijdje verdwaald was in de tabellen slaakte een kreet: ‘Zeg mijnheer, we zijn iets vergeten bij die winst. Hier: “Uit te keren winst, vergoeding van het kapitaal: 882.353 euro.” Wat is dat?’

Van Overtveldt werd nu door blijdschap bevangen: ‘Zéér goed opgemerkt, vriend. Werkt gij ook op Knack? Vergoeding van het kapitaal is het dividend dat aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd als de raad van bestuur daar zin in heeft.’

‘Ja maar mijnheer, dat zijn dezelfde Mahassine en Peremans. Keren die zichzelf dan een dividend uit van 882.353 euro?’

‘Zo te zien, ja.’

‘En dan staat er nog 1.146.389 euro op de bankrekening van die bvba, van henzelf dus?’

‘Klopt.’

‘En dan hebben ze ook nog een gebouw van meer dan 1 miljoen euro?’

‘Inderdaad. Of een lapje grond erbij.’

‘En ik lees dat het totaal van de activa 2.113.527 euro bedraagt, na afdracht van die 882.353 euro dividend?’

‘Yep.’

‘Maar mijnheer, dat is toch niet te geloven. Die vent heeft ook nog privérekeningen en trekt buiten zijn bvba om ook 75.000 euro netto per jaar als Vlaams Parlementslid. En dat is dezelfde die tickets verkoopt voor optredens die niet plaatsvinden en dan weigert om ze terug te betalen omdat het geld op is? En die honderden vrijwilligers doet werken voor twee drankbonnen en een T-shirt?’

Rik Van Cauwelaert heeft zich zelden opgetogen getoond over het werk van zijn redacteurs, voornamelijk omdat daar nooit aanleiding toe was, maar Johan Van Overtveldt was verrukt.

En toen gebeurde wat Van Cauwelaert in meer dan tien jaar nooit was voorgekomen: de hoofdredacteur van Knack werd gevloerd door een van zijn ondergeschikten. ‘Zeg mijnheer, als je een dividend uitkeert, in dit geval aan jezelf, moet je dat dat dan op de passiva bij de schulden zetten?’

‘Ah nee, natuurlijk niet. Als het dividend is uitbetaald, is dat geen schuld meer. Dat geld is weg uit de vennootschap.’

‘Ja maar, kijk dan. “Schulden op ten hoogste één jaar: 905.551 euro.” Dat is op zich al merkwaardig, want het vorige boekjaar bedroegen diezelfde schulden op één jaar maar 26.321 euro. Hoe kan een bvba die alleen maar diensten levert en er zelf geen koopt, want de vergoedingen en de lonen zijn 0 euro staat in deze kolom, hoe kan die dan in één jaar tijd er ineens bijna 900.000 euro schulden bij maken? En het is niet dat huis, want dat stond al op de vorige rekeningen. Dat is dan toch dat dividend? Aha, ziet ge wel, ik heb het: “Overige schulden: 882.353 euro”. Nu gij, mijnheer.’

Johan Van Overtveldt poetste om tijd te winnen zijn bril even op, boog zich over de tabellen, en moest tot zijn toch niet onverdeeld genoegen vaststellen dat zijn discipelen hem al overvleugelden: ‘Potverdorie, ge hebt gelijk. Wat is hier gebeurd? Dit kan helemaal niet.’

‘Zou dat zwart geld zijn, mijnheer? Festivalorganisatoren sluiten contracten af met buitenlandse groepen, dat verloopt zonder twijfel voor een deel via rekeningen in Zwitserland, daar kan al eens iets blijven hangen. Zeg niet meer of het is een vorm van clandestiene partijfinanciering.’

Van Overtveldt zag een kans om zijn autoriteit te herstellen: ‘Zwart geld in een balans? Dat zou niet erg slim zijn. Nee nee, dit klopt niet. Wacht, ik moet even naar het toilet.’

Was het de opwinding, maar sommigen meenden dat onze hoofdopsteller de toiletten voorbijliep en de redactie van Trends binnenstoof. Meestal is de marsrichting omgekeerd. Toen hij tien minuten nadien met een verslagen blik weer de vergaderzaal betrad – bij Trends wisten ze het blijkbaar ook niet – werd hij enthousiast begroet: ‘Mijnheer, we hebben het gevonden. Hij heeft waarschijnlijk zelf 882.353 euro in zijn vennootschap ingebracht. Van zijn privérekening of van iemand anders. Dat bedrag heeft hij dan als dividend weer uitgekeerd. Daar moet hij 15 procent roerende voorheffing op afdragen, dan blijft er 750.000 euro over, en dan moet zijn bvba die lening van 882.353 euro nog aan hem terugbetalen met een bancaire rente van minstens 5 procent, waar geen heffing meer op is. Bovendien gaat zo de vennootschapswinst en dus ook de belasting erop fors naar beneden. Goed gezien hé, mijnheer? En weet ge waarom hij dat dividend uitgerekend vorig jaar in één keer heeft uitgekeerd en niet de jaren voordien?’

Johan Van Overtveldt was verslagen: ‘Nee.’

‘Omdat zijn socialistische vriendjes hem ingelicht zullen hebben dat dat binnenkort niet meer kan. Want de rode regeringsonderhandelaars gaan die voorheffing naar 25 procent optrekken. Eigenlijk is dat handelen met voorkennis.’

Onze hoofdredacteur was nog aan het nadenken of dit alles kon, toen tot zijn afgrijzen de volgende zich al liet horen: ‘Mijnheer, mijnheer, mijnheer!’

‘Wat nu weer?’

‘Ik heb de gedetailleerde rekeningen van Que Pasa? te pakken gekregen, ik zeg niet hoe. Maar zie nu: hij heeft wel degelijk getrokken van de NMBS. En nog geen klein beetje, voor honderdduizenden euro’s. “Organisatie van optredens in stationshallen.” Contract voor de NMBS ondertekend door een zekere Jannie Haek, was dat ook geen socialist? En ho, wacht, wat is dat hier? Kan het dat hij zelf aan de NMBS geld heeft terugbetaald, of lees ik dat verkeerd? Dat begint raar te ruiken als ge het mij vraagt. Mijnheer, kent gij niemand die echt verstand heeft van boekhouden, want met u alleen gaan we niet ver komen.’

Koen Meulenaere

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content