‘Extreem weer wordt extremer’

© ImageGlobe
Kevin Van der Auwera
Kevin Van der Auwera Online coördinator Trends

De lente breekt maar niet door, het blijft kouder dan normaal en de zonnige dagen zijn voorlopig op een hand te tellen. Mogelijk wordt het zelfs de koudste 23 mei sinds de waarnemingen in ons land. Wat is er aan de hand? Knack.be vroeg het aan Frank Deboosere, David Dehenauw, Eddy De Mey en Jill Peeters.

Als het kwik – wat de maximumtemperatuur betreft – vandaag niet boven de 8,9 graden Celsius uitkomt, dan hebben we een dagrecord inzake maximumtemperatuur. De koudste 23 mei sinds het begin van de waarnemingen (1833) in Ukkel was die van 1887, met 8,9 graden. Om 20u kan de klimatologische dienst van het KMI op basis van de dagwaarnemingen bevestigen of het dagrecord van de maximumtemperatuur al dan niet gebroken wordt.

Op Pinksteren konden we genieten van een heerlijke lentezon maar de pret was van zeer korte duur. Meer nog, we beleven opnieuw enkele zeer koude en sombere dagen. Donderdag daalt het kwik zelfs tot 9 graden. Ter vergelijking: normaal moet het ongeveer 18 graden zijn.

Al vijf maanden te koud ‘Voorlopig kent mei een gemiddelde temperatuur (dag én nacht) van 11,8 graden, terwijl dat normaal 13,6 is,’ legt Eddy De Mey uit. ‘De gemiddelde maximumtemperatuur overdag bedraagt 15,7 graden, tegenover normaal 18,1. Eigenlijk is het al sinds 1 januari abnormaal koud.’

David Dehenauw treedt De Mey bij. ‘De maand mei zal dit niet meer goedmaken. Het is van 1979 geleden dat het vijf opeenvolgende maanden kouder is dan normaal. De laatste maand met normale temperaturen is december 2012. Dat kan natuurlijk al tellen.’

Ook Frank Deboosere erkent dat de lente het laat afweten, maar nuanceert. ‘Je kan het op twee manieren bekijken: enerzijds is het voorlopig de koudste lente sinds 1962, anderzijds is het nu gemiddeld gesproken warmer dan in de 19e en het begin van de 20e eeuw. Als je alle lentes sinds 1833 vergelijkt, dan staat die van 2013 tussen de veertigste en de vijftigste plaats.’

Over de regen mogen we volgens Deboosere zeker niet klagen. ‘De lente is zelfs aan de droge kant. Mensen hebben een kort geheugen, maar april was zeer droog,’ aldus de weerman van de VRT-nieuwsdienst.

Gebrek aan zon

Dat in de nacht van donderdag op vrijdag natte sneeuw mogelijk is op de hoogste toppen van de Ardennen, is niettemin zeer uitzonderlijk. ‘Volgens de statistieken viel de meest late sneeuw in het jaar op 4 juni van 1991,’ zegt Dehenauw. ‘We naderen met andere woorden de limiet van wat klimatologisch mogelijk is.’

Volgens Jill Peeters zijn het niet zozeer de koudere temperaturen waar mensen zo gevoelig aan zijn, dan wel het gebrek aan zonneschijn. ‘Het is, met uitzondering van april, al van oktober vorig jaar geleden dat we een normaal aantal uren zon hebben gekregen. Dát maakt het zo somber.’

Kouder door opwarming

De oorzaak van de ‘koude luchtbel’ waar we in gevangen blijven zitten, is de voortdurende wind uit noordoostelijke richtingen, terwijl die normaal uit het zuidwesten komt. Zowel Deboosere, Dehenauw, De Mey als Peeters verwijzen daarvoor naar de opwarming van de aarde.

Kouder weer door opwarming van de aarde? De Mey sprak eerder over veranderingen in de atmosfeer. ‘Ons weer wordt normaal beïnvloed door stromingen van west naar oost. Door de opwarming van de aarde smelt het noordpoolijs. Daardoor verplaatst de koude lucht zich naar het zuiden. Ze komt er in conflict met de west-ooststromingen. Wanneer koude lucht botst met warmere lucht, haalt de koude altijd de bovenhand omdat ze zwaarder is.’

Regionale verschillen

Ook Dehenauw beroept zich op de theorie dat door de opwarming van de aarde regionale tegenreacties ontstaan. ‘Doordat het noordpoolijs smelt, komt er meer vochtigheid in de lucht en valt er meer sneeuw in regio’s als Scandinavië. Dat voelen we bij ons,’ zo zegt hij. ‘De voorbije winters in België waren ofwel kouder ofwel viel er meer sneeuw dan normaal. Dat is geen toeval.’

Volgens Dehenauw lijkt één zaak alvast duidelijk: de opwarming van de aarde verloopt niet gelijkmatig. ‘De ene streek is daar al gevoeliger voor dan de andere. De opwarming van de aarde belet niet dat de winters in onze contreien strenger worden.’

‘Wij zitten in een zeer koude periode, maar elders in de wereld is het dan weer te warm,’ vult Peeters aan. ‘Als je de gemiddelde temperatuur over de hele planeet in beschouwing neemt, dan is het voor de 338e (!) maand op rij te warm. Maar dat betekent niet dat het ook zonniger wordt. Dat bewijst deze lente bij ons. Opwarming brengt meer kinetische energie met zich mee en dus meer uitspattingen. Extremen – ook koude – worden extremer.’

Deboosere verwoordt het zo: ‘Het gaat om de opwarming van de aarde, niet van Vlaanderen of België.’

Onvoorspelbaar
Toch moeten we een en ander niet erger voorstellen dan het is, benadrukken de weermannen. Deboosere: ‘De lente laat soms al eens steken vallen. Vijf maanden is niets, je moet de evolutie op lange termijn bekijken. In 2010 was mei in België zelfs kouder dan dit jaar.’

‘Het weer staat op zijn kop,’ zegt Peeters. ‘Mensen zijn gewoon van in seizoenen per drie maanden te denken, maar dat is niet realistisch en door de klimaatverandering zal dat verdwijnen.’

Zachter weer in zicht Een positieve noot: na het weekend is beterschap in zicht. Het wordt zachter met temperaturen tot 18 graden, voorspelt De Mey. ‘Dat komt omdat de zon, die stilaan naar haar hoogste punt klimt, meer zal doorbreken. Om ’s avonds een terrasje te doen, zal het echter nog te koud zijn.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content