Bloemen doen veel moeite om dierlijke bevruchters aan te trekken.
Veel vleermuizen zijn ’s nachts actief en gebruiken echolocatie (het evalueren van de omgeving op basis van het teruggekaatste geluid van golven die ze zelf uitzenden) om zich te oriënteren en om eten te vinden. Het was bekend dat sommige soorten daar nogal gesofisticeerd in zijn, onder meer door zich specifiek te kunnen richten naar bloemen met veel nectar – niet alle vleermuizen zijn insecteneters.
Wetenschappers vragen zich al een tijdje af hoe de diertjes erin slagen de juiste bloem te vinden in de veelheid aan teruggekaatste signalen waarin ze hun weg moeten zoeken. Het topvakblad Science publiceerde onlangs de resultaten van een verrassende studie, waaruit blijkt dat vleermuizen alvast bij hun zoektocht naar nectar de hulp kunnen krijgen van planten – planten die voor hun voortplanting afhankelijk zijn van dieren als vleermuizen om het mannelijke stuifmeel te verspreiden.
In Cuba zijn er klimplanten ontdekt, die speciaal gevormde bladeren maken op het ogenblik dat hun bloemen rijp zijn voor voortplanting. De bladeren zijn zo gevormd dat ze een krachtig, en herkenbaar, signaal terugsturen als reactie op het opvangen van golven uitgezonden door vleermuizen. Ze worden als het ware bakens van aantrekkingskracht in een zee van groen en van weerkaatste signalen. De niet-nuttige signalen van andere bladeren worden herleid tot verwaarloosbare achtergrondruis.
Interessant is dat alleen vleermuizen van de nieuwe wereld (Amerika) echolocatie gebruiken om nectar op te sporen. De fruitetende vleermuizen van de oude wereld (de zogenaamde vliegende honden) zoeken hun voedsel op zicht, zodat planten daar geen inspanningen hebben hoeven te leveren om hun bladeren een lokfunctie mee te geven.
De Journal of Tropical Ecology beschrijft in dezelfde context een mooi verhaal van een vleesetende plant op Borneo die speciale geurige stoffen produceert om muizen te lokken. De bedoeling daarvan is dat de diertjes regelmatig een behoefte doen in een speciaal ‘nat putje’ gevormd door plantenbladeren, wat bijdraagt tot de energievoorziening van de plant, zowel rechtstreeks (extra voedingsstoffen) als onrechtstreeks (in de brij verdrinken insecten).
De natuur laat werkelijk geen optie onbenut in haar streven naar een succesvolle levensstijl voor de soorten. (DD)
