Aan de randen van de Aziatische steden zijn mensen het meest kwetsbaar voor klimaatverandering. Niemand voelt zich voor deze gebieden verantwoordelijk. Dat was ook te merken tijdens de overstromingen in Bangkok in 2011.
Veel van de 2,2 miljard Aziaten die in 2020 in de stad wonen, zullen zich in zogenaamde peri-urbane gebieden bevinden. Dat is de periferie van de stad, gekenmerkt door een snelle, ongestructureerde expansie, ver weg van de infrastructuur en de diensten van het centrum.
Niemand de baas
Het klimaatbeleid van Aziatische landen richt zich op steden en op het platteland, maar de mensen die ertussenin wonen, worden genegeerd. “Het zijn gebieden waar niemand de baas is”, zegt Stephen Tyler van het Amerikaanse Instituut voor Sociale en Ecologische Transitie (ISET), een van de sprekers op een conferentie over klimaatverandering in Azië eerder deze maand in Bangkok. “De mensen daar hebben niet de infrastructuur en drinkwatervoorziening van de stad, en niet het ecosysteem van het platteland waar ze op kunnen terugvallen.”
De overstromingen in Bangkok, vorig jaar, lieten goed zien waar het probleem ligt. “De stad loopt naadloos door in voorsteden, maar het was vooral het zakendistrict in het centrum dat hulp kreeg”, zegt Jonathan Shaw van het Aziatisch Instituut voor Technologie in Bangkok. “Terwijl zandzakken van twee ton werden aangevoerd om het water uit het centrum te houden, kregen de suburbane provincies alleen kleine zandzakken die niet hielpen. De overstroming liet de breuk zien tussen stedelijk en peri-urbaan.”
India
“Ook in India verscherpt de klimaatverandering discussies over land”, zegt Youssef Nassef, coördinator van het aanpassingsprogramma van het VN-Klimaatbureau. “Maar terwijl gemeentes een duidelijke afbakening hebben, is de verantwoordelijkheid voor peri-urbane gebieden gefragmenteerd.” Dat zijn wel de gebieden waar de meeste migranten op afkomen en waar veel armoede is. “En de kwetsbaarheid van een stad is recht evenredig aan het deel van de bevolking dat gemarginaliseerd is”, zegt Marcus Moench, hoofd van ISET.
Terwijl inwoners van sloppenwijken vaak in aanmerking komen voor speciale projecten, bijvoorbeeld op het gebied van drinkwater, voelt niemand zich verantwoordelijk voor mensen aan de randen van de stad, zegt Shashikant Chopde van ISET. “Maar wanneer de steden groeien, en de grond daar aantrekkelijk wordt voor commerciële investeerders, worden de mensen met een laag inkomen weggeduwd naar de nieuwe stadsperiferie.”
Verkeerde landbouw
Ook een nieuw rapport van de Aziatische Ontwikkelingsbank waarschuwt dat de situatie van veel mensen in India zal verslechteren door klimaatverandering als er geen gericht beleid wordt ontwikkeld. Zo zal de kustregio kwetsbaarder worden door de verstedelijking, de grote migratie en de afnemende landbouwopbrengsten.
De oplossing heeft volgens de deskundigen te maken met een betere stadsplanning. Zo kan bijvoorbeeld worden voorkomen dat verkeerde landbouw in de buitenwijken de kans op overstromingen vergroot. Maar niet alleen regeringen zijn verantwoordelijk voor aanpassing aan klimaatverandering, vindt Saleemul Huq van het Internationaal Centrum voor Klimaatverandering en Ontwikkeling in Dhaka. Landen moeten volgens hem “bouwen aan sociaal kapitaal door het trainen van een dwarsdoorsnede van de bevolking om zich beter voor te bereiden op klimaatverandering.” (IPS)
